آسیب حاد کلیه (acute kidney injury; AKI) یک اصطلاح عمومی است که به کاهش ناگهانی و پایدار عملکرد کلیه اطلاق شده و منجر به احتباس نیتروژن (اوره و کراتینین) و کاهش تولید ادرار میشود. سپسیس (عفونت)، شوک، تروما، سنگهای کلیه، عفونت کلیه، سمیّت دارویی یا سوءمصرف مواد از علل شایع نارسایی حاد کلیه هستند. بروز AKI در بیماران بستریشده در بیمارستان شایع است، بهطوریکه میزان بروز کلی AKI حدود 24 تا 30 مورد در هر 1000 ترخیص بیمارستانی برآورد میشود و 6% از این موارد به شدت بدحال هستند. سپسیس، کاهش حجم خون (hypovolaemia)، سمیّت دارویی، جراحیهای بزرگ و اقدامات تشخیصی با استفاده از رنگهای رادیوکنتراست از شایعترین علل مرتبط با AKI اکتسابی از بیمارستان هستند. بازگرداندن عملکرد کلیه هدف هر درمانی است و میتواند شامل مداخلات دارویی یا دیالیز کلیه باشد. مشخص شده که پپتید ناترییورتیک دهلیزی (atrial natriuretic peptide; ANP) تولید ادرار را افزایش داده و التهاب کلیه را کم میکند. هدف از این مرور، بررسی استفاده از ANP در پیشگیری از AKI و درمان AKI تائیدشده، بود. تعداد 19 مطالعه (11 مطالعه پیشگیری و 8 مطالعه درمانی) را شناسایی کردیم که از دوز پائین یا بالای ANP استفاده کرده و در مجموع شامل 1861 بیمار بودند. هیچ تفاوتی در تعداد مرگومیرها میان گروه ANP و گروه کنترل در مطالعات پیشگیری یا درمانی AKI دیده نشد. نیاز به انجام دیالیز در هر دو نوع مطالعات درمانی و پیشگیری با دوز پائین ANP و همچنین در بیمارانی که تحت جراحیهای بزرگ قرار گرفتند، بهطور معنیداری کمتر بود. در بیمارانی که ANP را با دوز پائین دریافت کردند، طول دوره بستری در بیمارستان و ICU کوتاه تر بود. دوز بالای ANP با افت فشار خون و آریتمیهای قلبی بیشتر در بیماران مبتلا به AKI همراه بود. استفاده از ANP در دوزهای پائین برای پیشگیری از بروز AKI و مدیریت AKI پساز جراحی، ممکن است با بهبود پیامدها همراه باشد. هیچ عوارض جانبی قابل توجهی در مطالعات پیشگیری مشاهده نشد، بااینحال، در مطالعات درمانی با دوز بالای ANP، افزایش معنیداری در افت فشار خون و آریتمی مشاهده شد.
مطالعه چکیده کامل
آسیب حاد کلیه (acute kidney injury; AKI) در بیماران بستریشده در بیمارستان بهوفور دیده میشود و با موربیدیتی و مورتالیتی قابل توجهی همراه است. با وجود پیشرفتهای اخیر، پیامدها در چهار دهه گذشته تغییر قابل توجهی نکردهاند. استفاده از پپتید ناترییورتیک دهلیزی (atrial natriuretic peptide; ANP) در مطالعات حیوانی نویدبخش بوده است، بااینحال، کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled trials; RCTs) مزایای بالینی متناقضی را از آن نشان دادهاند.
اهداف
ارزیابی مزایا و خطرات استفاده از ANP در پیشگیری و درمان AKI.
روشهای جستوجو
پایگاههای CENTRAL؛ MEDLINE و EMBASE و فهرست منابع مقالات بازیابیشده را جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
RCTهایی که به بررسی تمامی اشکال ANP در مقایسه با هر نوع درمان دیگری در بیماران بزرگسال بستری و مبتلا به AKI یا «در معرض خطر» آن پرداختند.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
نتایج در قالب خطر نسبی (RR) با 95% فواصل اطمینان (CI) یا تفاوت میانگین (MD) بیان شدند. پیامدها بهطور جداگانه برای دوز پائین و دوز بالای ANP در پیشگیری یا درمان AKI آنالیز شدند.
نتایج اصلی
نوزده مطالعه (11 مطالعه پیشگیری، 8 مطالعه درمان؛ 1861 شرکتکننده) وارد شدند. در مطالعات پیشگیری، چه دوز پائین و چه دوز بالا، هیچ تفاوتی در میزان مورتالیتی میان گروه دریافتکننده ANP و گروه کنترل وجود نداشت. دوز پائین (اما نه بالا) ANP با کاهش نیاز به درمان جایگزینی کلیه (renal replacement therapy; RRT) در مطالعات پیشگیری همراه بود (RR: 0.32؛ 95% CI؛ 0.14 تا 0.71). طول مدت بستری در بیمارستان و در ICU در گروه ANP با دوز پائین بهطور قابل توجهی کوتاهتر بود. برای AKI تائیدشده، هیچ تفاوتی در میزان مورتالیتی با دوز پائین یا بالای ANP وجود نداشت. دوز پائین (اما نه بالا) ANP با کاهش نیاز به RRT همراه بود (RR: 0.54؛ 95% CI؛ 0.30 تا 0.98). دوز بالای ANP با عوارض جانبی بیشتری (هیپوتانسیون، آریتمی) همراه بود. پساز جراحیهای بزرگ، کاهش قابل توجهی در نیاز به RRT با استفاده از ANP در مطالعات پیشگیری دیده شد (RR: 0.56؛ 95% CI؛ 0.32 تا 0.99)، اما این کاهش در مطالعات درمانی به دست نیامد. در مطالعات پیشگیری یا درمانی، هیچ تفاوتی در میزان مورتالیتی میان گروه ANP و گروه کنترل وجود نداشت. در بیمارانی که تحت جراحی قلبیعروقی قرار گرفتند، نیاز به RRT با استفاده از دوز پائین ANP کاهش یافت (RR: 0.35؛ 95% CI؛ 0.18 تا 0.70). ANP با بهبود پیامد در نفروپاتی ناشی از رادیوکنتراست (radiocontrast nephropathy) یا AKI الیگوریک (oliguric AKI) مرتبط نبود.
نتیجهگیریهای نویسندگان
استفاده از ANP در دوزهای پائین ممکن است با بهبود پیامدها در پیشگیری از AKI و در مدیریت AKI پساز جراحی همراه باشد و باید در این دو زمینه، بررسیهای بیشتری صورت گیرد. عوارض جانبی قابل توجهی در مطالعات پیشگیری رخ ندادند، بااینحال، استفاده از دوز بالای ANP در مطالعات درمانی، با افزایش قابل توجهی در هیپوتانسیون و آریتمی همراه بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است
