اندامهای لگنی، از جمله رحم، گردن رحم، مثانه یا روده، ممکن است به دلیل ضعف بافتهایی که معمولا از آنها پشتیبانی میکنند، به سمت واژن جابهجا شوند. نشانههایی که این وضعیت ایجاد میکنند، بسته به نوع افتادگی متفاوت هستند. روشهای محافظهکارانه، مانند ورزش عضلات کف لگن (تمریناتی برای تقویت عضلات کف لگن) یا تغییرات سبک زندگی (به عنوان مثال، اجتناب از بلند کردن اجسام یا کاهش وزن)، معمولا برای مدیریت بالینی افتادگی اندام لگنی توصیه میشوند. این مرور به دنبال کارآزماییهای تصادفیسازیشده از روشهای محافظهکارانه، چه برای پیشگیری و چه برای درمان افتادگی اندام لگنی، بود تا بتوان تاثیرات آنها را قضاوت کرد.
شش کارآزمایی وارد شدند. چهار کارآزمایی، ورزش عضلات کف لگن (pelvic floor muscle training; PFMT) را با عدم انجام مداخله مقایسه کردند، و دو کارآزمایی، ورزش عضلات کف لگن را به همراه جراحی با جراحی بهتنهایی مقایسه کردند. در کارآزماییهای فردی، PFMT در مقایسه با عدم انجام مداخله، نشانههای افتادگی اندام لگنی را بهبود بخشید، اما دادهها قابل ترکیب نبودند. دادههای مربوط به شدت افتادگی اندام لگنی از دو کارآزمایی ترکیب شدند و نتایج نشان دادند که PFMT در مقایسه با عدم درمان، احتمال بهبودی را در مرحله افتادگی اندام لگنی تا 17% افزایش میدهد. در دو کارآزمایی که این موضوع را اندازهگیری کردند، به نظر میرسد عملکرد عضلات کف لگن در زنانی که PFMT دریافت کردند، بهبود یافت. نشانههای مثانه با PFMT در دو مورد از سه کارآزمایی که این را اندازهگیری کردند، بهبود یافتند؛ نشانههای روده در یک کارآزمایی اندازهگیری شده و بهبودی با PFMT مشاهده شد.
دو کارآزمایی که به بررسی مزیت PFMT علاوهبر جراحی پرداختند، کوچک اما با کیفیت خوب بودند. یافتهها متناقض بودند: زنان در یک کارآزمایی از نظر نشانههای ادراری و قدرت عضلات کف لگن از PFMT مزیت بردند، اما در کارآزمایی دیگر اینطور نبود.
شواهد حاصل از کارآزماییها نشان میدهد که درمان محافظهکارانه برای مدیریت بالینی افتادگی اندام لگنی، بهویژه برای PFMT، در مقایسه با عدم انجام مداخله، تا حدودی مزیت دارد. همچنان نیاز به انجام کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده بیشتری برای بررسی رژیمهای مختلف PFMT، هزینه در مقایسه با مزیت و تاثیرات طولانیمدت آنها، وجود دارد. ترکیب PFMT و جراحی نیاز به ارزیابی در یک کارآزمایی تصادفیسازیشده بزرگ دارد. کمبود کارآزماییهایی به چشم میخورد که به تغییرات سبک زندگی به عنوان درمانی برای افتادگی اندام لگنی و کارآزماییهایی با هدف پیشگیری از افتادگی اندام لگنی بپردازند. کارآزماییهایی در مورد بررسی یک نوع مداخله محافظهکارانه در مقایسه با نوع دیگر و ترکیبی از مداخلات محافظهکارانه نیز وجود ندارند.
مطالعه چکیده کامل
افتادگی (پرولاپس؛ prolapse) اعضای لگن شایع بوده و درجاتی از آن در 50% از زنان زایمانکرده مشاهده میشود. زنان مبتلا به افتادگی لگن میتوانند دچار نشانههای مختلفی شوند. درمانها شامل جراحی، دستگاههای مکانیکی و مدیریت محافظهکارانه هستند. رویکردهای مدیریتی محافظهکارانه، مانند ارائه مشاوره در مورد سبک زندگی و انجام تمرینات عضلات کف لگن (pelvic floor muscle training; PFMT)، اغلب در موارد افتادگی خفیف تا متوسط استفاده میشوند. این مطالعه یک نسخه بهروزشده از یک مرور کاکرین است که نخستینبار در سال 2004 منتشر شده و پیشاز این در سال 2006 بهروز شد.
اهداف
تعیین تاثیرات مدیریت محافظهکارانه (مداخلات فیزیکی و سبک زندگی) برای پیشگیری یا درمان افتادگی اندام لگنی در مقایسه با عدم درمان یا دیگر گزینههای درمانی (مانند دستگاههای مکانیکی یا جراحی).
