دوپامین در کوتاهمدت، فشار خون پائین (هیپوتانسیون) را در نوزادان نارس بهتر از دوبوتامین بهبود میبخشد، اما شواهد بیشتری در مورد بیخطری (safety) و اثربخشی بلندمدت آن مورد نیاز است. افت فشار خون ممکن است باعث آسیب مغزی و دیگر مشکلات جدی برای نوزادان نارس (متولدشده پیشاز 37 هفته) شود. هدف از درمان، حفظ جریان خون به مغز و دیگر اندامها، با استفاده از مایعات یا داروها برای افزایش فشار خون است. داروهای اینوتروپ، از جمله دوپامین و دوبوتامین، معمولا برای افزایش فشار خون استفاده میشوند. بااینحال، بیخطرترین و موثرترین دارو برای درمان افت فشار خون در نوزادان نارس مشخص نشده است. این مرور نشان داد که دوپامین برای درمان کوتاهمدت موثرتر از دوبوتامین است، اما تاثیرات این داروها بر پیامدهای بلندمدت مشخص نیست. انجام کارآزماییهای بیشتری مورد نیاز است.
مطالعه چکیده کامل
اینوتروپها در نوزادان نارس برای درمان هیپوتانسیون سیستمیک بهطور گستردهای استفاده میشوند. رایجترین داروهای مورد استفاده دوپامین (dopamine) و دوبوتامین (dobutamine) هستند. این عوامل مکانیسمهای اثر متفاوتی دارند که ممکن است منجر به تاثیرات همودینامیک متفاوتی شوند.
اهداف
مقایسه اثربخشی و بیخطری (safety) استفاده از دوپامین و دوبوتامین در درمان هیپوتانسیون سیستمیک در نوزادان نارس.
روشهای جستوجو
جستوجوها در بانکهای اطلاعاتی الکترونیکی و دیگر موارد از جمله MEDLINE (1966-2002)؛ EMBASE (1988-2002)؛ Science Citation Index (1981-2002)، پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL، کتابخانه کاکرین، شماره 2، 2003) انجام شدند. مرورهای قبلی برای یافتن منابع مربوط به کارآزماییهای مرتبط جستوجو شدند و برای کسب اطلاعات در مورد سایر مطالعات منتشرشده و منتشرنشده، با نویسندگان برجسته در این زمینه تماس گرفته شد.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای برای این مرور انتخاب شدند که در آنها تاثیرات کوتاهمدت و/یا بلندمدت درمان با دوپامین و دوبوتامین برای درمان هیپوتانسیون شریانی سیستمیک مقایسه شدند. کارآزماییهایی واجد شرایط ورود به مطالعه بودند که نوزادان متولدشده را پیشاز 37 هفته کامل بارداری و کمتر از 28 روز سن بررسی کردند. هیپوتانسیون شریانی سیستمیک بهطور خاص تعریف نشد، اما با عنوان تعریفی پذیرفته شد که در مطالعات مجزا ارائه شد. مطالعات از نظر وزن هنگام تولد نوزاد، حد آستانه (threshold) پائینتر سن بارداری یا مسیر یا مدت زمان مصرف داروهای اینوتروپیک محدود نشدند. کیفیت و واجد شرایط بودن مطالعه توسط هر نویسنده بهطور مستقل از هم ارزیابی شدند.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
استخراج دادهها توسط هر نویسنده بهطور جداگانه انجام شده و اختلافنظرات با بحث حلوفصل شدند. پیامدهای زیر تعیین شدند: مرگومیر در دوره نوزادی، پیامد تکامل سیستم عصبی در بلندمدت، شواهد رادیولوژیکی از آسیب عصبی شدید، تغییرات همودینامیک کوتاهمدت و بروز عوارض جانبی. تاثیر مداخلات به صورت نسبت خطر (relative risk)، تفاوت خطر (risk difference) یا به صورت تفاوت میانگین وزندهیشده (WMD) با 95% فاصله اطمینان (CI) آنها بیان شد.
نتایج اصلی
پنج کارآزمایی معیارهای از پیش تعریفشده را برای ورود به این مرور داشتند. هیچ شواهدی مبنی بر وجود تفاوت معنیدار میان دوپامین و دوبوتامین از نظر مرگومیر نوزادان (RD: 0.02؛ 95% CI؛ 0.12- تا 0.16)، بروز لوکومالاسی اطراف بطنی (RD: -0.08؛ 95% CI؛ 0.19- تا 0.04) یا خونریزی شدید اطراف بطنی (RD: -0.02؛ 95% CI؛ 0.13- تا 0.09) وجود نداشت. دوپامین در درمان هیپوتانسیون سیستمیک موفقتر از دوبوتامین عمل کرد، و نوزادان کمتری دچار شکست درمان شدند (RD: -0.23؛ 95% CI؛ 0.34- تا 0.13-؛ NNT = 4.4؛ 95% CI؛ 2.9 تا 7.7). درمان با دوبوتامین با افزایش بسیار بیشتر در خروجی بطن چپ، در تنها مطالعهای که این پیامد را گزارش کرد، همراه بود. هیچ شواهدی مبنی بر وجود تفاوت معنیدار میان دو عامل از نظر بروز تاکیکاردی به دست نیامد (RD: -0.06؛ 95% CI؛ 0.25- تا 0.14). هیچیک از مطالعات، بروز پیامد نامطلوب تکامل سیستم عصبی را در بلندمدت گزارش نکردند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
دوپامین در درمان کوتاهمدت هیپوتانسیون سیستمیک در نوزادان نارس موثرتر از دوبوتامین است. هیچ شواهدی مبنی بر تاثیر آن بر بروز عوارض جانبی نورورادیولوژیکی (خونریزی شدید اطراف بطنی و/یا لوکومالاسی اطراف بطنی) یا بر بروز تاکیکاردی وجود نداشت. بااینحال، در غیاب دادههایی که فواید و بیخطری (safety) بلندمدت دوپامین را در مقایسه با دوبوتامین تائید کنند، نمیتوان هیچ توصیه قطعی را در مورد انتخاب دارو برای درمان هیپوتانسیون ارائه داد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
