بیاختیاری ادرار (urinary incontinence)، ناتوانی در کنترل ادرار و نشت آن بوده و یک مشکل شایع و ناراحتکننده محسوب میشود. بیاختیاری فوریتی (urge incontinence)، نشت ادرار در زمانی است که فرد، قادر به کنترل میل شدید به دفع ادرار (void) نیست. بیاختیاری استرسی (stress incontinence)، نشت ادرار هنگام سرفه یا انجام فعالیتهای بدنی است. تمرینات مثانه (bladder training) افراد را تشویق میکند تا زمان میان دفعات ادرار را طولانیتر کنند تا شاید بتوانند کنترل ادرار خود را بازیابند. رسیدن به این هدف ممکن است ماهها طول بکشد، اما میتواند به افرادی که از نظر جسمانی و روحی قادر به استفاده از این روش هستند، کمک کند. مرور کارآزماییها، شواهد کافی و دقیقی را پیدا نکرد و به این نتیجه رسید که انجام پژوهشهای بیشتری در این زمینه مورد نیاز است. شواهد محدود موجود نشان میدهد که تمرینات مثانه ممکن است در درمان بیاختیاری ادرار مفید باشند، اما این موضوع قطعی نیست.
مطالعه چکیده کامل
بیاختیاری ادرار (urinary incontinence) یک مشکل شایع و آزاردهنده است. تمرینات مثانه (bladder training) با هدف افزایش فاصله میان دفعات ادرار، بهطور گستردهای برای درمان بیاختیاری ادرار استفاده میشود.
اهداف
ارزیابی تاثیرات تمرینات مثانه در درمان بیاختیاری ادرار.
روشهای جستوجو
پایگاه ثبت کارآزماییهای تخصصی گروه بیاختیاری در کاکرین (در 15 مارچ 2006) را جستوجو کردیم. فهرست منابع مقالات مرتبط جستوجو شده و با محققان کارآزماییها برای کسب جزئیات دیگر در مورد کارآزماییها تماس گرفته شد.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی یا شبه-تصادفیسازیشده در خصوص تمرینات مثانه برای درمان هر نوع بیاختیاری ادرار.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
دو محقق بهطور مستقل از هم، کیفیت کارآزمایی را ارزیابی کرده و دادهها را استخراج کردند. پنج پیامد اولیه، از پیش مشخص شدند: درک شرکتکننده از درمان بیاختیاری ادرار؛ درک شرکتکننده از بهبود بیاختیاری ادرار؛ تعداد اپیزودهای بیاختیاری؛ تعداد دفعات ادرار کردن؛ و کیفیت زندگی. همچنین به عوارض جانبی اشاره شد. سه مقایسه صورت گرفت: تمرین مثانه در مقایسه با عدم تمرین مثانه؛ تمرین مثانه در مقایسه با دیگر درمانها؛ و ترکیب تمرین مثانه و یک درمان دیگر در مقایسه با آن درمان دیگر بهتنهایی.
نتایج اصلی
تعداد 109 گزارش از 60 کارآزمایی بالقوه مرتبط را ارزیابی کردیم؛ 31 گزارش از 12 کارآزمایی با مجموع 1473 شرکتکننده، عمدتا زن، واجد شرایط ورود به مطالعه بودند. در چهار کارآزمایی، همه شرکتکنندگان مثانه بیشفعال (overactive bladder) نداشتند، در چهار کارآزمایی نیز شرکتکنندگان دچار بیاختیاری ادرار بودند. بنابراین، دادههای هشت کارآزمایی با 858 شرکتکننده مبتلا به بیاختیاری ادرار در شروع مطالعه، که عمدتا زن بودند، در این مرور وارد شدند. کیفیت کارآزماییها متغیر بود. دادههای اندکی که پیگیری طولانیمدت را توصیف میکنند، در دسترس هستند.
