هدف از انجام این مرور چیست؟
اعمال اصلاحات در منزل، مانند غربالگری (پوشش نقاط احتمالی ورود پشه‌ها به منزل با استفاده از تور (netting) یا مش (mesh))، یا استفاده از مصالح و مواد ساختمانی جایگزین، می‌تواند در کاهش بار مالاریا نقش داشته باشد. این اصلاحات از ورود پشه‌ها به منزل جلوگیری کرده، و تعداد گزیدگی‌های افراد ساکن را در منازل توسط پشه‌ها کاهش می‌دهند. هدف از انجام برخی اصلاحات در منزل برای از بین بردن پشه‌هایی که قصد ورود را به منازل دارند، وارد کردن حشره‌كش‌ها به اصلاحات است.
پیام‌های کلیدی
براساس شواهد حاصل از دو مطالعه انجام شده در آفریقا، غربالگری پنجره‌ها، درها، لبه بام‌ها و سقف‌ها برای پیشگیری از ورود پشه‌ها به منزل ممکن است انتقال مالاریا و ابتلا به بیماری را در افرادی که در یک منزل زندگی می‌کنند، کاهش دهد. چهار کارآزمایی در انتظار انتشار احتمالا پایه شواهد فعلی را غنی و تقویت می‌کنند.
در این مرور چه موضوعی بررسی شد؟
این مرور مطالعاتی را خلاصه کرد که به بررسی تاثیرات اعمال اصلاحات در منزل بر پیامدهای مالاریای انسانی پرداختند. اگر مطالعات تاثیر اعمال اصلاحات را در منزل بر پشه‌ها (پشه‌هایی که به‌طور بالقوه حامل مالاریا هستند)، یا نظرات افراد ساکن را در منزل نیز گزارش کردند، آن‌ها را هم خلاصه کردیم. پس از جست‌وجوی مطالعات مرتبط، شش مطالعه را شناسایی کردیم که در جنوب صحرای آفریقا انجام شدند، دو مورد از آن‌ها داده‌هایی را منتشر کرده، و چهار مورد هنوز در دسترس عموم قرار نگرفته‌اند. همه کارآزمایی‌ها، غربالگری (پنجره‌ها، درها، لبه بام‌ها، سقف‌ها یا هرگونه ترکیبی را از این موارد) را، چه به‌تنهایی چه همراه با پوشاندن لبه بام، اصلاح سقف، یا نصب لوله در لبه بام (دستگاه «lure and kill» (دستگاهی برای جلب پشه‌ها به طرف محل سمپاشی و کشتن آن‌ها) که در شکاف لبه بام‌ها قرار داده می‌شود) ارزیابی کردند.
نتایج اصلی این مرور چه هستند؟
دو کارآزمایی با داده‌های منتشر شده، تاثیر غربالگری را به‌تنهایی روی عفونت مالاریا ارزیابی کردند. هر دو کارآزمایی، کاهش ابتلا را به مالاریا در منازل غربالگری شده، با درجات مختلفی از تاثیر غربالگری، نشان دادند. یک کارآزمایی انجام شده در اتیوپی نشان داد افرادی که در منازل غربالگری شده زندگی می‌کنند حدود 62% کمتر احتمال دارد که دچار یک اپیزود از مالاریای بالینی (ناشی از پلاسمودیوم فالسیپاروم (P falciparum)) شوند. با این حال، قطعیت این شواهد به دلیل مسائل مربوط به طراحی مطالعه پائین بود، و این کارآزمایی افراد کافی را مورد مطالعه قرار نداد تا بتوانیم به نتایج حاصل از آن اطمینان داشته باشیم. کارآزمایی دیگری در گامبیا نشان داد افرادی که در منازل غربالگری شده زندگی می‌کنند حدود 16% کمتر به انگل‌های مالاریای پلاسمودیوم فالسیپاروم در خون خود مبتلا شده، و احتمالا کمتر دچار کم-خونی می‌شوند. سطح اطمینان ما به این نتیجه پائین بود زیرا در این کارآزمایی، افراد کافی بررسی نشدند.
