سوال مطالعه مروری
ما این سوال را پرسیدیم که پرتودرمانی (درمان سرطان با اشعه ایکس با انرژی بالا) برای سرطان پروستات موضعی در کسرهای (fractions) کمتر (ویزیت‌های درمانی برای تابش) و مدت زمان کلی کوتاه‌تر درمان با دوز بالاتر (بیش از 2 Gray) در هر روز، به اندازه تعداد کسرهای معمول (1.8 Gray در روز تا 2 Gray در روز)، برای کنترل سرطان کار می‌کند و عوارض جانبی مشابهی دارند یا خیر.
پیشینه
استفاده از کسرهای کمتر، با دوز بالاتر که برای درمان سرطان پروستات با اشعه در هر بار ویزیت ارائه می‌شود، احتمالا بهتر است. پرتودرمانی برای سرطان پروستات می‌تواند منجر به عوارض جانبی در مثانه و روده شده و عملکرد جنسی را تحت تاثیر قرار دهد. اگر استفاده از دوزهای بالاتر برای هر درمان، با درمان‌های کلی کمتر (به نام هیپوفراکشناسیون (hypofractionation))، برای کنترل سرطان نیز موثر بوده و عوارض جانبی و تاثیرات آن بر قطعیت زندگی تقریبا یکسان باشد، پس هیپوفراکشناسیون ممکن است برای مردان مبتلا به سرطان پروستات موضعی (که سرطان درون پروستات آنها قرار دارد) که با پرتودرمانی درمان می‌شوند، مفید باشد. اگر کنترل سرطان به خوبی انجام گیرد و عوارض جانبی تقریبا یکسان باشد، پس استفاده کمتر (اما با دوز بالاتر) از پرتودرمانی ممکن است برای مردان مبتلا به سرطان پروستات راحت‌تر باشد، و منابع کمتری را هدر داده و در هزینه‌ها صرفه‌جویی شود.
ویژگی‌های مطالعه
شواهد تا 15 مارچ 2019 به‌روز است. سن مردان مورد مطالعه 64 سال و بالاتر بود و مبتلا به سرطان پروستات محدود به لگن بودند.
نتایج کلیدی
ما استفاده کمتر از اشعه، اما با دوزهای بالا را برای درمان 8278 مرد مبتلا به سرطان پروستات مطالعه کردیم. ما 10 مطالعه را پیدا کردیم.
ما دریافتیم که استفاده از هیپوفراکشناسیون ممکن است منجر به خطر مشابه مرگ ناشی از سرطان پروستات شود (شواهد با قطعیت پایین) اما در مورد اینکه چگونه عوارض جانبی دیرهنگام روده را تحت تاثیر قرار می‌دهد، نامطمئن هستیم (شواهد با قطعیت بسیار پایین). این روش احتمالا منجر به میزان‌های مشابه عوارض جانبی دیرهنگام مثانه می‌شود (شواهد با قطعیت متوسط).
استفاده از هیپوفراکشناسیون منجر به بقای کلی مشابهی می‌شود (شواهد با قطعیت بالا) و ممکن است برای بقای بدون متاستاز نیز مشابه باشد (شواهد با قطعیت پایین). عوارض جانبی حاد مثانه نیز ممکن است مشابه باشد (شواهد با قطعیت متوسط).
این یافته‌ها نشان می‌دهند که هیپوفراکشناسیون متوسط (تا اندازه کسر 3.4 Gy) منجر به پیامدهای انکولوژیک مشابهی از لحاظ بقای اختصاصی بیماری، بقای بدون متاستاز و بقای کلی می‌شود. به نظر می‌رسد که میزان افزایش هر دو سمیت حاد و سمیت دیرهنگام بسیار ناچیز است.
استفاده از هیپوفراکشناسیون (hypofractionation) (تابش روزانه کمتر در دوزهای بالاتر) برای درمان سرطان پروستات موضعی (localized prostate cancer) ممکن است راحتی و استفاده از منابع را بهبود ببخشد. برای اینکه هیپوفراکشناسیون امکان‌پذیر باشد، باید حداقل برای پیامدهای مربوط به سرطان موثر باشد و از نظر پیامدهای سمیت و کیفیت زندگی، با پرتودرمانی با دوز معمولی متعارف قابل مقایسه باشد.
ارزیابی تاثیرات پرتودرمانی خارجی هیپوفراکشن شده در مقایسه با پرتودرمانی خارجی هیپوفراکشن شده به روش متعارف برای مردان مبتلا به سرطان پروستات موضعی از نظر بالینی.
ما CENTRAL؛ MEDLINE (Ovid)؛ Embase (Ovid) و پایگاه‌های ثبت کارآزمایی را از سال 1946 تا 15 مارچ 2019 همراه با کنترل منابع، جست‌وجوی استنادی جست‌وجو کردیم و با نویسندگان مطالعه تماس گرفتیم. جست‌وجوها با توجه به زبان یا وضعیت انتشار محدود نشدند. ما تمام جست‌وجوها را طی سه ماه (15ام مارچ 2019) قبل از انتشار، مجددا انجام دادیم.
مقایسه‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده، شامل مردانی که از نظر بالینی مبتلا به آدﻧﻮﻛﺎرﺳﻴﻨﻮم (adenocarcinoma) پروستات موضعی بوده و پرتودرمانی هیپوفراکشن شده (پرتودرمانی خارجی) را برای پروستات با استفاده از هیپوفراکشناسیون (بیشتر از 2 Gy در هر کسر)، با پرتودرمانی فراکشن شده متعارف (conventionally fractionated radiation therapy) برای پروستات با استفاده از فراکشناسیون استاندارد (1.8 Gy تا 2 Gy در هر دوز) مقایسه کردند.
