ما یک مرور به‌روز شده را در مورد مزایا و مضرات سرتولیزوماب پگول (certolizumab pegol; CZP) برای بزرگسالان مبتلا به آرتریت روماتوئید (rheumatoid arthritis; RA) فعال انجام دادیم. تا سپتامبر 2016 تمام مطالعات مرتبط را جست‌وجو کردیم و 14 کارآزمایی را با 5499 نفر یافتیم.
طول مدت پیگیری در بیشتر کارآزمایی‌ها 24 هفته بود؛ اکثر شرکت‌کنندگان زن بودند.
روماتوئید آرتریت و سرتولیزوماب پگول چیست؟
هنگامی که شما RA دارید، سیستم ایمنی شما بیش از حد فعال می‌شود و به پوشش مفاصل شما حمله می‌کند. این باعث می‌شود مفاصل شما متورم، سفت و دردناک شوند.
سرتولیزوماب پگول یک داروی بیولوژیک برای درمان RA است. این دارو از طریق مسدود کردن یک ماده تولید شده توسط بدن که به عنوان فاکتور نکروز دهنده تومور آلفا (tumour necrosis factor alpha; TNFα) شناخته می‌شود، کار می‌کند. سرتولیزوماب پگول از طریق تزریق زیر-جلدی مورد استفاده قرار می‌گیرد. دوز مورد تایید 200 میلی‌گرم است.
برای افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید که 200 میلی‌گرم سرتولیزوماب پگول در هر هفته دریافت می‌کنند، پس از شش ماه چه اتفاقی می‌افتد؟
ACR50 (استاندارد: 50% بهبود در تعداد مفاصل حساس یا متورم و پیامدهای دیگر مانند درد و ناتوانی):
- از 100 نفر 25 نفر بیشتر، بهبودی را در نشانه‌های آرتریت روماتوئید خود پس از شش ماه درمان با سرتولیزوماب پگول تجربه کردند (بهبودی مطلق: 25%).
- 36 نفر از 100 نفر که سرتولیزوماب پگول را گرفتند در مقایسه با نه نفر از 100 نفری که دارونما (placebo) (تزریق ساختگی) دریافت کردند، بهبود را تجربه کردند.
ما کیفیت شواهد ACR50 را بالا برآورد کردیم.
کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (پرسشنامه ارزیابی سلامت (Health Assessment Questionnaire)؛ HAQ: مقیاس 0 تا 3، نمره پائین‌تر به معنی بهبودی است):
- افرادی که سرتولیزوماب پگول دریافت کردند 0.35 امتیاز نمره کمتری نسبت به افرادی که دارونما دریافت کردند، داشتند (بهبودی مطلق 12%).
- نمره افراد دریافت کننده سرتولیزوماب پگول 0.48 امتیاز پائین‌تر بود در مقابل نمره افرادی که دارونما دریافت کردند، 0.13 امتیاز پائین‌تر بود.
کیفیت شواهد HAQ را متوسط ارزیابی کردیم، به دلیل نگرانی‌هایی که در مورد تعداد زیاد موارد حذف شده وجود داشت، کیفیت شواهد کاهش یافت.
بهبودی (نبود علائم بالینی التهاب):
- 10 نفر از 100 نفر بهبودی را با سرتولیزوماب پگول تجربه کردند (بهبودی مطلق 10%).
- 22 نفر از 100 نفری که سرتولیزوماب پگول دریافت کردند در مقایسه با 12 نفر از 100 نفری که دارونما دریافت کردند بهبودی را تجربه کردند.
کیفیت شواهد را برای بهبودی بالا ارزیابی کردیم.
تغییرات رادیولوژیکی (رادیوگرافی با اشعه X از مفاصل، اندازه‌گیری شده در مقیاس واحد 0 تا 230):
- آسیب مفصلی در افرادی که سرتولیزوماب پگول دریافت کردند 0.67 واحد کمتر بود (بهبودی مطلق: 0.29-%).
- آسیب به مفاصل در افرادی که سرتولیزوماب پگول دریافت کردند 0.04 واحد پائین‌تر بود در مقایسه با کسانی که دارونما دریافت کردند که آسیب مفصلی آنها 0.7 واحد بیشتر بود.
کیفیت شواهد مربوط به یافته‌های تغییرات رادیولوژیکی را متوسط ارزیابی کردیم، به علت نگرانی‌هایی که در مورد تعداد موارد حذف شده وجود داشت، کیفیت شواهد کاهش یافت.
