افرادی که به دلیل انسداد شریان دچار سکته مغزی میشوند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سکته مغزی دیگر، احتمالا کُشنده یا حمله قلبی، هستند. درمان با داروهای آنتیپلاکت (مانند آسپرین (aspirin)) قطعا این خطر را کاهش میدهد. اعتقاد بر این بود که درمان با عوامل رقیقکننده خون (آنتیکوآگولاسیون با آنتاگونیستهای ویتامین K) محافظت بیشتری را ایجاد میکند. هشت کارآزمایی را شامل 5762 شرکتکننده مرور کردیم که آنتیکوآگولانتها را با عوامل آنتیپلاکت برای پیشگیری از سکته مغزی راجعه مقایسه کردند و دریافتیم که آنتیکوآگولاسیون با شدت پائین هیچ مزیتی نسبت به آسپرین ندارد، و آنتیکوآگولاسیون با شدت بالا منجر به افزایش خطر خونریزی میشود.
مطالعه چکیده کامل
افرادی که دچار حمله ایسکمیک گذرا (transient ischaemic attack; TIA) یا سکته مغزی ایسکمیک غیرناتوانکننده (non-disabling) شدهاند، سالانه میان 4% و 11% در معرض خطر ابتلا به رویدادهای عروقی ماژور قرار دارند. آسپرین (aspirin) این خطر را حداکثر تا 20% کاهش میدهد. کارآزماییهای پیشگیری ثانویه پساز انفارکتوس میوکارد نشان میدهند که درمان با آنتاگونیستهای ویتامین K با کاهش خطر تقریبا دو برابری درمان با داروهای ضدپلاکت همراه است.
اهداف
مقایسه کارآمدی و بیخطری (safety) استفاده از آنتاگونیستهای ویتامین K و درمان آنتیپلاکت در پیشگیری ثانویه از رویدادهای عروقی پساز ایسکمی مغزی با منشا شریانی فرضی.
روشهای جستوجو
پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه سکته مغزی (stroke) در کاکرین (آخرین جستوجو در 15 سپتامبر 2011)، پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL) ( کتابخانه کاکرین ، شماره 3؛ سال 2011)؛ MEDLINE (2008 تا سپتامبر 2011) و EMBASE (2008 تا سپتامبر 2011) را جستوجو کردیم. در تلاش برای شناسایی کارآزماییهای مرتبط بیشتر، پایگاههای ثبت کارآزماییهای در حال انجام و فهرست منابع را جستوجو کردیم. برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد دادههای منتشرنشده، با نویسندگان کارآزماییهای منتشرشده نیز تماس گرفتیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی شده در رابطه با درمان با داروی آنتیکواگولانت خوراکی با آنتاگونیستهای ویتامین K (وارفارین (warfarin)، فنپروکومون (phenprocoumon) یا آسنوکومارول (acenocoumarol)) در مقایسه با درمان آنتیپلاکت برای پیشگیری ثانویه طولانیمدت پساز حمله ایسکمیک گذرای اخیر یا سکته مغزی ایسکمیک خفیف با منشا شریانی فرضی.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم کارآزماییها را انتخاب کرده، کیفیت کارآزمایی را ارزیابی کرده، و دادهها را استخراج کردند.
نتایج اصلی
هشت کارآزمایی را با مجموع 5762 شرکتکننده در این مرور وارد کردیم. دادهها نشان دادند که آنتیکوآگولانتها (با هر شدتی) در پیشگیری از سکته مغزی ایسکمیک راجعه، موثرتر از درمان آنتیپلاکت نیستند (آنتیکوآگولاسیون با شدت متوسط: نسبت خطر (relative risk; RR): 0.80؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.56 تا 1.14؛ آنتیکوآگولاسیون با شدت بالا: RR: 1.02؛ 95% CI؛ 0.49 تا 2.13).
هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد درمان با آنتیکوآگولاسیون با شدت پائین، خطر خونریزی بیشتری را نسبت به درمان با عوامل آنتیپلاکت ایجاد میکند: RR: 1.27؛ (95% CI؛ 0.79 تا 2.03). بااینحال، مشخص شد که آنتیکوآگولاسیون با شدت متوسط و بالا با آنتاگونیستهای ویتامین K، با INR بین 2.0 و 4.5، بیخطر نیستند زیرا خطر بالاتری را از عوارض ناشی از خونریزی شدید به همراه دارند (آنتیکوآگولاسیون با شدت متوسط: RR: 1.93؛ 95% CI؛ 1.27 تا 2.94؛ آنتیکوآگولاسیون با شدت بالا: RR: 9.0؛ 95% CI؛ 3.9 تا 21).
نتیجهگیریهای نویسندگان
برای پیشگیری ثانویه از سکته مغزی ایسکمیک راجعه پساز TIA یا سکته مغزی خفیف با منشا شریانی فرضی، شواهد کافی وجود دارد که آنتاگونیستهای ویتامین K در هر دوزی موثرتر از درمان آنتیپلاکت نیستند و آنتیکوآگولاسیون با شدت متوسط و بالا منجر به افزایش قابل توجه عوارض ناشی از خونریزی شدید میشود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
