سوال مطالعه مروری
دوزهای مختلف پیتاواستاتین (pitavastatin) چگونه چربی‌های خون را تحت تاثیر قرار می‌دهند؟
پیشینه
پیتاواستاتین جدیدترین استاتین موجود در بازار دارویی است. ما از تأثیر اندازه‌های مختلف دوز آن بر مقدار چربی‌های خون خود خبر نداریم.
تاریخ جست‌وجو
ما تحقیقات موجود را تا مارچ سال 2019 بررسی کردیم.
ویژگی‌های مطالعه
ما به دنبال کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده با کیفیت بالا و مطالعات قبل-و-بعد با پیتاواستاتین در اندازه‌های مختلف دوز آن بودیم. کارآزمایی‌ها بین سه و ۱۲ هفته ادامه داشتند.
شرکتکنندگان در کارآزمایی‌ها می‌توانستند از هر سن و جنسیتی، با یا بدون بیماری قلبی‌عروقی باشند.
نتایج کلیدی
کلسترول LDL در افراد دریافت کننده 1 تا 16 میلی‌گرم پیتاواستاتین در روز، از 33.3% تا 54.7% کاهش یافت. هرچه دوز تجویز شده بالاتر بود، سطوح سه معیار کلسترول پایین‌تر آمد. متوسط افزایش سطح کلسترول HDL برای همه دوزها معادل 4% بود.
برای کاهش کلسترول LDL، پیتاواستاتین، 77 بار قوی‌تر از فلوواستاتین (fluvastatin)، 6 بار قوی‌تر از آتورواستاتین (atorvastatin)، 1.7 بار قوی‌تر از روزوواستاتین (rosuvastatin) و 3.3 بار ضعیف‌تر از سریواستاتین (cerivastatin) است.
در RCTها، هیچ فردی از 109 بیمار گروه دارونما (placebo) و سه نفر از 262 بیمار گروه پیتاواستاتین به دلیل ابتلا به عوارض جانبی از مطالعه خارج شدند.
قطعیت شواهد
در مورد اثرات پیتاواستاتین بر کلسترول توتال، کلسترول LDL و تری‌گلیسیریدها، اعتماد بالا و قوی وجود دارد.
پیتاواستاتین به صورت خطی وابسته به دوز، منجر به کاهش کلسترول توتال، کلسترول LDL و تری گلیسیریدهای خون می‌شود. از نظر تأثیر بر کلسترول LDL، پیتاواستاتین تقریبا 6 برابر قوی‌تر از آتورواستاتین، 1.7 برابر قوی‌تر از روزوواستاتین، 77 برابر قوی‌تراز فلوواستاتین و 3.3 برابر ضعیف‌تر از سریواستاتین است. داده‌های کافی برای تعیین خطر خروج از مطالعه به دلیل عوارض جانبی ناشی از پیتاواستاتین در دست نبود.
پیتاواستاتین (pitavastatin) جدیدترین استاتین موجود در بازار دارویی است، و بزرگی تاثیر وابسته به دوز آن روی چربی‌های خون مشخص نیست.
هدف اولیه
کمّی‌سازی (quantify) تاثیرات دوزهای مختلف پیتاواستاتین بر نشانگرهای جایگزین: کلسترول LDL، کلسترول توتال، کلسترول HDL و تری‌گلیسیریدها در شرکتکنندگان با و بدون بیماری‌های قلبی‌عروقی.
مقایسه تأثیر پیتاواستاتین بر نشانگرهای جایگزین با دیگر استاتین‌ها.
اهداف ثانویه
کمّی‌سازی تاثیر دوزهای مختلف پیتاواستاتین بر خروج از درمان ناشی از عوارض جانبی.
متخصص اطلاعات گروه هیپرتانسیون در کاکرین برای یافتن کارآزمایی‌ها به جست‌وجو در بانک‌های اطلاعاتی زیر تا مارچ 2019 پرداخت: پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL؛ شماره 2؛ 2019)؛ MEDLINE (از 1946)؛ Embase (از 1974)، پلت‌فرم بین‌المللی ثبت کارآزمایی‌های بالینی سازمان جهانی بهداشت، و ClinicalTrials.gov. هم‌چنین برای یافتن کارهای منتشر شده و منتشر نشده بیشتر، با نویسندگان مقالات مرتبط تماس گرفتیم. جست‌وجوها هیچ‌گونه محدودیتی را از نظر زبان مطالعه نداشتند.
