رفتن به محتوای اصلی

طب سوزنی برای استئوآرتریت

این خلاصه از یک مرور کاکرین، آنچه را که ما از پژوهش‌ها در مورد تاثیر طب سوزنی بر استئوآرتریت می‌دانیم، ارائه می‌دهد.

این مرور نشان می‌دهد که در افراد مبتلا به استئوآرتریت،

- طب سوزنی ممکن است پس‌از 8 هفته منجر به بهبودی جزئی در درد و عملکرد فیزیکی شود.

- طب سوزنی ممکن است پس‌از 26 هفته منجر به بهبودی جزئی در درد و عملکرد فیزیکی شود.


در اغلب موارد، اطلاعات دقیقی را در مورد عوارض جانبی و مشکلات آن در اختیار نداریم. این امر به‌‌ویژه در مورد عوارض جانبی نادر ولی جدی، صادق است. عوارض جانبی امکان‌پذیر درمان طب سوزنی شامل کبودی و خون‌ریزی خفیف در محل ورود سوزن هستند.

استئوآرتریت چیست و طب سوزنی چیست؟

استئوآرتریت (osteoarthritis; OA) بیماری مفاصلی، مانند زانو یا مفصل ران، است. هنگامی‌ که غضروف مفصل از بین می‌رود، استخوان رشد می‌کند تا آسیب را جبران کند. بااین‌حال، استخوان به جای بهتر کردن شرایط، به‌طور غیرطبیعی رشد کرده و وضعیت را بدتر می‌کند. برای مثال، استخوان می‌تواند بدشکل شده و مفصل را دردناک و ناپایدار کند. این وضعیت می‌تواند عملکرد فیزیکی یا توانایی استفاده از زانو را تحت تاثیر قرار دهد.

طبق فلسفه طب سوزنی سنتی، انرژی در «نصف‌النهار»هایی (meridians) که در سراسر بدن قرار دارند، گردش می‌کند.  درد یا مشکلات سلامت زمانی رخ می‌دهد که اتفاقی باعث مسدود شدن گردش انرژی در این نصف‌النهارها شود. راه بازیابی سلامت، تحریک ترکیب مناسبی از نقاط طب سوزنی در بدن با فرو کردن سوزن‌های بسیار نازک است.  گاهی در شرایط دردناک، تحریک الکتریکی همراه با سوزن‌ها نیز استفاده می‌شود.  طبق فرضیه طب سوزنی، یکی از راه‌هایی که می‌توانید بفهمید طب سوزنی درد را تسکین می‌دهد، این است که ممکن است در محل فرو رفتن سوزن، بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن، به نام دِ چی (de qi)، را احساس کنید.

بهترین تخمین از آنچه برای افراد مبتلا به استئوآرتریت تحت طب سوزنی اتفاق می‌افتد:

درد پس‌از 8 هفته:

- افرادی که طب سوزنی انجام دادند، بهبودی در درد خود را حدود 4 امتیاز در مقیاس 0 تا 20 گزارش کردند.
- افرادی که طب سوزنی ساختگی دریافت کردند، درد خود را در مقیاس 0 تا 20، با حدود 3 امتیاز بهبودی ارزیابی کردند.

- افرادی که طب سوزنی دریافت کردند، در مقیاس 0 تا 20، 1 امتیاز بهبودی بیشتری داشتند  (%5 بهبودی مطلق).

درد پس‌از 26 هفته:

- افرادی که طب سوزنی انجام دادند، بهبودی در درد خود را کمی بیش از 3 امتیاز در مقیاس 0 تا 20 ارزیابی کردند.
- افرادی که طب سوزنی ساختگی دریافت کردند، بهبودی در درد خود را کمی کمتر از 3 امتیاز در مقیاس 0 تا 20 ارزیابی کردند.

- افرادی که طب سوزنی دریافت کردند، در مقیاس 0 تا 20، کمتر از 1 امتیاز بهبودی بیشتری داشتند  (%2 بهبودی مطلق). 

عملکرد فیزیکی پس‌از 8 هفته :

- افرادی که طب سوزنی انجام دادند، بهبودی در عملکرد خود را حدود 11 امتیاز در مقیاس 0 تا 68 ارزیابی کردند.
- افرادی که طب سوزنی ساختگی دریافت کردند، بهبودی در عملکرد خود را حدود 8 امتیاز در مقیاس 0 تا 68 ارزیابی کردند.

