سوال مطالعه مروری
ما شواهد مربوط به تاثیر برنامه‌های مبتنی بر خانواده یا والدین را به‌عنوان راهی برای پیشگیری یا کاهش مصرف الکل در کودکان سنین مدرسه بررسی کردیم.
پیشینه
مصرف الکل، جوانان را در معرض خطر بالای طیف وسیعی از آسیب‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت قرار می‌دهد و باعث نگرانی ارائه‌دهندگان خدمات سلامت، سیاست‌گذاران، کارگران جوان، معلمان و والدین می‌شود.
تاریخ جست‌وجو
شواهد تا جون 2018 به‌روز بود.
ویژگی‌های مطالعه
ما 46 کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل شده را یافتیم (مطالعاتی که در آن‌ها شرکت‌کنندگان به‌طور تصادفی به یکی از دو یا چند گروه مداخله یا کنترل اختصاص داده می‌شوند) که مداخلات مبتنی بر خانواده را در مقابل عدم مداخله یا یک مداخله جزئی در نوجوانان به‌تنهایی مقایسه کردند. اما مطالعات مربوط به جمعیت عمومی والدین و کودکان (مداخلات جهانی)، مطالعاتی که والدین کودکان در معرض خطر بالای مصرف الکل را مورد هدف قرار می‌دهند (مداخلات انتخابی) و مطالعاتی که والدین کودکانی را که از الکل استفاده می‌کنند (مداخلات نشان داده شده) مورد هدف قرار دادند، وارد کردیم. ما علاقه‌مند به مطالعاتی بودیم که شرکت‌کنندگان را تا چهار سال بعد از مداخله پیگیری کردند.
بیشتر مطالعات در ایالات متحده یا کشور‌های اروپایی (هلند، سوئد، لهستان و آلمان) انجام شدند. یک مطالعه در هند انجام شد. مداخلات در مراکز مختلفی از جمله مدرسه کودک یا منزل خانوادگی و از طریق اینترنت یا به‌صورت مطالب چاپی ارائه شد. مداخلات از نظر شدت، طول مدت و رویکرد متفاوت بودند، اما همه آن‌ها، استفاده از الکل یا داروهای دیگر را با ترویج رویکرد‌های مثبت والدین یا تقویت روابط والد-فرزند، مورد هدف قرار دادند. این مداخلات متمرکز بر ارتباطات، پویایی خانواده، تنظیم قوانین و مدیریت خطر بودند.
تعداد کل شرکت‌کنندگان در مطالعات وارد شده 39,822 نفر بود و افراد جوان بین 5 تا 17 سال را مورد هدف قرار دادند. قومیت شرکت‌کنندگان در 12 مطالعه با گروه‌های اقلیت قومی خاص، مختلط بود.
نتایج اصلی
به‌طور کلی، ما هیچ شواهدی را برای نشان دادن اثربخشی مداخلات مبتنی بر خانواده بر شیوع، فراوانی یا مقدار حجمی مصرف الکل در بین جوانان نیافتیم. برخی از تجزیه‌وتحلیل‌ها که بر زیرگروه‌های خاصی از مطالعات متمرکز بودند (به‌عنوان مثال، مداخلات جهانی به‌تنهایی، با هدف قرار دادن گروه‌های اقلیتی قومی) اثرات اندکی را از مداخله نشان دادند اما با توجه به اختلاف در نتایج، اختلاف بین مطالعات، و کیفیت کلی پائین شواهد، ما مطمئن نیستیم که این مداخلات، تاثیر مثبتی بر مصرف الکل در جوانان دارند یا خیر. برخی از مطالعات، اثرات مثبت مداخله را بر پیامدهای ثانویه (تامین الکل توسط والدین، دخالت خانواده، سوء‌مصرف الکل و وابستگی به الکل) گزارش کردند اما تعداد آن‌ها اندک بود؛ این مطالعات قابل ترکیب نبودند، بنابراین این شواهد کافی نیستند. عوارض جانبی گزارش نشدند.
