هفده RCT با جستوجوی سیستماتیک در متون علمی شناسایی شدند که معیارهای ورود ما را داشته و دادههای مناسبی را برای آنالیز ارائه دادند. این 17 کارآزمایی کنترلشده با دارونما را آنالیز کردیم که اثربخشی درمان با داروهای ضدافسردگی را در افراد مسن بررسی کردند. کمی کمتر از 2000 بیمار وارد متاآنالیز شدند. داروهای ضدافسردگی سهحلقهای (TCA)، مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) و مهارکنندههای مونوآمین اکسیداز (MAOI) هم در بیماران ساکن در آسایشگاهها و هم در بیماران جامعه موثر بودند. درمان با دوز پائین TCA ممکن است موثر باشد، اما انجام مطالعات بیشتری مورد نیاز است.
مطالعه چکیده کامل
افسردگی که نیازمند مداخله درمانی باشد، در ده درصد از افراد بالای 60 سال یافت میشود. احتمال مرگ افراد مسن افسرده بیشتر از افراد غیرافسرده است. تعداد نسبتا کمی از این افراد، مداخلات درمانی را دریافت میکنند، و آنهایی هم که تحت درمان قرار میگیرند، معمولا با دوز پائین داروهای ضدافسردگی درمان میشوند. تصور میشود افسردگی در افراد مسن، از نظر اتیولوژی، تظاهرات، درمان و پیامدها، متفاوت از افراد جوانتر باشد. وجود بیماریهای جسمانی همزمان و افزایش تنوع اجتماعی، جسمانی و نوروفیزیولوژیکی با روند پیری مرتبط هستند. در نتیجه، درمان دارویی بیماران مسن اغلب در آسایشگاهها و روی بیمارانی انجام میشود که از مشکلات جسمانی متعدد رنج میبرند.
اهداف
تعیین اثربخشی داروهای ضدافسردگی در مقایسه با دارونما (placebo) در درمان افسردگی در بیماران مسن.
روشهای جستوجو
روشهای جستوجو شامل موارد زیر بودند: جستوجوی الکترونیکی متون علمی در بانکهای اطلاعاتی که توسط گروه مرور افسردگی، اضطراب و اختلال روانی سازمان همکاری کاکرین (CCDAN) انجام میشود (به Collaborative Review Group Search Strategy مراجعه کنید). فهرست منابع مرورهای مرتبط و منابع مطالعات انجامشده بررسی شدند. با نویسندگانی که در این زمینه فعالیت داشتند، تماس گرفته شد.
معیارهای انتخاب
تمام کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده با دارونما که از داروهای ضدافسردگی در درمان اپیزود فعلی افسردگی در بیمارانی استفاده کردند که تحت عنوان سالمند، سالخورده یا مسنتر توصیف شدند.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
دو نوع داده (در صورت وجود) از هر مطالعه استخراج شد. نوع اول دادهها، دادههای دوحالتی (dichotomous data)، بودند که شامل بازیابیشده/بازیابینشده شدند. نوع دوم، دادههای پیوسته (continuous data)، شامل موارد زیر بود: مقیاس رتبهبندی همیلتون-افسردگی (Hamilton Depression Rating Scale; HAM-D)، مقیاس رتبهبندی مونتگومری-آسبرگ (Montgomery-Asberg Rating Scale; MADRS) و دیگر نمرات مقیاس رتبهبندی افسردگی. آنالیز با استفاده از نسبتهای شانس پتو (Peto) برای دادههای دوحالتی و تفاوت میانگین وزندهیشده برای دادههای پیوسته، با استفاده از نرمافزار RevMan 3.1، انجام شد. وجود ناهمگونی (heterogeneity) در تاثیر درمان ارزیابی شد.
نتایج اصلی
هفده کارآزمایی، دادههایی را برای آنالیزهایی ارائه دادند که اثربخشی درمان ضدافسردگی و دارونما را مقایسه کردند. آنالیز اثربخشی درمان براساس 245 بیمار تحت درمان با داروهای ضدافسردگی سهحلقهای (223 نفر با دارونما)، 365 بیمار تحت درمان با SSRIها (372 نفر با دارونما) و 58 بیمار تحت درمان با MAOIها (63 نفر با دارونما) انجام شد. نتایج با استفاده از مدل اثر ثابت (fixed effect model)، برای سه گروه، بهترتیب، عبارت بودند از: TCAها؛ OR: 0.32؛ (95% CI؛ 0.21 تا 0.47)؛ SSRIs؛ OR: 0.51؛ (95% CI: 0.36 تا 0.72)، مهارکنندههای مونوآمین اکسیداز (MAOI): OR: 0.17؛ (95% CI؛ 0.07 تا 0.39).
نتیجهگیریهای نویسندگان
TCAها، SSRIها و MAOIها در درمان بیماران مسن بستری در بیمارستان و بیمارانی با احتمال ابتلا به بیماری جسمانی شدید، موثر هستند. برای دستیابی به تاثیر درمانی مطلوب، حداقل شش هفته درمان با داروهای ضدافسردگی توصیه میشود. شواهد کمی در مورد اثربخشی درمان با دوز پائین TCA وجود دارد. پیشاز اینکه درمان با دوز پائین TCA بهطور معمول توصیه شود، انجام کارآزماییهای بیشتری مورد نیاز است.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
