نوزادان نارس بیمار بهراحتی تحت تاثیر کاهش سطوح اکسیژن، سرما و گردش خون ضعیف قرار میگیرند. خون آنها اسیدی شده و اسید لاکتیک (اسیدوز متابولیک) تجمع مییابد که کلیههای آنها قادر به اصلاح آن نیستند. اسیدوز متابولیک در نوزادان نارس ممکن است باعث خونریزی مغزی (خونریزی داخل یا اطراف بطن) و مشکلاتی در تکامل سیستم عصبی طولانیمدتتر (از جمله شنوایی، بینایی و توانایی شناختی) شود. برای اصلاح اسیدیته میتوان از محلولهای بیکربنات سدیم قلیایی یا تریس-(هیدروکسیمتیل) آمینو متان (tris-(hydroxymethyl) amino methane; THAM) استفاده کرد. این محلولها از خون غلیظتر هستند (هیپراسمولار)، که میتوانند جریان خون را تغییر داده و باعث خونریزی در مغز شوند، بهویژه هنگامیکه به سرعت یا در مقادیر زیاد تجویز شوند. مبنای منطقی استفاده از آنها، پیشگیری از بروز عوارض جانبی مرتبط با اسیدوز در نوزادان نارس است.
نویسندگان مرور، متون علمی پزشکی را جستوجو کردند و دو کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده کوچک (98 نوزاد) را یافتند که به اندازهگیری/بررسی مزیت تزریق باز یا تزریق مایع (بولوس) در درمان نوزادان نارس مبتلا به اسیدوز متابولیک پرداختند. به نوزادان در روز اول پساز زایمان، بیکربنات سدیم، در مقایسه با عدم درمان یا دریافت بولوس مایع با آلبومین، تزریق شد. هیچ شواهد بارزی وجود نداشت که نشان دهد تزریق باز، اسیدوز متابولیک را بهطور موثرتری اصلاح میکند. یکی از مطالعات (62 نوزاد) هیچ تفاوتی را در مرگومیرهای زودرس در یک هفته یا در بروز خونریزی مغزی گزارش نکرد. هیچیک از مطالعات، ناتوانیهای عصبی طولانیمدتتر را ارزیابی نکردند.
مطالعه چکیده کامل
اسیدوز متابولیک در اوایل دوره نوزادی با عوارض جانبی در نوزادان نارس همراه است. شایعترین استراتژیهای مورد استفاده برای اصلاح اسیدوز متابولیک، تزریق داخل عروقی باز، مانند بیکربنات سدیم، و تزریق داخل عروقی یک مایع بولوس، معمولا یک محلول کریستالوئیدی یا کلوئیدی، هستند.
اهداف
تعیین تاثیر تزریق باز یا بولوس مایع بر مرگومیر و عوارض جانبی تکامل سیستم عصبی در نوزادان نارس مبتلا به اسیدوز متابولیک.
روشهای جستوجو
از روشهای جستوجوی استاندارد گروه مرور نوزادان در کاکرین استفاده کردیم. این شامل جستوجو در پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL، کتابخانه کاکرین، شماره 1، 2005)، MEDLINE (1966 تا ژانویه 2005)، EMBASE (1980 تا ژانویه 2005)، CINAHL (1982 تا ژانویه 2005) بود.
این جستوجو در سال 2010 بهروز شد.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی یا شبه-تصادفیسازی و کنترلشده که درمانهای زیر را برای نوزادان نارس مبتلا به اسیدوز متابولیک ارزیابی کردند:
1. تزریق باز در مقایسه با عدم درمان؛
2. تزریق بولوس مایع در مقایسه با عدم درمان؛
3. تزریق باز در مقایسه با تزریق بولوس مایع.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
ما دادهها را با استفاده از روشهای استاندارد گروه مرور نوزادان در کاکرین، با ارزیابی جداگانه کیفیت کارآزمایی و استخراج دادهها توسط دو نویسنده مرور و ترکیب دادهها با استفاده از نسبت خطر (relative risk) و تفاوت خطر (risk difference)، به دست آوردیم.
نتایج اصلی
دو کارآزمایی تصادفیسازیشده و کنترلشده کوچک (Corbet 1977؛ Dixon 1999) و یک کارآزمایی آزمایشی منتشرنشده (Lawn 2005) را یافتیم که معیارهای ورود را داشتند. Corbet 1977 درمان نوزادان با تزریق بیکربنات سدیم (N = 30) را در مقابل عدم درمان (N = 32) مقایسه کرد و هیچ شواهدی را دال بر تاثیر آن بر مرگومیر (نسبت خطر (relative risk; RR): 1.39؛ 95% فاصله اطمینان: 0.72 تا 2.67) یا در بروز خونریزی داخل/اطراف بطن (RR: 1.24؛ 95% فاصله اطمینان: 0.47 تا 3.28) نیافت. افزودن دادههای منتشر نشده Lawn 2005، تخمین کلی تاثیر مداخله را بر مرگومیر تغییر نمیدهد (RR تیپیکال: 1.45؛ 95%CI؛ 0.82 تا 2.56). Dixon 1999 درمان با بیکربنات سدیم (N = 16) را در مقابل بولوس مایع (N = 20) مقایسه کرد. پیامد اولیه ارزیابیشده، pH/افزایش باز خون شریانی دو ساعت پساز مداخله بود. دیگر پیامدهای بالینی گزارش نشدند. هیچیک از کارآزماییها، پیامدهای طولانیمدتتر تکامل سیستم عصبی را ارزیابی نکردند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
برای تعیین اینکه تزریق باز یا بولوس مایع، عوارض و مرگومیر را در نوزادان نارس مبتلا به اسیدوز متابولیک کاهش میدهد یا خیر، شواهد کافی از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده وجود ندارد. انجام کارآزماییهای تصادفیسازیشده بزرگ بیشتری مورد نیاز هستند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
