بیمارانی که نشانههای بیماری شریانی را دارند، در معرض خطر بالای ابتلا به سکته مغزی (احتمالا کشنده) یا حمله قلبی (انفارکتوس میوکارد) قرار دارند. درمان ضدپلاکت با داروهایی مانند آسپرین از لخته شدن خون پیشگیری کرده و خطر وقوع سکته مغزی، حملات قلبی، و مرگومیر ناشی از بیماری عروقی را کاهش میدهد. دیپیریدامول (dipyridamole)، یکی دیگر از داروهای ضدپلاکت، که بهتنهایی یا همراه با آسپرین تجویز میشود، ممکن است این خطر را حتی بیشتر کاهش دهد. این مرور، 29 مطالعه را شامل 23,019 شرکتکننده وارد کرد. وقتی تاثیرات دیپیریدامول (بهتنهایی یا همراه با آسپرین) را با آسپرین بهتنهایی مقایسه کردیم، هیچ شواهدی برای تاثیر آن بر مرگومیر ناشی از علل عروقی به دست نیامد. وقتی تاثیرات آن را بر وقوع حوادث عروقی (سکته مغزی، حملات قلبی و مرگومیر ناشی از بیماریهای عروقی) مقایسه کردیم، ترکیب آسپرین و دیپیریدامول نسبت به آسپرین بهتنهایی مزیت داشت. این نتیجه بهویژه در مورد بیماران مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک صادق است.
مطالعه چکیده کامل
بیماران مبتلا به ایسکمی مغزی محدودشده که منشأ شریانی دارند، در معرض خطر حوادث عروقی جدی (4% تا 11% در سال) قرار دارند. آسپرین این خطر را تا 13% کاهش میدهد. در یک کارآزمایی، افزودن دیپیریدامول (dipyridamole) به آسپرین در مقایسه با آسپرین بهتنهایی با کاهش 22% خطر همراه بود. بااینحال، نتایج یک مرور سیستماتیک از تمام کارآزماییهای مربوط به داروهای ضدپلاکت که توسط همکاری محققان آنتیترومبوتیک (Antithrombotic Trialists' Collaboration) انجام شد، حاکی از آن بود که در بیماران پرخطر، عملا هیچ تفاوتی میان ترکیب آسپرین-دیپیریدامول و آسپرین بهتنهایی وجود ندارد.
اهداف
ارزیابی اثربخشی و بیخطری (safety) دیپیریدامول در مقابل گروه کنترل در پیشگیری ثانویه از حوادث عروقی در بیماران مبتلا به بیماری عروقی.
روشهای جستوجو
پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه سکته مغزی (stroke) در کاکرین (جون 2006)، پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL) ( کتابخانه کاکرین شماره 2، 2006)؛ MEDLINE (1966 تا می 2006)، و EMBASE (1980 تا می 2006) را جستوجو کردیم. در جستوجوی دادههای بیشتر در مورد مطالعات منتشرشده و منتشرنشده، با نویسندگان و شرکتهای داروسازی تماس گرفتیم.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای تصادفیسازیشده را در مورد پیشگیری ثانویه بلندمدت با تخصیص پنهانشده درمان (concealed treatment allocation)، و طول دوره درمان به مدت بیشاز یک ماه، که ظرف شش ماه پس از مراجعه با بیماری عروقی شریانی شروع شد، وارد کردیم. درمان شامل دیپیریدامول با یا بدون دیگر داروهای ضدپلاکت در مقایسه با عدم مصرف دارو یا مصرف یک داروی ضدپلاکت غیر از دیپیریدامول بود.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم کارآزماییها را برای ورود انتخاب کرده، کیفیت آنها را ارزیابی کرده، و دادهها را استخراج کردند. متاآنالیز را براساس اصل قصد درمان (intention to treat) انجام دادیم.
نتایج اصلی
بیست و نه کارآزمایی با 23,019 شرکتکننده وارد شدند، که میان آنها 1503 مورد مرگومیر ناشی از علل عروقی و 3438 مورد حوادث عروقی کشنده و غیرکشنده در طول دوره پیگیری رخ دادند. دیپیریدامول در مقایسه با گروه کنترل هیچ تاثیر واضحی بر مرگومیر ناشی از علل عروقی نداشت (نسبت خطر (relative risk; RR): 0.99؛95% فاصله اطمینان (CI): 0.87 تا 1.12). این نتیجه تحت تاثیر دوز دیپیریدامول یا نوع بیماری عروقی موجود قرار نگرفت. به نظر میرسید دیپیریدامول در مقایسه با گروه کنترل، خطر عوارض عروقی را کاهش داد (RR: 0.88؛ 95% CI؛ 0.81 تا 0.95). این تاثیر فقط در بیمارانی که با ایسکمی مغزی مراجعه کردند، از نظر آماری معنیدار بود.
نتیجهگیریهای نویسندگان
برای بیمارانی که با بیماری عروقی شریانی مراجعه کردند، هیچ شواهد وجود نداشت که دیپیریدامول، در حضور یا عدم حضور داروی ضدپلاکت دیگر، خطر مرگومیر ناشی از علل عروقی را کاهش داد، اگرچه خطر حوادث عروقی بیشتر را کم کرد. این مزیت فقط در بیمارانی مشاهده شد که پساز ایسکمی مغزی مراجعه کردند. هیچ شواهدی وجود نداشت که نشان دهد دیپیریدامول بهتنهایی موثرتر از آسپرین بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
