عوارض جانبی قرصهای کنترل بارداری ممکن است مانع از استفاده منظم زنان از آنها شوند. تلاشها برای کاهش عوارض جانبی، منجر به تولید قرصهای دوفازی شد. قرصهای دارای چند فاز، مقادیر متفاوتی از هورمونها را در طول سه هفته تامین میکنند. مشخص نیست قرصهای دوفازی منجر به بارداری کمتری نسبت به قرصهای تکفازی میشوند یا خیر. همچنین مشخص نیست که این قرصها، کنترل بهتری بر چرخه قاعدگی دارند یا عوارض جانبی کمتری را ایجاد میکنند. این مرور بررسی کرد که قرصهای دوفازی به خوبی قرصهای تکفازی عمل میکنند یا خیر. همچنین بررسی کرد که زنان با مصرف این قرصها، دچار عوارض جانبی کمتری میشوند یا خیر.
یک جستوجوی کامپیوتری را برای یافتن مطالعات مربوط به قرصهای دوفازی کنترل بارداری در مقایسه با قرصهای تکفازی انجام دادیم. همچنین برای یافتن کارآزماییهای دیگر به پژوهشگران و تولیدکنندگان نامه نوشتیم. کارآزماییهای تصادفیسازیشده را، به هر زبانی، وارد این مرور کردیم.
فقط یک کارآزمایی را پیدا کردیم که قرصهای کنترل بارداری تکفازی را در مقایسه با قرصهای دوفازی بررسی کرد. نویسندگان مطالعه تمام روشهای انجام خود را گزارش نکردند. بسیاری از زنان از ادامه کارآزمایی انصراف دادند و نویسندگان دلایل آن را ذکر نکردند. این قرصها از هیچ جنبه اصلی، از جمله الگوهای خونریزی و تعداد زنانی که مصرف قرصها را متوقف کردند، تفاوتی نداشتند.
این مرور شواهد کافی را برای تائید اینکه قرصهای دوفازی برای کنترل بارداری، الگوهای خونریزی یا ادامه مصرف قرص، بهتر از انواع تکفازی عمل میکنند، پیدا نکرد. گزارش یک کارآزمایی مشکلات روششناسی داشت و فاقد دادههایی در خصوص بارداریها بود. بنابراین، قرصهای تکفازی انتخاب بهتری هستند، زیرا شواهد بسیار بیشتری را برای چنین قرصهایی داریم و قرصهای دوفازی دلیل روشنی برای استفاده ندارند.
مطالعه چکیده کامل
عوارض جانبی ناشی از مصرف قرصهای ضدبارداری خوراکی (oral contraceptives; OCs)، باعث کاهش تمایل و تداوم مصرف این قرصها میشود. سه رویکرد برای کاهش این عوارض جانبی استفاده شدهاند: کاهش دوز استروئید، تولید استروئیدهای جدید، و فرمولها و برنامههای جدید تجویز. راهبرد سوم منجر به تولید قرص ضدبارداری خوراکی دوفازی (biphasic) شد.
اهداف
مقایسه قرصهای ضدبارداری خوراکی دوفازی با تکفازی (monophasic) از نظر اثربخشی، کنترل چرخه قاعدگی، و قطع مصرف دارو به دلیل عوارض جانبی. فرضیههای پیشین عبارت بودند از: (الف) قرصهای ضدبارداری خوراکی دوفازی در پیشگیری از بارداری کمتر از OCهای تکفازی موثر هستند؛ (ب) قرصهای ضدبارداری خوراکی دوفازی عوارض جانبی بیشتری را ایجاد میکنند، کنترل چرخه قاعدگی ضعیفتری دارند، و میزان ادامه مصرف آنها پائینتر است.
روشهای جستوجو
بانکهای اطلاعاتی کامپیوتری MEDLINE؛ POPLINE؛ LILACS و CENTRAL، همچنین بانکهای اطلاعاتی کارآزماییهای بالینی (ClinicalTrials.gov و ICTRP) را جستوجو کردیم. علاوهبر این، فهرست منابع مقالات مرتبط و فصلهای کتابها را جستوجو کردیم. با نویسندگان مطالعات مرتبط و شرکتهای داروسازی نیز تماس گرفتیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای را وارد این مرور کردیم که هرگونه OC دوفازی را با هر نوعی از OC تکفازی، زمانیکه برای پیشگیری از بارداری استفاده شدند، مقایسه کردند.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
مطالعات یافتشده را در طول جستوجوهای مختلف متون علمی برای گنجاندن احتمالی بررسی کرده و روششناسی (methodology) آنها را با استفاده از دستورالعملهای بالینی کاکرین ارزیابی کردیم. با نویسندگان مطالعات واردشده و مطالعات احتمالا تصادفیسازیشده برای کسب اطلاعات در مورد روششناسی و پیامدها تماس گرفتیم. دادهها را وارد نرمافزار RevMan کرده و نسبت شانس Peto را برای بروز خونریزی بین قاعدگی، عدم وقوع خونریزی پساز قطع مصرف دارو، و خروج از مطالعه به دلیل خونریزی بین قاعدگی محاسبه کردیم.
نتایج اصلی
فقط یک کارآزمایی با کیفیت محدود، فرمولاسیون دوفازی و تکفازی را مقایسه کرد. این مطالعه 533 دوره مصرف قرص ضدبارداری دوفازی (500 میکروگرم نوراتیندرون (norethindrone) بهعلاوه 35 میکروگرم اتینیلاسترادیول (ethinyl estradiol; EE) به مدت 10 روز، و به دنبال آن 1000 میکروگرم نوراتیندرون بهعلاوه 35 میکروگرم EE به مدت 11 روز؛ Ortho 10/11) و 481 دوره مصرف قرص ضدبارداری تکفازی (1500 میکروگرم نوراتیندرون استات بهعلاوه 30 میکروگرم EE بهصورت روزانه؛ Loestrin) را بررسی کرد. این مطالعه هیچ تفاوت معنیداری را در وقوع خونریزی بین قاعدگی، آمنوره و خروج از مطالعه به دلیل خونریزی بین قاعدگی میان قرصهای ضدبارداری خوراکی دوفازی و تکفازی نشان نداد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
نتیجهگیریها به دلیل شناسایی فقط یک کارآزمایی، کاستیهای روششناسی آن کارآزمایی و فقدان دادهها در مورد بارداریهای ناخواسته، محدود شدند. بااینحال، این کارآزمایی هیچ تفاوت مهمی را در الگوهای خونریزی میان داروهای دوفازی و تکفازی مورد مطالعه نیافت. از آنجاییکه مبنای منطقی برای استفاده از قرصهای دوفازی وجود ندارد و شواهد گستردهای برای قرصهای تکفازی در دسترس است، استفاده از قرصهای تکفازی ترجیح داده میشود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