- افرادی که طب سوزنی دریافت کردند، در مقیاس 0 تا 68، حدود 3 امتیاز بهبودی بیشتری داشتند  (%4 بهبودی مطلق) 

عملکرد فیزیکی پس‌از 26 هفته :

- افرادی که طب سوزنی انجام دادند، بهبودی در عملکرد خود را حدود 11 امتیاز در مقیاس 0 تا 68 ارزیابی کردند.
- افرادی که طب سوزنی ساختگی دریافت کردند، بهبودی در عملکرد خود را حدود 10 امتیاز در مقیاس 0 تا 68 ارزیابی کردند.

- افرادی که طب سوزنی دریافت کردند، در مقیاس 0 تا 68، حدود 1 امتیاز بهبودی بیشتری داشتند  (%2 بهبودی مطلق)

پیشینه

استئوآرتریت مفاصل محیطی (peripheral joint osteoarthritis) یکی از علل اصلی درد و محدودیت عملکردی است. تعداد کمی از درمان‌ها بی‌خطر و موثر هستند.

اهداف

ارزیابی تاثیرات طب سوزنی برای درمان استئوآرتریت مفاصل محیطی.

روش‌های جست‌وجو

ما در پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین ( کتابخانه کاکرین ، 2008، شماره 1)، MEDLINE و EMBASE (هر دو تا دسامبر 2007) جست‌وجو کرده و فهرست منابع مقالات را بررسی کردیم.

معیارهای انتخاب

کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (randomised controlled trials; RCTs) که طب سوزنی را با یک درمان ساختگی، یک درمان فعال دیگر یا یک گروه کنترل لیست انتظار در افراد مبتلا به استئوآرتریت زانو، مفصل ران یا دست مقایسه کردند.

گردآوری و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها

دو نویسنده به‌طور مستقل از هم کیفیت کارآزمایی را ارزیابی کرده و به استخراج داده‌ها پرداختند. برای کسب اطلاعات بیشتر، با نویسندگان مطالعه تماس گرفتیم. تفاوت‌های میانگین استانداردشده (SMD) را با استفاده از تفاوت در میزان بهبودی میان گروه‌ها محاسبه کردیم.

