مداخلات مراقبتهای تکاملی (developmental care) ممکن است به نوزادان نارس کمک کنند تا با محیط بخش مراقبتهای ویژه نوزادان (Neonatal Intensive Care Unit; NICU) بهتر کنار بیایند. نوزادان نارس (نوزادانی که پیشاز هفته 37 بارداری متولد میشوند) به دلیل عدم بلوغ اندامهایشان، ممکن است دچار مشکلات متعددی شوند. این نگرانی وجود دارد که یک محیط نامساعد در NICU میتواند به این مشکلات دامن بزند و بر رشد نوزاد تاثیر منفی بگذارد، بهویژه مغز که در این میان آسیبپذیرتر است. مراقبتهای تکاملی به مجموعهای از استراتژیهای طراحیشده به منظور کاهش استرسهای NICU اطلاق میشود. این موارد شامل کاهش صدا و نور، حداقل دستکاری و در نظر گرفتن دورههای استراحت طولانیتر است. مرور کارآزماییها نشان میدهد که این مداخلات ممکن است مزایای اندکی برای پیامدهای نوزادان نارس داشته باشند؛ بااینحال، شواهد متناقضی بین مطالعات متعدد نیز وجود دارد. پیشاز اینکه بتوان از یک جهتگیری روشن برای اقدامات بالینی پشتیبانی کرد، شواهدی لازم است که تاثیرات همسو و سازگار مداخلات مراقبتهای تکاملی را بر پیامدهای بالینی مهم کوتاهمدت و طولانیمدت نشان دهند. تاثیر اقتصادی اجرا و حفظ شیوههای مراقبتهای تکاملی باید توسط موسسات مربوطه در نظر گرفته شوند.
مطالعه چکیده کامل
نوزادان نارس دچار طیف وسیعی از عوارض میشوند که مربوط به نارسایی سیستمهای اندامی آنها و شرایط بیماریهای همزمان است. این نگرانی وجود دارد که محیط نامطلوب در بخش مراقبتهای ویژه نوزادان (neonatal intensive care unit; NICU) ممکن است این عوارض را تشدید کند. اصلاح محیط میتواند تاثیرات ایاتروژنیک (iatrogenic) را به حداقل برساند. مراقبتهای تکاملی (developmental care)، یک طبقهبندی گسترده از مداخلاتی هستند که برای به حداقل رساندن استرس محیط NICU طراحی شدهاند. این مداخلات ممکن است شامل عناصری مانند کنترل محرکهای خارجی (دهلیزی، شنیداری، دیداری، لمسی)، خوشهبندی فعالیتهای مراقبتی پرستاری و قرار دادن نوزاد نارس در وضعیت مناسب یا قنداق کردن او باشد. همچنین استراتژیهای فردی برای تشکیل برنامههایی مانند «برنامه مراقبت و ارزیابی تکاملی فردی نوزاد» (Newborn Individualized Developmental Care and Assessment Program; NIDCAP) (Als 1986) ترکیب شدهاند.
اهداف
آیا مداخلات مراقبتهای تکاملی در نوزادان نارس، تاخیر در تکامل سیستم عصبی، وزنگیری نامناسب، طول مدت بستری در بیمارستان، طول مدت استفاده از تهویه مکانیکی، استرس فیزیولوژیکی و دیگر پیامدهای نامطلوب بالینی مرتبط را کاهش میدهند؟
روشهای جستوجو
از روشهای جستوجوی گروه مرور نوزادان (Neotanal Review Group) استفاده شد. جستوجوها در پایگاههای MEDLINE از سال 1966 تا جون 2005 و CINAHL، پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL، کتابخانه کاکرین، شماره 1، سال 2005) و خلاصه مقالات کنفرانسها و سمپوزیومها به زبان انگلیسی از سال 1990 تا جون 2005 انجام شدند. از سال 2003 تا جون 2005، جستوجو در پایگاه EMBASE نیز صورت گرفت. فهرستی از تمام مقالات مرتبط برای دو متخصص در این زمینه ارسال شد تا موارد حذفشده یا مطالعات منتشرنشده بیشتر شناسایی شوند.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازیشدهای که در آنها عناصر مراقبتهای تکاملی با مراقبتهای معمول پرستاری برای نوزادانی با سن جنینی < 37 هفته مقایسه شده و پیامدهای بالینی مرتبط اندازهگیری شدند. گزارشها به زبان انگلیسی یا زبانی بودند که مترجم برای آنها در دسترس بود.
