انفارکتوس حاد میوکارد (AMI) یا حمله قلبی، یکی از علل اصلی مورتالیتی در سراسر جهان است. تقریبا یک سوم افرادی که از حملات قلبی رنج می‌برند، پیش از رسیدن به بیمارستان جان خود را از دست می‌دهند. مداخله اولیه عروق کرونر از راه پوست (PPCI) روشی است که در آن شریان کرونر بدون جراحی، با استفاده از استنت، باز می‌شود. اگرچه این روش جریان خون را از طریق شریان کرونر بازیابی می‌کند، خون‌رسانی در تمام نواحی قلب ممکن است رخ ندهد. این وضعیت، عدم برقراری مجدد جریان خون یا no-reflow نامیده می‌شود. برای حل این مشکل، کارکنان بخش مراقبت‌‌های سلامت از داروهایی مانند آدنوزین و وراپامیل به عنوان درمان کمکی استفاده کرده‌اند. تعداد 11 مطالعه را با مجموع 1027 شرکت‌کننده در این مرور وارد کردیم. ده مطالعه آدنوزین یا دارونما (placebo) را به عنوان درمان کمکی برای PPCI، و یک مطالعه وراپامیل یا دارونما را مقایسه کردند.
هیچ شواهدی نشان نمی‌دهد که آدنوزین مورتالیتی به هر علتی (all-cause mortality) را در کوتاهمدت یا طولانی‌مدت، یا انفارکتوس میوکارد غیر کشنده را بیشتر از دارونما کاهش داد. با این حال، شواهدی را پیدا کردیم که آدنوزین می‌تواند عدم برقراری مجدد جریان خون آنژیوگرافی پس از PPCI را کاهش دهد. در مقابل، شواهدی به دست آمدند که عوارض جانبی (برادی‌کاردی، هیپوتانسیون، بلوک دهلیزی-بطنی) با آدنوزین افزایش یافتند، اگرچه این تاثیرات کوتاهمدت بودند. مطالعات گنجانده شده اندک بودند، با تعداد کم شرکت‌کنندگان و دوره پیگیری نسبتا کوتاه، و نرخ پائین حوادث مورتالیتی و عدم برقراری مجدد جریان خون در آنژیوگرافی. بنابراین، متاآنالیزهای ما برای حمایت از یک نتیجه‌گیری واضح در مورد تاثیر آدنوزین در افراد مبتلا به AMI که تحت PPCI قرار گرفتند، تعداد کافی نداشتند.
به دلیل کیفیت و کمّیت ناکافی مطالعات تحقیقاتی فعلی، نتیجه‌گیری دشوار است. خطر سوگیری (bias) کلی مطالعات وارد شده را در سطح متوسط در نظر گرفتیم. آدنوزین به عنوان درمانی برای عدم برقراری مجدد جریان خون در طول PPCI می‌تواند عدم برقراری مجدد جریان خون را در آنژیوگرافی کاهش دهد (درجه < 3 برای جریان TIMI) اما مشخص شد که عوارض جانبی را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، هیچ شواهدی به دست نیامد که آدنوزین باعث کاهش مورتالیتی به هر علتی، انفارکتوس میوکارد غیر کشنده یا بروز درجه 0 تا 1 از بلاش میوکارد می‌شود. علاوه بر این، اثربخشی وراپامیل برای عدم برقراری مجدد جریان خون در طول PPCI قابل آنالیز نبود زیرا داده‌ها کافی نبودند. به دلیل تعداد محدود کارآزمایی‌ها و شرکت‌کنندگان در دسترس، انجام تحقیقات بالینی بیشتری در مورد آدنوزین و وراپامیل مورد نیاز است.