تمرین مثانه در مقایسه با عدم تمرین مثانه: دادههای مربوط به 172 زن از سه کارآزمایی که تمرین مثانه را با عدم تمرین مثانه مقایسه کردند، در دسترس بودند. این دادهها فقط تعداد محدودی از پیامدهای از پیش مشخصشده را توصیف کردند که در هر سه کارآزمایی، متفاوت بودند. تخمینهای نقطهای تاثیر مداخله، به نفع تمرینات مثانه بودند؛ بااینحال، فواصل اطمینان گسترده بوده و هیچ تفاوتی با اهمیت آماری برای متغیرهای پیامد اولیه یافت نشد.
تمرینات مثانه در مقایسه با درمانهای دیگر: سه کارآزمایی شامل 159 زن، تمرینات مثانه را با داروها مقایسه کردند: دو کارآزمایی با اَکسیبوتینین (oxybutynin) و یک کارآزمایی با ایمیپرامین (imipramine) به همراه فلاوکسات (flavoxate). در کارآزماییهای قبلی، فقط پیامدهایی که تفاوتی را با اهمیت آماری نشان دادند، عبارت بودند از درک شرکتکنندگان از درمان در مدت شش ماه (RR: 1.69؛ 95% CI؛ 1.21 تا 2.34)، کیفیت زندگی (معیار کلی فیزیکی) (WMD: 9.00؛ 95% CI؛ 1.64 تا 16.36) و عوارض جانبی که همگی به نفع تمرینات مثانه بودند، همچنین تعداد دفعات ادرار در طول روز در هفته (WMD: 2.80؛ 95% CI؛ 0.91 تا 4.69) که به نفع درمان دارویی گزارش شد. در کارآزمایی اخیر، درک شرکتکنندگان از بهبودی بلافاصله پساز درمان، به لحاظ آماری معنیدار (RR: 1.50؛ 95% CI؛ 1.02 تا 2.21) و به نفع تمرینات مثانه بود و این تفاوت تقریبا تا دو ماه پساز درمان حفظ شد. دو مقایسه از تمرینات مثانه با تمرین عضلات کف لگن بهعلاوه بیوفیدبک شامل 164 زن بودند: هیچیک از تفاوتها در پیامدهای اولیه از اهمیت آماری برخوردار نبودند.
ترکیب تمرینات مثانه با یک درمان دیگر در مقایسه با آن درمان دیگر بهتنهایی: دو کارآزمایی شامل 331 شرکتکننده، ترکیب تمرینات مثانه بهعلاوه یک داروی آنتیکولینرژیک را با این دارو بهتنهایی مقایسه کردند. در بزرگترین کارآزمایی، دادهها فقط برای یک پیامد از پیش تعیینشده در دسترس بودند: میانه (median) تعداد اپیزودهای بیاختیاری برای هر دو گروه درمانی یکسان بود. یک کارآزمایی، تمرین عضلات کف لگن بهعلاوه بیوفیدبک را همراه با تمرینات مثانه در مقایسه با تمرین عضلات کف لگن بهعلاوه بیوفیدبک بهتنهایی مقایسه کرد، این کارآزمایی شامل 125 زن بود. از میان پیامدهای اولیه، درک شرکتکننده از بهبودی و کیفیت زندگی، هر دو بلافاصله پساز درمان، به اهمیت آماری رسیدند که به نفع گروهی بودند که تمرینات مثانه را با تمرین عضلات کف لگن و بیوفیدبک ترکیب کردند (درک بیمار از بهبودی: RR: 1.18؛ 95% CI؛ 1.01 تا 1.39؛ کیفیت زندگی: MD: -47.20؛ 95% CI؛ 87.03- تا 7.37-)، این نتیجه در سه ماه حفظ نشد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
شواهد محدود موجود نشان میدهد که تمرینات مثانه ممکن است برای درمان بیاختیاری ادرار مفید باشد، اما این نتیجهگیری فقط میتواند موقتی باشد، زیرا کارآزماییها از کیفیت متغیر و اندازه کوچکی برخوردار بودند و فواصل اطمینان گستردهای پیرامون تخمینهای نقطهای تاثیر داشتند. همچنین، برای تعیین اینکه تمرینات مثانه بهعنوان درمان کمکی برای درمان دیگر مفید است یا خیر، شواهد کافی وجود نداشت. هنوز پژوهشهای قطعی انجام نشدهاند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
