هدف از انجام این مرور چیست؟
هدف از این مرور کاکرین، پاسخ به این سوال بود که قطره‌های چشمی NAC می‌توانند کاتاراکت (لنز کدر (cloudy lens) در چشم) را بهبود بخشیده یا از پیشرفت آن جلوگیری کنند.
پیام‌های کلیدی
مشخص نیست که استفاده از قطره‌های چشمی NAC، کاتاراکت را بازگردانده یا از پیشرفت آن جلوگیری می‌کنند یا خیر.
در این مرور چه موضوعی بررسی شد؟
چشم دارای یک لنز روشن است که نور را در پشت چشم متمرکز می‌کند. وقتی افراد مسن‌تر می‌شوند، این لنز ممکن است تیره شده و به مشکلات بینایی بی‌انجامد. لنز تیره تحت عنوان کاتاراکت شناخته می‌شود. پزشکان می‌توانند کاتاراکت را برداشته و آن را با یک لنز مصنوعی جایگزین کنند. این روش معمولا جراحی بسیار موفقی است. اما هر جراحی خطراتی داشته و ممکن است تجربه ناخوشایندی را برای بیمار بر جای بگذارد. آب مروارید یا کاتاراکت در جمعیت مسن شایع است و جراحی آن برای سیستم‌های مراقبت سلامت گران تمام می‌شود. به همین دلیل است که پیشگیری یا درمان آب مروارید با روش‌هایی غیر از جراحی مورد توجه قرار گرفته است.
به‌عنوان بخشی از متابولیسم طبیعی، بدن ما مواد شیمیایی تولید می‌کند که حاوی اکسیژن بوده و واکنش‌پذیرند («گونه‌های اکسیژن واکنشی»). یک نظریه درباره پیری وجود دارد که معتقد است این مواد شیمیایی ممکن است مضر بوده و در بدن ما منجر به تغییرات وابسته به سن مانند کاتاراکت شود. این تغییرات به نام استرس اکسیداتیو شناخته می‌شوند. این طور تصور می‌شود که ان-استیل‌‌کارنوزین (NAC)، قادر به مبارزه با برخی از اثرات استرس اکسیداتیو باشد زیرا دارای خواص آنتی‌اکسیدانی است. اگر NAC بتواند روند تیره شدن لنز را متوقف کند، یا آن را کاهش دهد، ممکن است بینایی و کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد.
نتایج اصلی این مرور چه هستند؟
محققان کاکرین، دو مطالعه بالقوه مرتبط را یافتند. مطالعات، قطره‌های چشمی NAC را با دارونما یا عدم-درمان مقایسه کردند. مطالعات مذکور در روسیه و ایالات متحده و توسط یک گروه تحقیقاتی انجام شدند. محققان کاکرین قادر به یافتن اطلاعات کافی در مورد این مطالعات برای ورود به این مرور نبودند. تا به دست آمدن اطلاعات کافی از نویسندگان، این مطالعات «در انتظار طبقه‌بندی» در این مرور قرار می‌گیرند.
این مرور تا چه زمانی به‌روز است؟
نویسندگان مرور به دنبال مطالعاتی بودند که تا 28 جون 2016 منتشر شدند.
در حال حاضر هیچ شواهد قانع‌کننده‌ای وجود ندارد که نشان دهد NAC کاتاراکت را بازگردانده یا مانع از پیشرفت (تغییر در ظاهر کاتاراکت، هم در جهت بهتر شدن هم بدتر شدن) آن می‌شود. مطالعات آینده باید کارآزمایی‌های تصادفیسازی شده، دوسو-کور، کنترل شده با دارونما (placebo) با پیامدهای استاندارد شده کیفیت زندگی و معیارهای پیامدهای معتبر از نظر حدت بینایی، حساسیت کنتراست و انعکاس نور بوده، و برای تشخیص عوارض جانبی به‌اندازه کافی بزرگ باشند.
کاتاراکت (cataract) علت اصلی نابینایی در جهان به شمار می‌رود. تنها درمان موجود برای آن، جراحی است. اما این جراحی نیاز به افراد بسیار آموزش‌دیده با ابزار جراحی گران‌قیمت دارد. در مناطقی که این امکانات در دسترس نباشند، بیماران درمان نمی‌شوند. شکلی از درمان که شامل جراحی نباشد، جایگزین مناسبی است برای افراد مبتلا به کاتاراکت علامت‌دار که قادر یا مایل به انجام عمل جراحی نیستند. اگر یک قطره چشمی وجود داشته باشد که بتواند کاتاراکت را برگرداند یا حتی از پیشرفت آن جلوگیری کند، می‌تواند گزینه درمانی مفیدی به حساب آید.