کیفیت شواهد
به‌طور کلی، فقط شواهدی با با کیفیت بسیار پائین یا پائین، تاثیرات کوچک یافت شده را در این مرور نشان می‌دهند. بسیاری از این مطالعات، این موضوع را که چگونه خانواده‌ها/ جوانان/والدین به گروه‌های مطالعه اختصاص داده شدند، یا چگونه آن‌ها تخصیص گروه را از شرکت‌کنندگان و کارکنان پنهان کردند، به اندازه کافی توصیف نکردند. ما کیفیت شواهد را به دلیل ناهمگونی (تغییر پذیری) بین مطالعات و عدم دقت (تغییرات) در نتایج کاهش دادیم. این مشکلات مربوط به کیفیت مطالعه می‌تواند منجر به برآوردهای تورمی اثرات مداخله شود، بنابراین ما نمی‌توانیم این احتمال را رد کنیم که اثرات ناچیزی که در این مرور مشاهده شد ممکن است بیش از حد برآورد شده باشند.
موسسات ملی سلامت ( National Institutes of Health; NIH) آمریکا و موسسات ملی سوء‌مصرف مشروبات الکلی و الکلیسم (National Institutes of Alcohol Abuse and Alcoholism; NIAAA)، سوء‌مصرف مواد (National Institutes of Drug Abuse; NIDA) و سلامت روان، بیش از نیمی از (28/46) مطالعات وارد شده را در این مرور از نظر مالی حمایت کردند. سه مطالعه هیچ اطلاعاتی را در مورد بودجه مالی خود ارائه نکردند، و فقط 13 مقاله دارای تضاد منافع آشکاری بودند.
نتایج این مرور نشان می‌دهد که هیچ مزیت روشنی از برنامه‌های مبتنی بر خانواده برای مصرف الکل میان جوانان وجود ندارد. الگو‌ها در میان پیامدها اندکی متفاوت هستند، اما در کل، تغییر، ناهمگونی و تعداد تجزیه‌وتحلیل‌های انجام شده از نتیجه‌گیری‌ها در رابطه با اثرات مداخله پیشگیری می‌کند. برای تقویت شواهد و روشن‌سازی تاثیرات لب‌مرزی مشاهده شده، انجام مطالعات مستقل بیش‌تری مورد نیاز هستند.
مصرف الکل در جوانان، یک عامل خطر برای طیف وسیعی از آسیب‌های کوتاه‌مدت و طولانی‌مدت است و باعث نگرانی ارائه‌دهندگان خدمات سلامت، سیاست‌گذاران، کارگران جوان، معلمان و والدین می‌شود.
ارزیابی اثربخشی برنامه‌های پیشگیری جهانی، انتخابی، و مشخص شده مبتنی بر خانواده در پیشگیری از مصرف الکل یا مشروب خوردن در کودکان سنین مدرسه (تا 18 سال).
به‌طور خاص، در مورد این پیامدها، هدف این مرور عبارت بود از:
• ارزیابی اثربخشی برنامه‌های پیشگیری جهانی مبتنی بر خانواده برای همه کودکان تا 18 سال («مداخلات جهانی»)؛
• ارزیابی اثربخشی برنامه‌های پیشگیری انتخابی مبتنی بر خانواده برای کودکان تا 18 سال که در معرض خطر بالای مصرف الکل یا مشروب خوردن («مداخلات انتخابی (selective interventions)») قرار دارند؛ و
• ارزیابی اثربخشی برنامه‌های پیشگیری مشخص شده مبتنی بر خانواده برای کودکان تا 18 سالی که در حال حاضر مشروبات الکلی مصرف می‌کنند، یا کودکانی که مصرف یا مصرف منظم را آغاز کرده‌اند («مداخلات مشخص شده»).