این مرور تا چه زمانی به‌روز است؟
نویسندگان مرور برای یافتن مطالعات موجود تا 1 نوامبر 2019 به جست‌وجو پرداختند.
بر اساس نتایج دو کارآزمایی منتشر شده تا به امروز، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد غربالگری ممکن است انتقال مالاریا و عفونت مالاریا را در افراد ساکن در منزل کاهش دهد. چهار کارآزمایی در صف انتشار، احتمالا پایه شواهد فعلی را غنی و تقویت می‌کنند، و به محض در دسترس قرار گرفتن آن‌ها را به این مرور اضافه خواهیم کرد.
مالاریا با وجود قابل پیشگیری بودن، هم‌چنان یک مشکل مهم در سلامت عمومی به شمار می‌رود. سازمان جهانی بهداشت (WHO) گزارش می‌دهد که پیشرفت کلی در کنترل مالاریا برای اولین بار از ابتدای قرن گذشته ثابت باقی مانده است. بنابراین محققان و سیاست‌گذاران در حال بررسی ابزارهای جایگزین و مکمل برای کنترل ناقل مالاریا هستند. پژوهش‌ها در سال 1900 نشان داد که اصلاحات انجام شده در منازل ممکن است در کاهش مالاریا موثر باشند: این موضوع اکنون در حال بررسی مجدد است، پژوهش‌های جدید اکنون به بررسی مسدود کردن نقاط ورود پشه‌ها به منزل یا اصلاح مصالح و مواد ساختمانی منزل برای کاهش مواجهه ساکنان منزل با گزش‌های عفونی پرداخته‌اند.
ارزیابی تاثیرات اصلاحات در منزل بر بیماری مالاریا و انتقال آن.
پایگاه ثبت تخصصی گروه بیماری‌های عفونی در کاکرین، پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده (CENTRAL) را که در کتابخانه کاکرین منتشر شده‌اند؛ MEDLINE (PubMed)؛ Embase (OVID)؛ چکیده مقالات Centre for Agriculture and Bioscience International (CAB) (Web of Science)؛ و بانک اطلاعاتی منابع علمی سلامت آمریکای لاتین و کارائیب (LILACS) را تا 1 نوامبر 2019 جست‌وجو کردیم. هم‌چنین برای شناسایی کارآزمایی‌های در حال انجام تا این تاریخ، به جست‌وجو در پلت‌فرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی سازمان جهانی بهداشت (www.who.int/ictrp/search/en)، ClinicalTrials.gov (www.clinicaltrials.gov) و ISRCTN registry (www.isrctn.com/) پرداختیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده، شامل کارآزمایی‌های خوشه‌ای-تصادفی‌سازی و کنترل شده (cluster-randomized controlled trials; cRCTs)، مطالعات متقاطع، و طراحی‌های stepped-wedge، هم‌چنین کارآزمایی‌های شبه-تجربی، شامل مطالعات کنترل شده قبل-و-بعد، مطالعات سری زمانی منقطع کنترل شده و مطالعات متقاطع غیر-تصادفی‌سازی شده. ما فقط مطالعاتی را بررسی کردیم که پیامدهای اپیدمیولوژیک (بروز مواردی از مالاریا، بروز عفونت مالاریا یا شیوع انگلی) را گزارش کرده بودند. هم‌چنین مطالعات کیفی انجام شده را در کنار مطالعات وارد شده خلاصه کردیم.
دو نویسنده مرور مطالعات واجد شرایط را انتخاب کردند، داده‌ها را استخراج کرده، و خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کردند. از خطر نسبی (RR) برای مقایسه تاثیر مداخله با کنترل برای داده‌های دو-حالتی استفاده کردیم. برای داده‌های پیوسته، تفاوت میانگین را ارائه دادیم؛ و برای داده‌های عددی و داده‌های مربوط به نرخ (rate)، از نسبت میزان (rate ratio) استفاده کردیم. همه نتایج را با 95% فواصل اطمینان (CIs) ارائه کردیم. قطعیت شواهد با استفاده از رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) ارزیابی شد.