کاتاراکت می‌تواند ناشی از استرس اکسیداتیو (oxidative stress) باشد. اثر آنتی‌اکسیدانی یک پروتئین، ال-کارنوزین (L-carnosine)، روی لنز دچار کاتاراکت (cataractous lens) مشخص شده، بنابراین از نظر بیوشیمیایی، استدلال درستی وجود دارد برای بررسی ال-کارنوزین به‌عنوان عاملی برای بازگشت یا حتی جلوگیری از پیشرفت کاتاراکت. هنگامی که ال-کارنوزین به‌صورت قطره چشمی استفاده شود، نمی‌تواند در چشم نفوذ کند. با این حال، اگر ان-استیل‌‌کارنوزین (N-acetylcarnosine; NAC) روی سطح چشم چکانده شود، به قسمت جلوی قرنیه چشم (نزدیک به جایی که کاتاراکت وجود دارد) نفوذ کرده، و در آنجا به ال-کارنوزین (L-carnosine) متابولیزه می‌شود. بنابراین، ممکن است که استفاده از قطره‌های چشمی NAC، کاتاراکت را برگردانده یا حتی از پیشرفت آن جلوگیری کند، در نتیجه بینایی و کیفیت زندگی بیمار را بهبود بخشد.
ارزیابی اثربخشی قطره‌های NAC در بازگرداندن کاتاراکت یا جلوگیری از پیشرفت آن.
ما CENTRAL (شامل پایگاه ثبت کارآزمایی‌های گروه چشم و بینایی در کاکرین) (2016، شماره 6) Ovid MEDLINE؛ Ovid MEDLINE In-Process and Other Non-Indexed Citations؛ Ovid MEDLINE Daily؛Ovid OLDMEDLINE (ژانویه 1946 تا جون 2016)؛ Embase (ژانویه 1980 تا جون 2016)؛ Allied and Complementary Medicine Database (AMED) (ژانویه 1985 تا جون 2016)؛ Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature (CINAHL) (1982 تا جون 2016)؛ ISRCTN registry (www.isrctn.com/editAdvancedSearch)؛ ClinicalTrials.gov (www.clinicaltrials.gov) و World Health Organization (WHO) International Clinical Trials Registry Platform (ICTRP) (www.who.int/ictrp/search/en) را جست‌وجو کردیم. هیچ محدودیتی را در تاریخ انتشار یا زبان نگارش مقاله در جست‌وجوهای الکترونیکی کارآزمایی‌ها اعمال نکردیم. بانک‌های اطلاعاتی الکترونیکی را آخرین بار در 28 جون 2016 جست‌وجو کردیم. به جست‌وجوی دستی در American Society of Cataract and Refractive Surgery (ASCRS) و جلسات علمی European Society of Cataract and Refractive Surgeons (ESCRS) از سال 2005 تا سپتامبر 2015 پرداختیم.
برای ورود کارآزمایی‌های تصادفیسازی یا شبه-تصادفیسازی و کنترل شده‌ای برنامه‌ریزی کردیم که در آن‌ها NAC با گروه کنترل در افراد مبتلا به کاتاراکت وابسته به سن مقایسه شدند.
از روش‌های استاندارد روش‌شناسی مورد نظر کاکرین استفاده کردیم.
دو مطالعه بالقوه واجد شرایط را از روسیه و ایالات متحده شناسایی کردیم. یک مطالعه به دو بازو تقسیم شد: بازوی اول شش ماه به طول انجامید و دو ماه پیگیری شد؛ بازوی دوم دو سال به طول انجامید و شش ماه پیگیری شد. مطالعه دیگر که دارای یک نقطه جمع‌آوری داده، فقط در شروع و پایان مطالعه بود، چهار ماه طول کشید. در مجموع 114 بیمار در این مطالعات ثبت‌نام شدند. دامنه سنی آن‌ها از 55 تا 80 سال گزارش شد.
برای تعیین اینکه این مطالعات چگونه طراحی و انجام شدند، قادر به کسب اطلاعات کافی و مطمئن نبودیم. با نویسنده این مطالعات تماس گرفتیم، اما هنوز پاسخی را دریافت نکرده‌ایم. بنابراین، تا زمانی که بتوان اطلاعات کافی را از نویسندگان به‌دست آورد، این مطالعات «در انتظار طبقه‌بندی» در این مرور باقی می‌مانند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.