ما شواهد مرتبط را از پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین (CENTRAL)، در کتابخانه کاکرین؛ MEDLINE (Ovid از 1966 تا جون 2018)؛ Embase (1988 تا جون 2018)؛ Education Resource Information Center (ERIC؛ EBSCOhost؛ از 1966 تا جون 2018)؛ PsycINFO (Ovid از 1806 تا جون 2018) و Google Scholar شناسایی کردیم. ما هم‌چنین پایگاه‌های ثبت کارآزمایی‌های بالینی را جست‌وجو کرده و منابع مرورهای سیستماتیک مرتبط با موضوع و مطالعات وارد شده را به‌صورت دستی جست‌وجو کردیم.
ما کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) و RCTهای خوشه‌ای (cluster RCTs; C‐RCTs) را وارد کردیم که شامل والدین کودکان سنین مدرسه‌ای بود که بخشی از جمعیت عمومی بدون عوامل خطر شناخته شده (مداخلات جهانی)، یا در معرض خطر بالای مصرف الکل یا مشروب خوردن (انتخابی) یا در حال مصرف الکل (مداخلات مشخص شده) بودند. مداخلات روانی‌اجتماعی یا آموزشی شامل والدین با یا بدون دخالت فرزندان بودند که با عدم مداخله یا مداخلات جایگزین (به عنوان مثال فقط کودک)، با امکان جداسازی تجربی از مولفه‌های والدین مقایسه شدند.
ما از روش‌های استاندارد روش‌شناسی مورد انتظار کاکرین استفاده کردیم.
ما 46 مطالعه (39,822 شرکت‌کننده) را وارد کردیم که 27 مطالعه برای مداخلات جهانی، 12 مطالعه برای مداخلات انتخابی، و هفت مطالعه برای مداخلات مشخص شده طبقه‌بندی شدند. ما متاآنالیز‌ها را براساس پیامد انجام دادیم، از جمله مطالعاتی که شیوع، فراوانی، یا مقدار حجمی مصرف الکل را گزارش کردند. کیفیت کلی شواهد پائین یا بسیار پائین بود، و ناهمگونی بالا و غیر-قابل توضیحی وجود داشت.
پس از مقایسه هرگونه مداخله خانوادگی با عدم مداخله/مراقبت استاندارد، ما هیچ تاثیری را از مداخله بر شیوع (میانگین تفاوت استاندارد شده (SMD): 0.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.08- تا 0.08؛ 12 مطالعه؛ 7490 شرکت‌کننده؛ I² = 57%؛ شواهد با کیفیت پائین) یا فراوانی (SMD: -0.31؛ 95% CI؛ 0.83- تا 0.21؛ 8 مطالعه؛ 1835 شرکت‌کننده؛ I² = 96%؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) مصرف الکل نیافتیم. تاثیر هرگونه مداخله والدین/خانواده بر مقدار حجمی مصرف الکل در مقایسه با عدم مداخله/مراقبت استاندارد بسیار اندک بود (SMD: -0.14؛ 95% CI؛ 0.27- تا 0.00؛ 5 مطالعه؛ 1825 شرکت‌کننده؛ I² = 42%؛ شواهد با کیفیت پائین).
در مقایسه مداخلات والدین/خانواده و نوجوانان در مقابل مداخلات با جوانان به‌تنهایی، هیچ تفاوتی را در شیوع (SMD: -0.39؛ 95% CI؛ 0.91- تا 0.14؛ 4 مطالعه؛ 5640 شرکت‌کننده؛ I² = 99%؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) یا فراوانی (SMD: -0.16؛ 95% CI؛ 0.42- تا 0.09؛ 4 مطالعه؛ 915 شرکت‌کننده؛ I² = 73%؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) مصرف الکل نیافتیم. برای این مقایسه، هیچ یک از کارآزمایی‌ها، مقدار حجمی مصرف الکل را که قابل ترکیب در متاآنالیز باشد، گزارش نکرد.
به‌طور کلی، نتایج در تجزیه‌وتحلیل‌های جداگانه زیرگروه مداخلات جهانی، انتخابی و مشخص شده ثابت باقی ماند. عوارض جانبی گزارش نشدند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.