شش cRCT با معیارهای ورود ما مطابقت داشتند، که همگی در جنوب صحرای آفریقا انجام شدند؛ سه مورد تصادفی‌سازی شده بر اساس خانوار، دو مورد بر اساس روستا، و یک مورد در سطح جامعه تصادفی‌سازی شدند. همه کارآزمایی‌ها، غربالگری پنجره‌ها، درها، لبه بام‌ها، سقف‌ها یا هر ترکیبی را از این موارد، چه به‌تنهایی چه در ترکیب با پوشاندن لبه بام، اصلاح سقف یا نصب لوله در لبه بام («lure and kill» دستگاهی است برای جلب پشه‌ها به طرف محل سمپاشی و کشتن) که با حفظ جریان هوا، ورود پشه‌ها را کاهش می‌دهد) را مورد ارزیابی قرار دادند. در دو کارآزمایی، مداخلات مبتنی بر حشره‌کش بودند. در پنج کارآزمایی، محققان مداخلات را اجرا کردند. در کارآزمایی ششم، مداخلات در سطح جامعه اجرا شدند.
در زمان نوشتن این مرور، دو مورد از شش کارآزمایی نتایج را منتشر کرده بودند، هر دو کارآزمایی، منازل غربالگری شده (بدون حشره‌کش) را با منازل غربالگری نشده مقایسه کردند. یک کارآزمایی انجام شده در اتیوپی، غربالگری پنجره‌ها و درها را ارزیابی کرد. کارآزمایی دیگری در گامبیا، غربالگری کامل (غربالگری لبه بام‌ها، درها و پنجره‌ها، هم‌چنین غربالگری سقف‌ها را به‌تنهایی ارزیابی کرد.
غربالگری ممکن است بروز مالاریای بالینی ناشی از پلاسمودیوم فالسیپاروم (Plasmodium falciparum) را کاهش دهد (نسبت میزان: 0.38؛ 95% CI؛ 0.18 تا 0.82؛ 1 کارآزمایی، 184 شرکت‌کننده، 219.3 نفر-سال؛ شواهد با قطعیت پائین؛ مطالعه اتیوپی). برای شیوع انگل مالاریا، تخمین نقطه‌ای، که از مطالعه انجام شده در گامبیا به دست آمد، کوچک‌تر بود (RR: 0.84؛ 95% CI؛ 0.60 تا 1.17؛ 713 شرکت‌کننده، 1 کارآزمایی، شواهد با قطعیت متوسط) و تاثیر اصلاحات منزل را بر کم-خونی نشان داد (RR: 0.61؛ 95% CI؛ 0.42، 0.89؛ 705 شرکت‌کننده؛ 1 کارآزمایی، شواهد با قطعیت متوسط).
غربالگری ممکن است نرخ تلقیح با حشره (entomological inoculation rate; EIR) را کاهش دهد: هر دو کارآزمایی تخمین‌های کمتری را در بازوی مداخله نشان دادند. در کارآزمایی انجام شده در گامبیا، بسته به سال مطالعه و بازوی درمان، تفاوت میانگین در EIR بین منازل کنترل و منازل درمان از 0.45 تا 1.50 متغیر بود (CIها از 0.46- تا 2.41 متغیر بودند؛ شواهد با قطعیت پائین). کارآزمایی انجام شده در اتیوپی، تفاوت میانگین را در EIR معادل 4.57 به نفع مداخله غربالگری گزارش کرد (95% CI؛ 3.81 تا 5.33؛ شواهد با قطعیت پائین).
تجزیهوتحلیل تجمعی کارآزمایی‌ها نشان داد افرادی که در منازل کاملا غربالگری شده زندگی می‌کنند، اندکی کمتر احتمال دارد زیر پشه‌بند بخوابند (RR: 0.84؛ 95% CI؛ 0.65 تا 1.09؛ 2 کارآزمایی، 203 شرکت‌کننده). در یک کارآزمایی، میزان استفاده از پشه‌بند در افرادی که در منازلی با سقف‌های غربالگری شده زندگی می‌کنند نیز کمتر بود (RR: 0.69؛ 95% CI؛ 0.50 تا 0.95؛ 1 کارآزمایی، 135 شرکت‌کننده).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.