ما از روش‌شناسی استاندارد کاکرین استفاده کردیم. دو نویسنده به‌طور مستقل از هم کیفیت کارآزمایی را ارزیابی و داده‌ها را استخراج کردند. ما از نرم‌افزار Review Manager 5 برای تجزیهوتحلیل و متاآنالیز داده‌ها استفاده کردیم. ما از روش واریانس معکوس و مدل اثرات تصادفی برای سنتز داده‌های مربوط به داده‌های زمان-تا-رویداد (time-to-event) با نسبت خطر (HR) و 95% فاصله اطمینان (CI) استفاده کردیم. برای داده‌های دو حالتی از روش منتل-هنزل ( Mantel-Haenzel) و مدل اثرات تصادفی برای ارائه خطرات نسبی (RR) و 95% CI استفاده شد. ما از درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) برای ارزیابی کیفیت شواهد برای هر پیامد استفاده کردیم.
ما 10 مطالعه را با 8278 مرد در تجزیهوتحلیل خود وارد کردیم که به مقایسه هیپوفراکشناسیون با دوز متعارف برای درمان سرطان پروستات پرداختند.
پیامدهای اولیه
هیپوفراکشناسیون ممکن است منجر به تفاوت اندک یا عدم تفاوت در بقای اختصاصی سرطان پروستات [PC-SS] شود (HR: 1.00؛ 95% CI؛ 0.72 تا 1.39؛ 8 مطالعه، 7946 شرکت‌کننده؛ میانه زمان پیگیری: 72 ماه؛ شواهد با قطعیت پایین). این موضوع در مردان گروه خطر متوسط که تحت فراکشناسیون مرسوم قرار گرفتند، به معنای آن است که 976 نفر از هر 1000 مرد پس از 6 سال زنده می‌مانند و 0 نفر بیشتر (44 مورد کمتر تا 18 مورد بیشتر) از هر 1000 مرد تحت هیپوفراکشناسیون، زنده می‌مانند.
ما در مورد تاثیر هیپوفراکشناسیون بر سمیت پرتودرمانی دیرهنگام روی دستگاه گوارش (GI) نامطمئن هستیم (RR: 1.10؛ 95% CI؛ 0.68 تا 1.78؛ 4 مطالعه، 3843 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پایین).
هیپوفراکشناسیون ممکن است منجر به تفاوت اندک یا عدم تفاوت در سمیت پرتودرمانی دیرهنگام بر مجاری تناسلی و ادراری (GU) شود (RR: 1.05؛ 95% CI؛ 0.93 تا 1.18؛ 4 مطالعه، 3843 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت متوسط). این به معنای آن است که 262 نفر از هر 1000 مرد با فراکشناسیون متعارف و 13 مورد بیشتر (18 مورد کمتر تا 47 مورد بیشتر) از هر 1000 مردی که تحت هیپوفراکشناسیون قرار داشتند، دچار عوارض سمیت پرتودرمانی دیرهنگام GU شدند.
پیامدهای ثانویه
هیپوفراکشناسیون منجر به تفاوت اندک یا عدم تفاوت در بقای کلی می‌شود (HR: 0.94؛ 95% CI؛ 0.83 تا 1.07؛ 10 مطالعه، 8243 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بالا). این برای مردان در گروه خطر متوسط که تحت فراکشناسیون متعارف قرار می‌گیرند، به معنای آن است که 869 نفر از هر 1000 مرد پس از 6 سال زنده می‌مانند و 17 شرکت‌کننده کمتر (54 مورد کمتر تا 17 مورد بیشتر) از هر 1000 مرد تحت هیپوفراکشناسیون، زنده می‌مانند.
هیپوفراکشناسیون منجر به تفاوت اندک یا عدم تفاوت در بقای بدون متاستاز می‌شود (HR: 1.07؛ 95% CI؛ 0.65 تا 1.76؛ 5 مطالعه، 4985 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پایین). این به معنای آن است که 981 نفر از هر 1000 مرد تحت فراکشناسیون متعارف و 5 مورد بیشتر (58 مورد کمتر تا 19 مورد بیشتر) از هر 1000 مرد تحت هیپوفراکشناسیون در 6 سال بدون متاستاز بودند.
هیپوفراکشناسیون ممکن است منجر به کاهش کوچک و احتمالا بی‌اهمیتی در بقای بدون عود بیوشیمیایی بر اساس معیارهای فونیکس (Phoenix criteria) شود (HR: 0.88؛ 95% CI؛ 0.68 تا 1.13؛ 5 مطالعه، 2889 شرکت‌کننده؛ میانه زمان پیگیری: 90 تا 108 ماه؛ شواهد با قطعیت متوسط). در مردان گروه خطر متوسط، این به معنای آن است که 804 نفر از هر 1000 مرد و 42 مرد کمتر (134 مورد کمتر تا 37 مورد بیشتر) از هر 1000 شرکت‌کننده با هیپوفراکشناسیون، در شش سال بدون عود بیوشیمیایی خواهند بود.
هیپوفراکشناسیون ممکن است منجر به تفاوت اندک یا عدم تفاوت در سمیت حاد ناشی از پرتودرمانی در GU شود (RR: 1.03؛ 95% CI؛ 0.95 تا 1.11؛ 4 مطالعه، 4174 شرکت‌کننده در 12 تا 18 هفته پیگیری؛ شواهد با قطعیت متوسط). این به معنای 360 اپیزود سمیت از هر 1000 شرکت‌کننده با فراکشناسیون متعارف و 11 مورد بیشتر (18 مورد کمتر تا 40 مورد بیشتر) از هر 1000 موردی است که تحت هیپوفراکشناسیون قرار داشتند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.