جاگذاری کاتترهای همودیالیز را میتوان یا با استفاده از لندمارکهای آناتومیکی (anatomical landmarks) برای وریدهایی که در آنها قرار میگیرند یا با استفاده از هدایت سونوگرافی انجام داد. نشان داده شده که استفاده از هدایت سونوگرافی، عوارض فوری ناشی از جاگذاری کاتتر همودیالیز را، مانند پنوموتوراکس (pneumothorax) یا سوراخ شدن شریان، کاهش میدهد. هفت مطالعه را شناسایی کردیم که شامل 767 بیمار بودند و جاگذاری کاتتر همودیالیز را با استفاده از روش سنتی «کورکورانه» مبتنی بر لندمارک در مقابل جاگذاری با استفاده از تصویربرداری سونوگرافی مقایسه کردند. مشخص شد که خطر سوراخ شدن شریان و تشکیل هماتوم با استفاده همزمان از تصویربرداری سونوگرافی بهطور قابل توجهی کاهش یافت، زمان لازم برای جاگذاری کاتتر کمتر بود، همچنین میزان موفقیت برای جاگذاری کاتتر در اولین تلاش بالاتر بود.
مطالعه چکیده کامل
بخش قابل توجهی از بیماران، دیالیز را با کاتتر همودیالیز موقت یا تونلشده (tunnelled) آغاز میکنند. جاگذاری این کاتترها را میتوان یا با استفاده از لندمارکهای آناتومیکی (anatomical landmarks) برای وریدهایی که در آنها قرار میگیرند یا با استفاده از هدایت سونوگرافی، انجام داد. نشان داده شده که استفاده از هدایت سونوگرافی، عوارض فوری ناشی از جاگذاری کاتتر همودیالیز را، مانند پنوموتوراکس (pneumothorax) یا سوراخ شدن شریان، کاهش میدهد.
اهداف
هدف از این مرور، مقایسه استفاده همزمان (real-time) از سونوگرافی داپلر 2-بعدی (2-D) برای تصویربرداری وریدی هنگام جاگذاری کاتترهای ورید مرکزی از راه پوست برای انجام دیالیز در مقایسه با روش سنتی «کورکورانه» مبتنی بر لندمارک بود.
روشهای جستوجو
پایگاه ثبت تخصصی گروه کلیه در کاکرین، MEDLINE؛ EMBASE؛ و پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL) را جستوجو کردیم. فهرست منابع مطالعات شناساییشده و مرورهای روایی (narrative) مرتبط نیز بررسی شدند. تاریخ جستوجو : ژانویه 2011.
معیارهای انتخاب
تمام کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled trials; RCTs) و شبه-RCTهایی که استفاده از هدایت سونوگرافی را هنگام جاگذاری کاتترهای ورید مرکزی برای انجام دیالیز (هم کافدار و هم بدون کاف) از راه پوست در مقابل روش سنتی کورکورانه مبتنی بر لندمارک ارزیابی کردند.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
دو نویسنده، خطر سوگیری (bias) را ارزیابی و دادهها را استخراج کردند. آنالیزهای آماری با استفاده از مدل اثرات تصادفی (random effects) انجام شده و نتایج در قالب خطرات نسبی (RR) برای پیامدهای دوحالتی (dichotomous outcome) یا تفاوت میانگین (MD) برای دادههای پیوسته (continuous data) با 95% فواصل اطمینان (CI) بیان شدند.
نتایج اصلی
هفت مطالعه را شناسایی کردیم که 767 بیمار را، با 830 مورد کاتتر جاگذاریشده، وارد کردند. سه مورد از هفت مطالعه، روش تولید تصادفی توالی (random sequence generation) را شرح دادند، هیچکدام پنهانسازی تخصیص (allocation concealment) را توصیف نکردند و کورسازی (blinding) شرکتکنندگان و پرسنل امکانپذیر نبود. مشخص شد که استفاده همزمان از هدایت سونوگرافی در مقایسه با روش مبتنی بر لندمارک، خطر شکست در جاگذاری کاتتر را در اولین تلاش، به میزان قابل توجهی کاهش میدهد (5 مطالعه، 595 کاتتر): RR: 0.40؛ 95% CI؛ 0.30 تا 0.52)، همچنین خطر سوراخ شدن شریان (6 مطالعه، 535 کاتتر: (RR: 0.13؛ 95% CI؛ 0.04 تا 0.37) و هماتوم (4 مطالعه، 323 کاتتر: (RR: 0.22؛ 95% CI؛ 0.06 تا 0.81) را بهطور قابل توجهی کاهش میدهد. زمان لازم برای کانولاسیون (cannulation) موفقیتآمیز با استفاده همزمان از هدایت سونوگرافی بهطور قابل توجهی کمتر بود (1 مطالعه، 73 کاتتر: MD؛ 1.40- دقیقه؛ 95% CI؛ 2.17- تا 0.63-) و تعداد دفعات تلاش/جاگذاری کاتتر کاهش یافت (1 مطالعه، 110 کاتتر: 0.35-؛ 95% CI؛ 0.54- تا 0.16-).
نتیجهگیریهای نویسندگان
استفاده همزمان از هدایت سونوگرافی داپلر 2-D، مزایای قابل توجهی از نظر تعداد کاتترهایی که در اولین تلاش با موفقیت جاگذاری شدند، کاهش خطر سوراخ شدن شریان و تشکیل هماتوم و زمان لازم برای سوراخ شدن موفقیتآمیز ورید دارد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
