بیماران مبتلا به نقص شناختی مرتبط با اختلالات مزمن عروقی مغز ممکن است به درمانهای ضددمانس به همان شیوهای پاسخ ندهند که در موارد دمانس آلزایمر مشاهده میشود. شواهد نشان میدهد CDP-کولین بهبودی متوسط اما مداومی را در حافظه و رفتار این بیماران ایجاد میکند. بااینحال، این یافتهها به دلیل مشاهدات بالینی کنترلشده نسبتا کوتاهمدت که در همه مطالعات به جز یکی بیشاز سه ماه طول نکشید، محدود شدهاند. ارزیابیهای ذهنی این بیماران که توسط پزشکانشان ارائه شد، همواره مثبت بوده و هیچ عارضه جانبی قابل توجهی در مطالعات مختلف در طول سالها مشاهده نشد.
مطالعه چکیده کامل
CDP-کولین (سیتیدین 5'-دی فسفوکولین) یک پیشساز ضروری برای سنتز فسفاتیدیلکولین است، یکی از اجزای غشای سلولی که در طول ایسکمی مغزی به اسیدهای چرب آزاد و رادیکالهای آزاد تجزیه میشود. مطالعات حیوانی نشان میدهند که CDP-کولین ممکن است با تسریع سنتز مجدد فسفولیپیدها، از غشاهای سلولی محافظت کند. CDP-کولین همچنین ممکن است با سرکوب آزادسازی اسیدهای چرب آزاد، پیشرفت آسیب سلولی ایسکمیک را کاهش دهد. CDP-کولین، ترکیبی درونزا است که معمولا توسط ارگانیسم تولید میشود. وقتی همین ماده به عنوان دارو معرفی میشود، میتوان آن را سیتیکولین نامید.
CDP-کولین عمدتا در درمان اختلالات مغزیعروقی استفاده میشود. سالهای متمادی حضور آن در عرصه بالینی باعث تکامل دوز، روش تجویز، و معیارهای انتخاب بیمارانی شده که این درمانها به آنها داده شد. روشهای مطالعات بالینی، از جمله طول مدت مشاهده، شدت اختلال، و روششناسی (methodology) ارزیابی نتایج نیز ناهمگونی (heterogeneity) بودند. علیرغم وجود عدم قطعیت در مورد اثربخشی CDP-کولین به دلیل این پیچیدگیها، دارویی است که اغلب برای اختلال شناختی در چندین کشور اروپایی تجویز میشود، به خصوص زمانی که تصویر بالینی عمدتا بیماری عروق مغزی است، از این رو نیاز به این مرور دارد.
به دلیل تاثیرات آن بر فعالیت آدرنرژیک و دوپامینرژیک سیستم عصبی مرکزی، CDP-کولین به عنوان یک داروی کمکی در درمان بیماری پارکینسون نیز استفاده شده است.
اهداف
ارزیابی اثربخشی CDP-کولین (سیتیدیندیفسفوکولین) در درمان نواقص شناختی، عاطفی و رفتاری مرتبط با اختلالات مزمن مغزی در سالمندان.
روشهای جستوجو
کارآزماییها از آخرین جستوجوی بهروزشده در پایگاه ثبت تخصصی گروه دمانس و بهبود شناختی در کاکرین در 22 اپریل 2004 با استفاده از اصطلاحات CDP-کولین، CDP، سیتیکولین، سیتیدین دیفسفات کولین یا دیفسفوکولین شناسایی شدند. این پایگاه شامل سوابقی از تمام بانکهای اطلاعاتی اصلی مراقبتهای سلامت و بسیاری از بانکهای اطلاعاتی کارآزمایی در حال انجام است و مرتبا بهروزرسانی میشود.
معیارهای انتخاب
تمام کارآزماییهای تصادفیسازیشده، دوسو کور (double blind)، کنترلشده با دارونما (placebo) و بدون مخدوششدگی، مرتبط با تجویز CDP-کولین برای اختلال شناختی ناشی از اختلالات مزمن مغزی، برای ورود در این مرور در نظر گرفته شدند.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم مطالعات واردشده را بررسی کرده، دادهها را استخراج کرده و در صورت لزوم و امکان، آنها را تجمیع کردند. نسبت شانس تجمعی (95% فاصله اطمینان (CI)) یا میانگین تفاوتها (95% CI) تخمین زده شدند. هیچ دادهای مبنی بر قصد درمان (intention-to-treat) از مطالعات مورد بررسی در دسترس نبود.
نتایج اصلی
چهارده مطالعه در این مرور گنجانده شدند. برخی از مطالعات واردشده، دادههای عددی مناسبی را برای آنالیز ارائه ندادند. توصیف شرکتکنندگان در طول سالها و بر اساس نوع اختلالات و شدت آنها متفاوت بود و شامل افراد مسن با اختلالات ذهنی حافظه تا بیماران مبتلا به اختلال شناختی عروقی (خفیف تا متوسط)، دمانس عروقی یا دمانس پیری (خفیف تا متوسط) شد. هفت مورد از مطالعات واردشده، افراد را برای مدت زمانی بین 20 و 30 روز تحت نظر داشتند، یک مطالعه به مدت 6 هفته ادامه یافت، چهار مطالعه از دورههای زمانی بیشاز 2 و 3 ماه استفاده کردند، یک مطالعه تجویز مداوم را بیشاز 3 ماه مشاهده کرد و یک مطالعه طولانیمدت بود و 12 ماه طول کشید. مطالعات از نظر دوز، روشهای تجویز، معیارهای ورود به مطالعه برای افراد و معیارهای پیامد ناهمگون بودند. نتایج برای حوزههای توجه، تست حافظه، مقیاسهای رتبهبندی رفتاری، تاثیر بالینی کلی و تحملپذیری، گزارش شدند. هیچ شواهدی از تاثیر مفید CDP-کولین بر دامنه توجه به دست نیامد. شواهدی از فواید CDP-کولین بر عملکرد حافظه و رفتار وجود داشت. دارو به خوبی تحمل شد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
شواهدی وجود داشت که CDP-کولین حداقل در کوتاهمدت تا میانمدت تاثیر مثبتی بر حافظه و رفتار دارد. شواهد مربوط به سودمندی آن از تاثیر کلی قویتر بود، اما هنوز هم به دلیل مدت زمان مطالعات محدود است. تحقیقات بیشتر با CDP-کولین باید بر مطالعات طولانیمدت در افرادی متمرکز شود که معیارهای استاندارد پذیرفتهشده فعلی، بهویژه اختلال شناختی خفیف عروقی (Vascular Mild Cognitive Impairment; VaMCI) یا دمانس عروقی، برایشان تشخیص داده شده است.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