مداخله اولیه عروق کرونر از راه پوست (primary percutaneous coronary intervention; PPCI) درمان ارجح برای انفارکتوس میوکارد با بالا رفتن قطعه ST است. اگرچه جریان خون در عروق کرونر پس از PPCI بازمی‌گردد، اختلال در پرفیوژن میوکارد (عدم برقراری مجدد جریان خون (no-reflow)) مرتبط با پیامدهای بالینی ضعیف، اغلب مشاهده می‌شود. برای غلبه بر این پدیده، داروهایی مانند آتورواستاتین (atorvastatin)، آبسیکسیماب (abciximab) و غیره، به عنوان درمان کمکی برای PPCI آزمایش شده‌اند. میان این داروها، وراپامیل (verapamil) و آدنوزین (adenosine) بیشترین اثربخشی را داشته‌اند. هیچ مرور سیستماتیک دیگری استفاده از این دو دارو را در افراد مبتلا به انفارکتوس حاد میوکارد (AMI) تحت PPCI بررسی نکرده است. این به‌روزرسانی نسخه‌ای است که قبلا منتشر شد (2013، شماره 6)، و شرکت‌کنندگان، افرادی بودند که تحت درمان با PPCI قرار گرفتند - نه کسانی که با داروهای فیبرینولیتیک درمان شدند.
بررسی تاثیر آدنوزین و وراپامیل بر عدم برقراری مجدد جریان خون در طول PPCI در افراد مبتلا به AMI.
جست‌وجوها را در بانک‌های اطلاعاتی زیر در جون 2014 بدون اعمال محدودیت در زبان نگارش مقاله، به‌روز کردیم: پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ Web of Science و BIOSIS، زیرساخت‌های دانش ملی چین (China National Knowledge Infrastructure) و پایگاه‌های ثبت کارآزمایی‌های بالینی (ClinicalTrials.gov؛ Current Controlled Trials؛ Australian and New Zealand Clinical Trials Registry؛ پلتفرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی سازمان جهانی بهداشت). هم‌چنین The American Journal of Cardiology را به صورت دستی جست‌وجو کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده‌ای (randomised controlled trials; RCTs) را انتخاب کردیم که در آنها آدنوزین یا وراپامیل مداخله اولیه بودند. شرکت‌کنندگان، افرادی بودند که مبتلا به AMI تشخیص داده شده و تحت PPCI قرار گرفتند.
دو نویسنده مرور مطالعات را جمع‌آوری و داده‌ها را استخراج کردند. در صورت لزوم، با نویسندگان کارآزمایی تماس گرفتیم تا اطلاعات مرتبط را به دست آوریم. برای داده‌های دو حالتی (dichotomous)، خطرهای نسبی (RRs)، P value و 95% فواصل اطمینان (CIs) را محاسبه کردیم.
در مرور خود، 11 RCT (یک مطالعه جدید با 59 شرکت‌کننده) را شامل 1027 شرکت‌کننده وارد کردیم. ده RCT با آدنوزین و یک مورد با وراپامیل انجام شدند. خطر سوگیری (bias) کلی مطالعات وارد شده را در سطح متوسط در نظر گرفتیم. هیچ شواهدی را پیدا نکردیم که آدنوزین، مورتالیتی به هر علتی (all-cause mortality) را در کوتاهمدت (RR: 0.61؛ 95% CI؛ 0.25 تا 1.48، P value = 0.27)، مورتالیتی به هر علتی را در طولانی‌مدت (RR: 0.78؛ 95% CI؛ 0.22 تا 2.74، P value = 0.70)، انفارکتوس میوکارد غیر کشنده را در کوتاهمدت (RR: 1.32؛ 95% CI؛ 0.33 تا 5.29، P value = 0.69) یا درجه بلاش میوکارد (myocardial blush grade; MBG) 0 تا 1 را پس از PPCI (RR: 0.96؛ 95% CI؛ 0.76 تا 1.22؛ P value = 0.75) را کاهش داد. بروز جریان ترومبولیز در انفارکتوس میوکارد (thrombolysis in myocardial infarction; TIMI) با درجه < 3 پس از PPCI (RR: 0.62؛ 95% CI؛ 0.42 تا 0.91، P value = 0.01) کاهش یافت. برعکس، عوارض جانبی با آدنوزین، مانند برادی‌کاردی (RR: 6.32؛ 95% CI؛ 2.98 تا 13.41، P value < 0.00001)، هیپوتانسیون (RR: 11.43؛ 95% CI؛ 2.75 تا 47.57، P value = 0.0008) و بلوک دهلیزی-بطنی (atrioventricular; AV) (RR: 6.78؛ 95% CI؛ 2.15 تا 21.38، P value = 0.001)، به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافت.
متاآنالیز وراپامیل به عنوان درمانی برای عدم برقراری مجدد جریان خون در طول PPCI انجام نشد زیرا داده‌ها کافی نبودند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.