بیماری پارکینسون باعث سفتی پیشرونده عضلات، لرزش و دیگر نشانه‌ها می‌شود. رایج‌ترین داروی مورد استفاده برای تسکین این نشانه‌ها، لوودوپا (levodopa) است، اما عوارض جانبی جدی جسمی و روانی این دارو شایع است. آمانتادین (amantadine) گزینه دیگری است که به‌تنهایی یا همراه با لوودوپا استفاده می‌شود. آمانتادین می‌تواند عوارض جانبی جدی (از جمله مشکلات روانی) داشته باشد، و افراد می‌توانند نسبت به این دارو مقاوم شوند. این مرور نشان داد که شواهد کافی از کارآزمایی‌ها درباره تاثیرات آمانتادین در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون وجود ندارد. عوارض جانبی گزارش‌شده در کارآزمایی‌ها تاکنون شدید نبوده و شامل بثورات پوستی، خشکی دهان و تاری دید می‌شوند.
Read the full abstract
اگرچه لوودوپا (levodopa) رایج‌ترین داروی تجویزشده برای تسکین نشانه‌های بیماری پارکینسون (Parkinson's disease) است، این دارو با عوارض جانبی حرکتی و روانی همراه است. در نتیجه، توجه به داروهای جایگزین که پروفایل عوارض جانبی بهتری داشته باشند، برای جایگزینی یا تقویت لوودوپا جلب شده است. آمانتادین (amantadine) که در ابتدا به‌عنوان یک داروی ضدویروسی استفاده شد، نشان داده که نشانه‌های بیماری پارکینسون را بهبود می‌بخشد.
اهداف
مقایسه کارآمدی و بی‌خطری (safety) درمان با آمانتادین (به‌صورت تک‌درمانی (monotherapy) یا درمان کمکی) در مقایسه با دارونما (placebo) در درمان افراد مبتلا به بیماری پارکینسون.
روش‌های جست‌وجو
جست‌وجوهای الکترونیکی در پایگاه‌های زیر انجام شدند: پایگاه ثبت کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین (کتابخانه کاکرین، شماره 3، 2001)، MEDLINE (1966-2001)؛ EMBASE (1974-2001)؛ SCISEARCH (1974-2001)؛ BIOSIS (1993-2001)؛ GEROLIT (1979-2001)؛ OLDMEDLINE (1957-1965)؛ LILACS (1982-2001)؛ MedCarib (قرن 17 - 2001)؛ PASCAL (1973-2001)؛ JICST-EPLUS (1985-2001)؛ RUSSMED1973-2001)؛ DISSERTATION ABSTRACTS (2000-2001)؛ SIGLE (1980-2001)؛ ISI-ISTP (1990-2001)؛ Aslib Index to Theses (2001)؛ Clinicaltrials.gov (2001)؛ metaRegister of Controlled Trials (2001)؛ NIDRR (2001) و NRR (2001). منابع علمی خاکستری (grey literature) به صورت دستی جست‌وجو شده و فهرست منابع مطالعات و مرورهای شناسایی‌شده بررسی شدند. با تولیدکنندگان آمانتادین تماس گرفته شد.
معیارهای انتخاب
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (randomised controlled trials; RCTs) که آمانتادین را با دارونما در درمان بیمارانی با تشخیص بالینی بیماری پارکینسون ایدیوپاتیک مقایسه کردند.
گردآوری و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها
داده‌ها به‌طور مستقل توسط دو پژوهشگر NC و KD در فرم‌های استاندارد خلاصه شده و اختلاف‌نظرها با بحث، حل‌وفصل شدند.
نتایج اصلی
شش RCT شناسایی شدند که تک‌درمانی با آمانتادین یا درمان کمکی با آمانتادین را با دارونما در درمان بیماری پارکینسون ایدیوپاتیک مقایسه کردند. پنج مطالعه، آمانتادین را به‌عنوان درمان کمکی همراه با سطوح مطلوب لوودوپا یا آنتی‌کولینرژیک‌ها بررسی کرده و یک مطالعه، آمانتادین را به‌عنوان درمان کمکی همراه با حداقل سطوح قابل تحمل آنتی‌کولینرژیک‌ها یا به‌عنوان تک‌درمانی بررسی کرد. پنج مطالعه به‌صورت متقاطع (cross-over) دوسو کور (double-blind) بودند و یک کارآزمایی به‌صورت مطالعه گروه موازی (parallel) دوسو کور انجام شد. در مجموع، آن‌ها 215 بیمار را بررسی کردند. مطالعه گروه موازی امکان شکستن کدهای تصادفی‌سازی را فراهم کرد و به بیماران گروه دارونما اجازه داد تا سپس آمانتادین را دریافت کنند. این موضوع توانست منجر به سوگیری (bias) شود. یک مطالعه نتایج بازوی دارونما را در کارآزمایی ارائه نکرد، بنابراین نتوانستیم تفاوت میان دو گروه درمانی را تعیین کنیم. دو مطالعه متقاطع، نتایج داده‌های ترکیبی را از هر دو گروه درمان و دارونما ارائه دادند. خطر تاثیر انتقال به بازوی دوم به این معنی بود که نتایج قابل آنالیز نبودند. دو مطالعه آخر، حداقل برخی از داده‌های خود را از پایان بازوی اول کارآزمایی‌ها ارائه دادند. بااین‌حال، فقط میانگین‌ها، بدون انحراف معیار (standard deviation; SD)، ارائه شدند، بنابراین نتوانستیم اهمیت آماری تفاوت‌ها را میان گروه‌های آمانتادین و دارونما تعیین کنیم. اگرچه نویسندگان عوارض جانبی آمانتادین (مانند لیویدو رکتیکولاریس (livido recticularis)، خشکی دهان و تاری دید) را گزارش کردند، اظهار داشتند که هیچ‌کدام شدید نبودند.
نتیجه‌گیری‌های نویسندگان
شواهد زیادی در مورد اثربخشی آمانتادین از کارآزمایی‌های کنترل‌نشده حاصل شد، که غالبا روی بیماران مبتلا به بیماری‌های پارکینسونی غیر از بیماری پارکینسون ایدیوپاتیک، انجام شدند. بااین‌حال، آنالیز دقیق شش RCT درباره آمانتادین، شواهد کافی را در مورد کارآمدی و بی‌خطری آن در درمان بیماری پارکینسون ایدیوپاتیک نشان نمی‌دهد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است
