مجرای شریانی باز (patent ductus arteriosus; PDA) زمانی رخ میدهد که یک شریان نزدیک قلب و ریهها باز میماند و پساز تولد بسته نمیشود. نوزادانی که زودتر از موعد متولد میشوند (preterm) در معرض خطر بیشتری برای عوارض و مرگومیر ناشی از PDA قرار دارند. ایندومتاسین (indomethacin) برای بستن PDA استفاده شده است؛ بااینحال، میتواند جریان خون را در اندامهایی مانند مغز، کلیهها و روده کاهش دهد. هیچ توافقی در مورد دوز ایدهآل و طول دوره درمان با ایندومتاسین وجود ندارد. به منظور کاهش عوارض جانبی ایندومتاسین بر جریان خون، برخی از محققان توصیه کردهاند که همان دوز کل را به صورت انفوزیون پیوسته طی 36 ساعت تجویز کنند. در این مرور، آنالیز دو کارآزمایی واجد شرایط نشان داد که دادهها برای نتیجهگیری در مورد اثربخشی روش تزریق پیوسته 36 ساعته کافی نیست. عوارض جانبی ایندومتاسین در کاهش جریان خون با روش تزریق پیوسته کاهش یافت، اما دادههای کافی برای توصیه این روش تجویز در مقابل روش مرسوم وجود نداشت.
مطالعه چکیده کامل
ایندومتاسین (indomethacin) یک مهارکننده پروستاگلاندین (prostaglandin) است که برای پیشگیری و درمان مجرای شریانی باز (patent ductus arteriosus; PDA) استفاده میشود. عوارض جانبی بالقوه مصرف ایندومتاسین در نوزادان نارس شامل کاهش جریان خون مغزی، مزانتریک و کلیوی و اختلال عملکرد پلاکتها است. تجویز پیوسته ایندومتاسین طی 36 ساعت، در مقایسه با تجویز بولوس آن، به عنوان گزینهای بیخطرتر و موثرتر برای پیشگیری از بروز چنین عوارض جانبی پیشنهاد شده است.
اهداف
مقایسه اثربخشی و بیخطری (safety) تزریق پیوسته در مقابل تجویز بولوس ایندومتاسین در بسته شدن PDA علامتدار در نوزادان نارس.
روشهای جستوجو
ما MEDLINE (از طریق PubMed)، CINAHL؛ EMBASE و CENTRAL ( کتابخانه کاکرین ) را تا سال 2009 جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و شبه-تصادفیسازی و کنترلشده که به مقایسه تزریق پیوسته ایندومتاسین با دوزهای بولوس آن برای بسته شدن PDA علامتدار در نوزادان نارس پرداختند که PDA علامتدار آنها به صورت بالینی و/یا با اکوکاردیوگرافی تشخیص داده شد.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
گردآوری و آنالیز دادهها مطابق با توصیههای CNRG انجام شد.
نتایج اصلی
فقط دو کارآزمایی کوچک واجد شرایط بودند که ایندومتاسین پیوسته را در مقابل بولوس مقایسه کردند. آنالیز این مطالعات نشان داد که هیچ تفاوت آماری معنیداری در بسته شدن PDA در روز 2 (RR: 1.57؛ 95% CI؛ 0.54 تا 4.60) و در روز 5 (RR: 2.77؛ 95% CI؛ 0.33 تا 23.14) وجود ندارد. هیچ تفاوت آماری میان گروههای تزریق بولوس و پیوسته از نظر پیامدهای ثانویه باز شدن مجدد PDA، مرگومیر نوزادان، خونریزی داخل بطنی و انتروکولیت نکروزان وجود نداشت. هیچیک از کارآزماییها در مورد پیامدهایی مانند نیاز به درمان مجدد با ایندومتاسین یا بستن آن با جراحی، مرگومیر، دیسپلازی برونکوپولمونری، رتینوپاتی پرهماچوریتی، پیامد تکامل سیستم عصبی و سوراخ شدن ایزوله روده، گزارشی را ارائه نکردند.
این مرور نشان داد که پساز تزریق بولوس، کاهش در سرعت جریان خون مغزی رخ داد و تفاوت میان گروههای تزریق بولوس و پیوسته به مدت 12 تا 24 ساعت قابل توجه باقی ماند. کاهش مشابهی در جریان خون به گردش خون کلیوی و مزانتریک پساز تجویز بولوس در یک مطالعه گزارش شد (Christmann 2002). هیچیک از کارآزماییها سطوح از پیش تعریفشدهای را از کاهش برونده ادراری و افزایش سطح BUN و کراتینین تشخیص ندادند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
دادههای موجود برای نتیجهگیری در مورد اثربخشی تزریق پیوسته ایندومتاسین در مقابل تزریق بولوس آن برای درمان PDA کافی نیست. اگرچه به نظر میرسد مصرف پیوسته ایندومتاسین باعث تغییرات کمتری در گردش خون مغزی، کلیوی و مزانتریک میشود، اهمیت بالینی این تاثیر مشخص نیست. براساس یافتههای فعلی این مرور، نمیتوان توصیههای قطعی را در مورد روش ترجیحی تجویز ایندومتاسین در نوزادان نارس ارائه داد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
