پیشینه
فشار خون در شریان‌های ریوی به طور معمول بسیار پائین‌تر از فشار خون در مابقی اعضای بدن است. هیپرتانسیون ریوی زمانی رخ می‌دهد که فشار خون در شریان ریوی به تدریج افزایش یافته و باعث آسیب قلبی می‌شود، و در نهایت به نارسایی قلبی و مرگ بیمار می‌رسد. مسدود کننده‌های کانال کلسیم داروهایی هستند که می‌توانند شریان‌های ریوی را به حالت استراحت درآورده و مقاومت و فشار این عروق را کاهش دهند؛ آنها ممکن است برای بیماران مبتلا به هیپرتانسیون ریوی سودمند باشند.
آنچه ما انجام دادیم
به دنبال کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (RCT) جست‌وجو کردیم که مسدود کننده‌های کانال کلسیم را با دارونما مقایسه کردند.
آنچه ما یافتیم
فقط یک کارآزمایی یافتیم. این کارآزمایی به طور کامل منتشر نشده و فقط به شکل چکیده در یک کنفرانس ارائه شده بود. بنابراین اطلاعات محدودی از این کارآزمایی برای ارزیابی در دست داشتیم. این کارآزمایی استفاده از مسدود کننده‌های کانال کلسیم را در مدیریت بالینی هیپرتانسیون ریوی ارزیابی کرد و هیچ تاثیری از بهبودی ظرفیت ورزش بیمار (پیامد اولیه این مطالعه مروری) توسط مسدود کننده‌های کانال کلسیمی مشخص نشد.
بر این باوریم که انجام تحقیقات بیشتری مورد نیاز است و باید RCTهایی مشخصا درباره این موضوع انجام شوند. به این دلیل که شواهد به دست آمده از مطالعات متعدد تصادفی‌سازی نشده و کنترل شده، فوایدی را از این داروها نشان می‌دهند ولی بدون انجام RCT در این زمینه نمی‌توانیم مطمئن باشیم.
در حال حاضر، به دلیل عدم وجود شواهد معتبر، اثربخشی و بی‌خطری (safety) تجویز CCBها در درمان PAH اثبات نشده است. با این حال، با راهبرد جست‌وجویی که برای این مرور استفاده شد، چهار RCT شناسایی شدند، سه مورد از آنها پیشنهاد کردند که درمان با CCBها ممکن است در مدیریت بالینی PAH مفید باشند. وقوع هیچ موردی از عارضه جانبی از CCBها گزارش نشد. تائید این یافته‌ها به کمک انجام RCTها توصیه می‌شود.
هیپرتانسیون شریان ریوی (pulmonary arterial hypertension; PAH) یکی از اشکال چند-گانه هیپرتانسیون ریه است: یک بیماری مزمن عروق ریوی. متوسط سن بیمار هنگام تشخیص آن حدود 50 سال، و با افزایش شیوع در افراد بالای 70 سال (10% تا 17%) همراه است. میانه (median) بقای بیمار حدود هفت سال و نرخ بقای یک-، سه-، پنج-، و هفت-سال از زمان انجام کاتتریزاسیون سمت راست قلب تشخیصی، به ترتیب 85%، 68%، 57% و 49% گزارش شده است. مطالعات متعددی نشان دادند که مسدود کننده‌های کانال کلسیم (calcium channel blockers; CCBS) هیپرتروفی بطن راست را کاهش داده و باعث بهبودی طولانی-مدت همودینامیک در PAH می‌شوند.
بررسی اثربخشی بالینی و مضرات CCBها در افراد مبتلا به PAH.
راهبرد جست‌وجو به وسیله هماهنگ‌کننده جست‌وجوی کارآزمایی‌های بالینی گروه راه‌های هوایی در کاکرین ارائه شد. بانک‌های اطلاعاتی زیر از زمان آغاز به کار خود تا سپتامبر 2014 جست‌وجو شدند: پایگاه ثبت کارآزمایی‌های گروه راه‌های هوایی در کاکرین (CAGR)، پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده بالینی کاکرین (CENTRAL) (کتابخانه کاکرین، شماره 8، 2014)، MEDLINE (1948 تا سپتامبر 2014)، EMBASE (1974 تا سپتامبر 2014)، ClinicalTrials.gov، پورتال کارآزمایی‌های WHO؛ Chinese Biomedical Databases (1979 تا سپتامبر 2014)؛ CNKI: the Chinese Journals Full Text Database (1979 تا سپتامبر 2014)؛ Chinese Journals Full Text Database Century Journals (1979 تا سپتامبر 2014)؛ Chinese Doctoral Degree Thesis Full Text Database (1979 تا سپتامبر 2014)؛ Chinese Outstanding Master Degree Thesis Full Text Database (1979 تا سپتامبر 2014)، بانک اطلاعاتی VIP (1989 تا سپتامبر 2014) و بانک اطلاعاتی WANFANG (1993 تا سپتامبر 2014). هیچ نوع محدودیت زبانی اعمال نشد.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) کاملا منتشر شده که CCBها را با دارونما (placebo) یا دیگر درمان‌ها مقایسه کردند، یا به مقایسه CCBها به عنوان درمان کمکی دیگر درمان‌ها با دیگر درمان‌ها به تنهایی، در بیماران مبتلا به PAH پرداختند.
از روش‌های استاندارد مورد نظر کاکرین استفاده کردیم.
فقط یک RCT را برای گنجاندن در این مطالعه مروری یافتیم که در قالب چکیده و بدون هیچ گونه داده‌ای منتشر شده بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.