زخمهای دهانی (آفتها) یکی از شایعترین مشکلات دهانی هستند و بسیاری از افراد بهطور مکرر از آن رنج میبرند. اینها میتوانند دردناک بوده و دیر التیام یابند. در بدترین حالت، این بیماری میتواند مشکلات قابل توجهی را در خوردن و آشامیدن ایجاد کند. این مرور نشان داد که بسیاری از درمانهای مختلف برای مدیریت این وضعیت استفاده شدهاند، اگرچه شواهد مبنی بر اثربخشی آنها قطعی نیست.
مطالعه چکیده کامل
استوماتیت آفتی عودکننده (recurrent aphthous stomatitis; RAS) شایعترین شکل زخم دهان است که با زخم مخاطی دهان در یک فرد سالم مشخص میشود. در بدترین حالت، RAS میتواند مشکلات قابل توجهی را در خوردن و آشامیدن ایجاد کند. هدف اصلی درمان، تسکین درد و ارتقای بهبودی برای کاهش طول مدت بیماری یا کاهش میزان عود است. انواع درمانهای موضعی و سیستمیک مورد استفاده قرار گرفتهاند.
اهداف
تعیین تاثیر بالینی مداخلات سیستمیک در کاهش درد مرتبط با RAS، کاهش مدت یا دفعات اپیزود.
روشهای جستوجو
ما جستوجوهای الکترونیکی زیر را انجام دادیم: پایگاههای ثبت کارآزمایی گروه سلامت دهان در کاکرین و PaPaS (تا 6 جون 2012)؛ CENTRAL از طریق کتابخانه کاکرین (تا شماره 4، 2012)؛ MEDLINE از طریق OVID (1950 تا 6 جون 2012)؛ EMBASE از طریق OVID (1980 تا 6 جون 2012)؛ CINAHL از طریق EBSCO (1980 تا 6 جون 2012)؛ و AMED از طریق PubMed (1950 تا 6 جون 2012). فهرست منابع را از مقالات مرتبط جستوجو کرده و با نویسندگان کارآزماییهای واجد شرایط تماس گرفتیم تا کارآزماییهای بیشتر را شناسایی کنیم و اطلاعات بیشتری را به دست آوریم.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای (randomised controlled trials; RCTs) را وارد کردیم که معیارهای پیامد اولیه، کاهش درد مرتبط با RAS، کاهش طول دوره یا کاهش دفعات اپیزود را ارزیابی کردند. کارآزماییها فقط با پیامد محدود نشدند. ما RCTهایی را با طراحی متقاطع (cross-over) نیز وارد کردیم.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم دادهها را بهصورت تکراری استخراج کردند. برای دریافت جزئیات تصادفیسازی، کورسازی و انصراف بیماران از درمان، با نویسندگان کارآزمایی تماس گرفتیم. ارزیابی خطر سوگیری (bias) را در شش حوزه انجام دادیم. ما از دستورالعملهای آماری سازمان همکاری کاکرین (Cochrane Collaboration) پیروی کردیم و مقادیر خطر نسبی (RR) با استفاده از مدل اثر ثابت (fixed-effect model) (در صورت وجود دو یا سه کارآزمایی در هر متاآنالیز) یا مدل اثرات تصادفی (random-effects model) (در صورت وجود چهار کارآزمایی یا بیشتر در هر متاآنالیز) محاسبه شدند.
نتایج اصلی
در مجموع 25 کارآزمایی وارد شدند که 22 مورد از آنها کنترلشده با دارونما (placebo) و هشت مورد مقایسه پایاپای (head-to-head) بودند (پنج کارآزمایی بیشاز دو گروه درمانی داشتند). بیست و یک مداخله مختلف ارزیابی شدند. مداخلات به دو دسته تقسیم شدند: تعدیلکننده ایمنی/ضدالتهاب و نامشخص. فقط یک مطالعه در معرض خطر پائین سوگیری قرار داشت. شواهد کافی برای حمایت یا رد استفاده از هرگونه مداخله وجود نداشت.
نتیجهگیریهای نویسندگان
هیچ درمان مجزایی موثر نبود و بنابراین نتایج در مورد تعیین بهترین مداخله سیستمیک برای RAS نامشخص باقی میمانند. این امر احتمالا منعکسکننده دقت روششناسی (methodology) ضعیف کارآزماییها و فقدان مطالعات برای داروهای خاص است تا تاثیر واقعی مداخله. از سوی دیگر، مشخص شده که در عملکرد بالینی، داروهای مجزا برای بیماران مجزا کار میکنند و بنابراین مداخلات احتمالا ماهیت پیچیدهای دارند. علاوهبر این، اذعان میشود که مداخلات سیستمیک اغلب برای آن دسته از بیمارانی که به درمانهای موضعی پاسخ ندادهاند، اختصاص داده میشوند و بنابراین ممکن است نماینده گروه انتخابشدهای از بیماران باشند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
