اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) یا بیماری نورون حرکتی (MND) یک بیماری عصبیعضلانی کشنده است که با ضعف پیشرونده عضلات مشخص شده و منجر به فلج بیمار میشود. نشان داده شده که فاکتور نوروتروفیک سیلیاری (CNTF) از طریق تاثیرات تقویتکننده بقا (survival) بر نورونهای حرکتی، پیشرفت بیماری را کند کرده و قدرت عضلانی را در مدل حیوانی MND بهبود میبخشد. درمان با فاکتور نوروتروفیک سیلیاری هیچ تاثیر معنیداری را بر پیشرفت اسکلروز جانبی آمیوتروفیک نشان نداد و عوارض جانبی در غلظتهای بالا مشاهده شد. این مرور فقط دو کارآزمایی واجد شرایط را با مجموع 1300 شرکتکننده یافت؛ خطر سوگیری (bias) برای یک کارآزمایی در سطح پائین بود اما برای کارآزمایی دیگر نامشخص گزارش شد؛ آنها هیچ تاثیر معنیداری را از فاکتور نوروتروفیک سیلیاری بر پیشرفت ALS یا MND در انسان نشان ندادند. از سوی دیگر، پساز درمان با فاکتور نوروتروفیک سیلیاری، چندین عارضه جانبی مشاهده شد. یک جستوجوی بهروز شده در اپریل 2011 انجام شد، اما هیچ مطالعه جدیدی یافت نشد.
مطالعه چکیده کامل
اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (amyotrophic lateral sclerosis)، که با نام بیماری نورون حرکتی (motor neuron disease) نیز شناخته میشود، یک بیماری عصبیعضلانی کشنده است که با ضعف پیشرونده عضلات و در نتیجه فلج شدن مشخص میشود. این بیماری ممکن است با فاکتور نوروتروفیک سیلیاری (ciliary neurotrophic factor) درمان شود. این مطالعه، یک مرور بهروز شده است. یک جستوجوی بهروز شده در اپریل 2011 انجام شد، اما هیچ مطالعه جدیدی یافت نشد.
اهداف
هدف از این مرور، بررسی اثربخشی فاکتور نوروتروفیک سیلیاری در مدیریت بالینی اسکلروز جانبی آمیوتروفیک بود.
روشهای جستوجو
ما جستوجوهای انجامشده در پایگاه ثبت تخصصی گروه بیماریهای عصبیعضلانی در کاکرین (19 اپریل 2011)، CENTRAL (2011، شماره 2)، MEDLINE (ژانویه 1966 تا اپریل 2011) و EMBASE (ژانویه 1980 تا اپریل 2011) را بهروزرسانی کردیم، فهرست منابع مقالات شناساییشده را بررسی کرده و با نویسندگان مطالعات شناساییشده تماس گرفتیم تا نتایج منتشرنشده بیشتری را دریافت کنیم.
معیارهای انتخاب
ما معیارهای انتخاب زیر را در نظر گرفتیم:
نوع مطالعه: کارآزماییهای بالینی تصادفیسازیشده و کنترلشده.
انواع شرکتکنندگان: بزرگسالانی که طبق معیارهای El Escorial، تشخیص قطعی یا احتمالی اسکلروز جانبی آمیوتروفیک برایشان داده شد.
انواع مداخلات: درمان با فاکتور نوروتروفیک سیلیاری به مدت حداقل شش ماه در قالب یک کارآزمایی تصادفیسازیشده و کنترلشده با دارونما (placebo).
ما پیامدها را به عنوان معیارهای انتخاب مشخص نکردیم. در این مرور، معیارهای پیامد ما به شرح زیر بودند.
پیامد اولیه: بقا (survival).
پیامدهای ثانویه: قدرت عضلانی، عملکرد تنفسی، تغییرات در عملکرد بولبار، تغییرات در کیفیت زندگی، نسبت بیماران مبتلا به عوارض جانبی نامطلوب (مانند سرفه، ضعف، حالت تهوع، بیاشتهایی، کاهش وزن و افزایش بزاق).
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
سه نویسنده مرور بهطور جداگانه تمام عناوین و چکیدههای بهدستآمده را از جستوجوها برای شناسایی کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده واجد شرایط بررسی کردند. دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم دادهها را استخراج کرده و نویسنده سوم دادهها را بررسی کرد. ما برخی از دادههای ازدسترفته را از محققان دریافت کردیم. دو نویسنده بهطور مستقل از هم خطر سوگیری (bias) را برای هر مطالعه واردشده ارزیابی کردند.
نتایج اصلی
دو کارآزمایی با جمعیت کلی 1300 بیمار مبتلا به اسکلروز جانبی آمیوتروفیک که بهصورت تصادفی به دو گروه درمان با تزریق زیرجلدی فاکتور نوروتروفیک سیلیاری نوترکیب انسانی یا دارونما (placebo) تقسیم شدند، در این مرور بررسی شدند. خطر سوگیری برای یک کارآزمایی در سطح پائین بود اما برای کارآزمایی دیگر نامشخص گزارش شد. در بهروزرسانی جستوجو در اپریل 2011،، هیچ کارآزمایی جدیدی یافت نشد. کیفیت روششناسی (methodology) این کارآزماییها کافی در نظر گرفته شدند.
هیچ تفاوت معنیداری میان گروههای دریافتکننده فاکتور نوروتروفیک سیلیاری و دارونما از نظر بقا، که معیار پیامد اولیه بود، مشاهده نشد. خطر نسبی 1.07 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.81 تا 1.41) بود.
هیچ تفاوت معنیداری بین گروهها برای اکثر پیامدهای ثانویه مشاهده نشد. بااینحال، افزایش قابل توجهی در بروز چندین عارضه جانبی در گروههای تحت درمان با دوزهای بالاتر فاکتور نوروتروفیک سیلیاری گزارش شد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
درمان با فاکتور نوروتروفیک سیلیاری هیچ تاثیر معنیداری بر پیشرفت اسکلروز جانبی آمیوتروفیک نداشت. عوارض جانبی متعددی در غلظتهای بالا مشاهده شد. میبایست ترکیبی از فاکتور نوروتروفیک سیلیاری با دیگر فاکتورهای نوروتروفیک (همانطور که نتایج روی مدلهای حیوانی نشان میدهد) و روشهای انتقال کارآمدتر آزمایش شوند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