نتایج اصلی

شانزده کارآزمایی شامل 3498 نفر وارد شدند. دوازده مورد از RCTها فقط شامل افراد مبتلا به OA زانو، 3 مورد فقط OA مفصل ران و 1 مورد ترکیبی از افراد مبتلا به OA مفصل ران و/یا زانو بودند. طب سوزنی در مقایسه با گروه کنترل درمان ساختگی، بهبودی کوتاه‌‌مدت را در درد استئوآرتریت (تفاوت میانگین استانداردشده: 0.28-، 95% فاصله اطمینان: 0.45- تا 0.11-؛ 0.9 امتیاز بهبودی بیشتر نسبت به درمان ساختگی در مقیاس 20 امتیازی؛ درصد تغییر مطلق: 4.59%؛ درصد تغییر نسبی: 10.32%؛ 9 کارآزمایی؛ 1835 شرکت‌کننده) و عملکرد (0.28-، 0.46- تا 0.09-؛ 2.7 امتیاز بهبودی بیشتر در مقیاس 68 امتیازی؛ درصد تغییر مطلق: 3.97%؛ درصد تغییر نسبی: 8.63%) نشان داد که از اهمیت آماری برخوردار بود؛ بااین‌حال، این مزایای کوتاه‌‌مدت تجمعی، حد آستانه‌های (threshold) از پیش تعریف‌شده ما را برای ارتباط بالینی (یعنی 1.3 امتیاز برای درد؛ 3.57 امتیاز برای عملکرد) برآورده نکردند و ناهمگونی آماری (statistical heterogeneity) قابل‌ توجهی وجود داشت. علاوه‌بر این، محدود کردن آنالیز به کارآزمایی‌های کنترل‌شده با درمان ساختگی که از طب سوزنی ساختگی استفاده کردند و به احتمال زیاد شرکت‏‌کنندگان را نسبت به تخصیص درمان به اندازه کافی کور کردند (که همان طب سوزنی ساختگی بودند که به احتمال زیاد فعالیت فیزیولوژیکی داشتند)، ناهمگونی را کاهش داد و منجر به مزایای کوتاه‌‌مدت طب سوزنی شد که کوچک‌تر و غیرمعنی‌دار بودند. طب سوزنی در مقایسه با طب سوزنی ساختگی در پیگیری شش ماه، بهبودی‌هایی را در حد مرزی از نظر اهمیت آماری و از نظر بالینی نامرتبط در درد استئوآرتریت (0.10-، 0.21- تا 0.01؛ 0.4 امتیاز بهبودی بیشتر از طب سوزنی ساختگی در مقیاس 20 امتیازی؛ درصد تغییر مطلق: 1.81%؛ درصد تغییر نسبی: 4.06%؛ 4 کارآزمایی؛ 1399 شرکت‌کننده) و عملکرد (0.11-، 0.22- تا 0.00؛ 1.2 امتیاز بهبودی بیشتر از طب سوزنی ساختگی در مقیاس 68 امتیازی؛ درصد تغییر مطلق: 1.79%؛ درصد تغییر نسبی: 3.89%) نشان داد. در یک آنالیز ثانویه، طب سوزنی در مقایسه با یک گروه کنترل لیست انتظار، با بهبودی‌های کوتاه‌‌مدت و مرتبط از نظر بالینی و دارای اهمیت آماری در درد استئوآرتریت (0.96-، 1.19- تا 0.72-؛ 14.5 امتیاز بهبودی بیشتر نسبت به درمان ساختگی در مقیاس 100 امتیازی؛ درصد تغییر مطلق: 14.5%؛ درصد تغییر نسبی: 29.14%؛ 4 کارآزمایی؛ 884 شرکت‌کننده) و عملکرد (0.89-، 1.18- تا 0.60-؛ 13.0 امتیاز بهبودی بیشتر نسبت به درمان ساختگی در مقیاس 100 امتیازی؛ درصد تغییر مطلق: 13.0%؛ درصد تغییر نسبی: 25.21%) همراه بود. در مقایسه‌های مستقیم طب سوزنی با گروه‌های «آموزش استئوآرتریت تحت نظارت» و «مشاوره با پزشک»، طب سوزنی با بهبودی‌های کوتاه‌مدت و طولانی‌مدت مرتبط از نظر بالینی در درد و عملکرد همراه بود. در مقایسه‌های مستقیم طب سوزنی با «ورزش‌های خانگی/جزوه توصیه‌ها» و «ورزش تحت نظارت»، طب سوزنی با تاثیرات درمانی مشابه گروه کنترل همراه بود. طب سوزنی به‌عنوان یک درمان کمکی در برنامه فیزیوتراپی مبتنی بر ورزش، هیچ بهبودی بیشتری را نسبت به فقط برنامه ورزشی ایجاد نکرد. اطلاعات مربوط به بی‌خطری (safety) مداخله فقط در 8 کارآزمایی‌ گزارش شد و حتی در این کارآزمایی‌ها نیز گزارش‌دهی محدود و روش‌های ناهمگونی وجود داشت.

نتیجه‌گیری‌های نویسندگان

کارآزمایی‌های کنترل‌شده با درمان ساختگی، مزایایی را با اهمیت آماری نشان می‌دهند؛ بااین‌حال، این مزایا اندک هستند، حد آستانه‌های از پیش تعریف‌شده ما را برای ارتباط بالینی برآورده نمی‌کنند و احتمالا حداقل تا حدی به دلیل تاثیرات دارونما ناشی از کورسازی ناقص هستند. انجام کارآزمایی‌های کنترل‌شده با لیست انتظار طب سوزنی برای استئوآرتریت مفاصل محیطی، مزایا و ارتباط بالینی آن را نشان می‌دهند که اهمیت آماری دارند و بخش عمده‌ای از آن ممکن است به دلیل انتظار یا اثرات دارونما باشد.

یادداشت‌های ترجمه

این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.

Citation
Manheimer E, Cheng K, Linde K, Lao L, Yoo J, Wieland S, van der Windt DAWM, Berman BM, Bouter LM. Acupuncture for peripheral joint osteoarthritis. Cochrane Database of Systematic Reviews 2022, Issue 3. Art. No.: CD001977. DOI: 10.1002/14651858.CD001977.pub2.