روشهای جستوجو
ما در پایگاه ثبت کارآزماییهای تخصصی گروه بیاختیاری در کاکرین (جستوجو در 6 می 2010)، EMBASE (1 ژانویه 1996 تا 6 می 2010)، CINAHL (1 ژانویه 1982 تا 10 می 2010)، PEDro (ژانویه 2009)، پایگاه ثبت تحقیقات ملی بریتانیا (ژانویه 2009)، ClinicalTrials.gov (اپریل 2009)، Current Controlled Trials register (اپریل 2009)، CENTRAL (شماره 1، 2009) و ZETOC (ژانویه 2009) و فهرست منابع مقالات مرتبط جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازیشده و شبه-تصادفیسازیشده در زنان مبتلا به افتادگی اندام لگنی که شامل مداخله فیزیکی یا سبک زندگی در حداقل یک بازوی کارآزمایی بودند.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
دو نویسنده، تمام کارآزماییها را از نظر ورود/خروج و کیفیت روششناسی (methodology) ارزیابی کردند. دادهها توسط محقق اصلی در یک فرم استاندارد ثبت شده و توسط دیگری بررسی مجدد شدند. اختلافنظرها با بحث و گفتوگو، حلوفصل شدند. دادهها براساس فرایند راهنماییهای ارائهشده در کتابچه راهنمای کاکرین برای مرورهای سیستماتیک مداخلات (Cochrane Handbook for Systematic Review of Interventions) پردازش شدند.
نتایج اصلی
شش کارآزمایی وارد شدند؛ سه مورد از آنها برای این بهروزرسانی جدید هستند. چهار کارآزمایی کوچک بودند (کمتر از 25 زن در هر بازو) و دو مورد خطر سوگیری (bias) متوسط تا بالا داشتند. چهار کارآزمایی، PFMT را به عنوان درمانی برای افتادگی اندام لگنی در مقایسه با یک گروه کنترل (857 زن) مقایسه کردند؛ دو کارآزمایی شامل زنانی بودند که برای افتادگی اندام لگنی تحت جراحی قرار گرفتند و PFMT را به عنوان یک درمان کمکی برای جراحی در مقایسه با جراحی بهتنهایی (n برابر 118 زن) مقایسه کردند.
PFMT در مقایسه با کنترل
در دو مورد از چهار کارآزمایی انجامشده در این مقایسه، خطر سوگیری قابل توجهی وجود داشت. نشانههای افتادگی اندام لگنی و گزارشهای زنان از پیامدهای درمان (پیامدهای اولیه) در سه کارآزمایی که این مورد گزارش شد، بهطور متفاوتی اندازهگیری شدند: هر سه مورد بهبودی بیشتری را در نشانهها در گروه PFMT در مقایسه با گروه کنترل نشان دادند. دادههای تجمیعشده در مورد شدت افتادگی از دو کارآزمایی نشان دادند که PFMT در مقایسه با عدم انجام PFMT، احتمال بهبودی را در مرحله افتادگی اندام لگنی تا 17% افزایش میدهد. دو کارآزمایی که عملکرد عضلات کف لگن را اندازهگیری کردند، عملکرد بهتری (یا بهبود عملکرد) را در گروه PFMT در مقایسه با گروه کنترل نشان دادند؛ وضعیت کورسازی (blinding) اندازهگیریها مشخص نبود. دو مورد از سه کارآزمایی که پیامدهای ادراری (اورودینامیک، فراوانی و شدت نشانهها یا نمره نشانه) را اندازهگیری کردند، تفاوتهایی را میان گروهها به نفع گروه PFMT نشان دادند. یک کارآزمایی پیامدهای روده را گزارش کرد، که نشاندهنده فراوانی کمتر و ناراحتی کمتر در نشانهها در گروه PFMT در مقایسه با گروه کنترل بود.
PFMT به عنوان مکمل جراحی در مقایسه با جراحی بهتنهایی
هر دو کارآزمایی کوچک بودند و هیچکدام پیامدهای خاص افتادگی اندام لگنی را اندازهگیری نکردند. یافتههای عملکرد عضلات کف لگن میان کارآزماییها متفاوت بودند: یکی از کارآزماییها هیچ تفاوتی را میان گروههای کارآزمایی از نظر قدرت عضلانی پیدا نکرد، درحالیکه کارآزمایی دیگر، مزیتی را برای گروه PFMT از نظر عضلات قویتر نشان داد. بهطور مشابه، یافتههای مربوط به پیامدهای ادراری متناقض بودند: یک کارآزمایی هیچ تفاوتی را در تغییر نمره نشانه میان گروهها نشان نداد، درحالیکه کارآزمایی دیگر بهبودی بیشتری را در نشانههای ادراری و کاهش دفعات روزانه در گروه PFMT در مقایسه با گروه کنترل گزارش کرد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
اکنون شواهدی در دسترس است که نشاندهنده تاثیر مثبت PFMT بر نشانهها و شدت افتادگی اندام لگنی است. بزرگترین و دقیقترین کارآزمایی تا به امروز نشان میدهد که دریافت شش ماه PFMT تحت نظارت متخصص، از نظر بهبودی آناتومیک و نشانهها (در صورت وجود نشانه) بلافاصله پساز مداخله، مزایایی دارد. دستیابی به شواهد بیشتری در رابطه با اثربخشی و مقرونبهصرفه بودن PFMT، با شدتهای مختلف، برای مدیریت بالینی افتادگی نشانهدار اندامهای لگنی در میانمدت و طولانیمدت مورد نیاز است. برای ارائه شواهد بارز در مورد مفید بودن ترکیب این درمانها، به انجام یک کارآزمایی بزرگ در مورد کمک آن به جراحی نیاز است. مقایسههای دیگری که تا به امروز در کارآزماییها بررسی نشده و نیاز به ارزیابی دارند، شامل مواردی هستند که شامل مداخلات تغییر سبک زندگی و انجام کارآزماییهایی با هدف پیشگیری از افتادگی اندام لگنی میشوند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