RCTها و مطالعات کنترل شده قبل-و-بعد که به ارزیابی پاسخ دوز از دوزهای ثابت مختلف پیتاواستاتین بر لیپیدهای خون در مدت زمان سه تا 12 هفته در شرکت‌کنندگانی با هر سن، با و بدون بیماری‌های قلبی‌عروقی، پرداختند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم معیار واجد شرایط بودن مطالعات را برای ورود ارزیابی کرده، و داده‌ها را استخراج کردند. داده‌های به دست آمده را از RCTها و مطالعات کنترل شده قبل-و-بعد در نرم‌افزار Review Manager 5، به ترتیب، به صورت داده‌های پیوسته و واریانس معکوس عمومی (generic inverse variance)، وارد کردیم. اطلاعات مربوط به خروج بیماران از مطالعه ناشی از عوارض جانبی (withdrawals due to adverse effects; WDAE) از RCTها گردآوری شد. ما همه کارآزمایی‌های وارد شده را با استفاده از ابزار «خطر سوگیری (bias)» کاکرین تحت دسته‌بندی‌‌های تخصیص (سوگیری انتخاب)، کورسازی (سوگیری عملکرد و سوگیری تشخیص)، داده‌های ناقص پیامد (سوگیری ریزش)، گزارش‌دهی انتخابی (سوگیری گزارش‌دهی)، و دیگر منابع بالقوه سوگیری ارزیابی کردیم.
چهل‌وهفت مطالعه (پنج RCT و 42 مطالعه قبل-و-بعد) اثربخشی مرتبط با دوز پیتاواستاتین را در 5436 شرکت‌کننده ارزیابی کردند. شرکتکنندگان از هر سنی، با و بدون بیماری قلبی‌عروقی بودند، و تاثیرات پیتاواستاتین طی یک دوره درمان سه تا 12 هفته‌ای مورد مطالعه قرار گرفتند. داده‌های لگاریتمی دوز-پاسخ مربوط به دوزهای 1 میلی‌گرم تا 16 میلی‌گرم، تاثیرات قوی خطی مرتبط با دوز را بر کلسترول LDL، کلسترول توتال و تری‌گلیسیریدهای خون نشان دادند. هیچ تاثیر وابسته به دوزی از پیتاواستاتین بر کلسترول HDL خون وجود نداشت، که به طور متوسط تا 4 درصد توسط پیتاواستاتین افزایش یافت. پیتاواستاتین با دوز 1 میلی‌گرم/روز تا 16 میلی‌گرم/روز منجر به کاهش کلسترول LDL به میزان 33.3% تا 54.7%، کلسترول توتال به میزان 23.3% تا 39.0% و تری‌گلیسیریدها به میزان 13.0% تا 28.1% شد. برای هر افزایش دو برابری در دوز دارو، کاهش 5.35% (95% CI؛ 3.32 تا 7.38) در کلسترول LDL خون، کاهش 3.93% (95% CI؛ 2.35 تا 5.50) در کلسترول توتال خون و کاهش 3.76% (95% CI؛ 1.03 تا 6.48) در تری‌گلیسیریدهای خون رخ داد. قطعیت شواهد برای این تاثیرات در سطح بالا قضاوت شد. پیتاواستاتین در مقایسه با سایر استاتین‌ها از نظر تأثیر آن بر کاهش کلسترول LDL، تقریبا 6 برابر قوی‌تر از آتورواستاتین (atorvastatin)، 1.7 برابر قوی‌تر از روزوواستاتین (rosuvastatin)، 77 برابر قوی‌تراز فلوواستاتین (fluvastatin) و 3.3 برابر ضعیف‌تر از سریواستاتین (cerivastatin) است. برای گروه دارونما (placebo)، هیچ شرکت‌کننده‌ای به ازای هر 109 بیمار وجود نداشت که به دلیل عوارض جانبی از مطالعه خارج شود و برای همه دوزهای پیتاواستاتین، سه شرکت‌کننده به ازای هر 262 بیمار وجود داشتند که به دلیل عوارض جانبی از مطالعه کنار رفتند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.