حوادث جانبی جدی
- بیش از سه نفر از هر 100 نفر، حوادث جانبی جدی را با سرتولیزوماب پگول تجربه کردند (3% آسیب مطلق).
- نه نفر از 100 نفری که سرتولیزوماب پگول دریافت کردند حوادث جانبی جدی را تجربه کردند در مقایسه با شش نفر از 100 نفری که دارونما دریافت کردند.
کیفیت شواهد را برای حوادث جانبی جدی بالا برآورد کردیم.
همه موارد خروج از مطالعه
- کمتر از 29 نفر از 100 فرد دریافت کننده سرتولیزوماب پگول از مطالعه خارج شدند (آسیب مطلق 29%).
- 23 نفر از 100 نفری که سرتولیزوماب پگول دریافت کردند در مقایسه با 52 نفر از 100 نفری که دارونما دریافت کردند از مطالعه خارج شدند.
کیفیت شواهد را برای همه موارد خروج، متوسط برآورد کردیم.
خروج از مطالعه به دلیل حوادث جانبی
- بیش از دو نفر از 100 نفر، به دلیل بروز SAEهای جدی سرتولیزوماب پگول درمان را متوقف کردند (2% آسیب مطلق).
- پنج نفر از 100 نفری که سرتولیزوماب پگول دریافت کردند در مقایسه با سه نفر از 100 نفری که دارونما دریافت کردند درمان را به خاطر SAEهای جدی متوقف کردند.
کیفیت شواهد را برای خروج به دلیل حوادث جانبی بالا برآورد کردیم.
به طور خلاصه:
- سرتولیزوماب پگول باعث بهبود ACR50، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت و بهبودی RA می‌شود.
- این مداخله احتمالا آسیب مفصلی را در مشاهده با اشعه ایکس کاهش می‌دهد.
- حوادث جانبی جدی را افزایش می‌دهد.
- افراد کمتری از دریافت کنندگان این دارو، درمان خود را متوقف می‌کنند اما این کار به دلیل حوادث جانبی جدی بوده است.
یافته‌ها و نتیجه‌گیری‌های حاصل از مرور قبلی تغییر نکرد. قطعیت متوسط تا زیادی برای شواهد به دست آمده از کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده وجود دارد که نشان می‌دهد سرتولیزوماب پگول به تنهایی یا در ترکیب با متوتروکسات در درمان RA برای بهبود ACR50 و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت، افزایش شانس بهبودی RA و کاهش آسیب مفصلی در برابر اشعه ایکس سودمند است. افراد کمی درمان خود را متوقف کردند، اما اکثر اینها به علت حوادث جانبی جدی درمان را متوقف کردند. بروز حوادث جانبی با درمان فعال بیشتر بود. خطر حوادث جانبی جدی دارای اهمیت بالینی بود اما اهمیت آماری نداشت.
مهار کننده‌های فاکتور نکروز دهنده تومور (tumour necrosis factor; TNF) - آلفا، در درمان آرتریت روماتوئید (rheumatoid arthritis; RA) به منظور کاهش خطر آسیب مفصل، بهبود عملکرد فیزیکی و بهبود کیفیت زندگی، مفید هستند. این مرور یک نسخه به‌روز شده از مرور کاکرین سال 2014 در مورد درمان RA با سرتولیزوماب پگول (certolizumab pegol) است.
ارزیابی مزایا و آسیب‌های بالینی سرتولیزوماب پگول (certolizumab pegol; CZP) در افراد مبتلا به RA که به خوبی به داروهای مرسوم ضد-روماتیسمی تعدیل کننده بیماری (disease-modifying anti-rheumatic drugs; DMARDs) پاسخ ندادند.
ما پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL: کتابخانه کاکرین 2016، شماره 9)؛ MEDLINE؛ Embase Web of Knowledge؛ فهرست منابع مقالات؛ clinicaltrials.gov و ICTRP of WHO را جست‌وجو کردیم. جست‌وجوها از 2014 (تاریخ آخرین جست‌وجو برای نسخه قبلی) تا 26 سپتامبر 2016 به‌روز شدند.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده که سرتولیزوماب پگول را با هر عامل دیگری، شامل دارونما یا متوتروکسات (methotrexate; MTX) در بزرگسالان مبتلا به RA فعال، بدون در نظر گرفتن درمان فعلی یا پیشین با داروهای مرسوم ضد-روماتیسمی تعدیل کننده بیماری (DMARDها)، مانند MTX مقایسه کرده‌اند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم نتایج جست‌وجو را کنترل کرده، داده‌ها را استخراج و کیفیت کارآزمایی را ارزیابی کردند. تفاوت‌نظرها را با بحث یا ارجاع به یک نویسنده سوم مرور، حل کردیم.