جستوجوهای کامپیوتری انجام شده و تمام عناوین و چکیدههای مرتبط استخراج شدند. مقالات بازیابیشده توسط دو نویسنده بهطور مستقل از هم و براساس معیارهای از پیش تعیینشده، از نظر مرتبط بودن، ارزیابی شدند. مقالاتی که تمام معیارهای مرتبط بودن را داشتند، براساس معیارهای از پیش تعیینشده، از نظر کیفیت روششناسی (methodology) ارزیابی شدند. مقالاتی که توسط هر دو نویسنده دارای کیفیت مناسب تشخیص داده شدند، در آنالیزها وارد شدند.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
دادهها توسط دو نویسنده مرور، بهطور جداگانه استخراج شدند. متاآنالیزها برای هر مداخلهای که در آن از معیارهای پیامد و/یا ابزارهای یکسان درون نقاط زمانی مشابه استفاده شد، صورت گرفتند.
نتایج اصلی
این مرور، 36 کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده واجد شرایط را شناسایی کرد که شامل چهار گروه اصلی مداخلات مراقبتهای تکاملی، 19 زیرگروه و پیامدهای بالینی متعدد بودند. علاوهبر این، پیامدهای طولانیمدت یک کارآزمایی که قبلا در این مرور وارد شد، به آن افزوده شد.
نتایج این مرور حاکی از آن است که مداخلات مراقبتهای تکاملی، مزایای محدودی را برای نوزادان نارس، بهویژه در موارد زیر، نشان میدهند: کاهش بیماری مزمن ریوی متوسط تا شدید، کاهش بروز انتروكوليت نکروزان و بهبود پیامد خانوادگی. در مقابل، افزایش بیماری خفیف ریوی و افزایش طول مدت بستری در نوزادانی که مراقبتهای تکاملی دریافت کردند، در مقایسه با گروه کنترل مشاهده شد. همچنین شواهد بسیار محدودی دال بر تاثیر مثبت و طولانیمدت NIDCAP بر رفتار و حرکت در سن اصلاحشده 5 سالگی وجود دارد، اما هیچ تاثیری بر شناخت مشاهده نشد. دیگر مداخلات مراقبتهای تکاملی فردی، تا حدودی در بهبود پیامد تکامل سیستم عصبی نیز موثر بودهاند. اگرچه تعداد محدودی از مزایای دیگر مشخص شدند، این نتایج از مطالعات تکی با حجمنمونه کوچک بهدست آمدند. عدم کورسازی (blinding) ارزیابان، یک نقص روششناسی قابل توجه در نیمی از مطالعات بود. هزینه مداخلات و پرسنل در هیچیک از مطالعات در نظر گرفته نشد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
به دلیل ورود چندین مداخله در اکثر مطالعات، تعیین تاثیر هر مداخله بهتنهایی دشوار است. اگرچه شواهدی مبنی بر مزایای محدود مداخلات مراقبتهای تکاملی بهطور کلی وجود دارد، و هیچگونه تاثیر مضر عمدهای گزارش نشد، پیامدهای زیادی وجود داشتند که برای آنها عدم تاثیر یا تاثیرات متناقضی نشان داده شد. کارآزماییهای واحدی که تاثیر قابل توجه یک مداخله را بر یک پیامد بالینی عمده نشان دادند، براساس حجمنمونه کوچک بودند و یافتهها اغلب در دیگر کارآزماییهای کوچک پشتیبانی نشدند.
پیشاز اینکه بتوان از یک جهتگیری روشن برای اقدامات بالینی پشتیبانی کرد، شواهدی لازم است که تاثیرات همسو و سازگار مداخلات مراقبتهای تکاملی را بر پیامدهای بالینی مهم کوتاهمدت و طولانیمدت نشان دهند. تاثیر اقتصادی اجرا و حفظ شیوههای مراقبتهای تکاملی باید توسط موسسات مربوطه در نظر گرفته شوند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