در این نسخه به‌روز 14 کارآزمایی را وارد کردیم، که سه تا بیشتر از نسخه به‌روز قبلی است. دوازده کارآزمایی (5422 شرکت‌کننده) شامل معیارهای مزیت بود. 11 مورد از آنها را تجمیع کردیم، دو مورد بیشتر از گذشته. سیزده کارآزمایی شامل اطلاعاتی در مورد آسیب‌ها (5273 شرکت‌کننده) بود. مدت‌زمان پیگیری بین 12 و 52 هفته و محدوده دوز سرتولیزوماب پگول به صورت زیر-جلدی از 50 تا 400 میلی‌گرم متغیر بود. در کارآزمایی‌های فاز سه، مقایسه کننده عبارت بود از دارونما (placebo) به همراه MTX در هفت کارآزمایی و دارونما در پنج کارآزمایی. در دو کارآزمایی فاز دو، مقایسه کننده فقط دارونما بود.
دوز تایید شده سرتولیزوماب پگول، 200 میلی‌گرم هر هفته، بهبودی بالینی مهمی را در 24 هفته، برای پیامدهای زیر ایجاد کرد:
- %50 بهبود (درد، عملکرد و دیگر نشانه‌های RA) در کالج آمریکایی روماتولوژی (American College of Rheumatology; ACR): بهبودی مطلق 25%؛ (95% فاصله اطمینان (CI): %20 تا 33%)؛ تعداد افراد مورد نیاز جهت درمان تا حصول یک پیامد مفید بیشتر (NNTB): 4؛ (95% CI؛ 3 تا 5)؛ خطر نسبی (RR): 3.80؛ (95% CI؛ 2.42 تا 5.95)؛ 1445 شرکت‌کننده؛ 5 مطالعه.
- پرسشنامه سنجش سلامت (Health Assessment Questionnaire; HAQ): 12-% بهبود مطلق (95% CI؛ 9-% تا 14-%)؛ NNTB: 8؛ (95% CI؛ 7 تا 11)؛ تفاوت میانگین (MD): 0.35-؛ (95% CI؛ 0.43- تا 0.26-؛ 1268 شرکت‌کننده؛ 4 مطالعه) (مقیاس 0 تا 3؛ نمرات پائین‌تر به معنای عملکرد بهتر).
- نسبتی از شرکت‌کنندگان که به بهبودی دست یافتند (نمره فعالیت بیماری (Disease Activity Score; DAS) کمتر از 2.6) بهبودی مطلق: 10%؛ (95% CI؛ 8% تا 16%)؛ NNTB: 8؛ (95% CI؛ 6 تا 12)؛ خطر نسبی (RR): 2.94؛ (95% CI؛ 1.64 تا 5.28)؛ 2420 شرکت‌کننده؛ شش مطالعه.
- تغییرات رادیولوژیکی: امتیاز فرسایش (erosion score; ES) بهبود مطلق: 0.29-%؛ (95% CI؛ 0.42-% تا 0.17-%)؛ NNTB: 6؛ (95% CI؛ 4 تا 10)؛ 0.67؛ (95% CI؛ 0.96- تا 0.38-)؛ 714 شرکت‌کننده؛ دو مطالعه (مقیاس 0 تا 230)، اما تفاوت از نظر بالینی مهم نیست.
- حوادث جانبی جدی (SAEها) از لحاظ آماری و نه بالینی به طور معنی‌داری برای سرتولیزوماب پگول (200 میلی‌گرم در هفته) بیشتر بود، با نرخ تفاوت مطلق: 3%؛ (95% CI؛ %1 تا 4%)؛ تعداد افراد مورد نیاز جهت درمان تا حصول یک پیامد مضر بیشتر (number needed to treat for an additional harmful outcome; NNTH): 33؛ (95% CI؛ 25 تا 100)؛ نسبت شانس (OR) پتو: 1.47؛ 95% CI؛ 1.13 تا 1.91)؛ 3927 شرکت‌کننده؛ نه مطالعه.
در همه موارد خروج از مطالعه در گروه دارونما (برای همه دوزها و در همه موارد پیگیری) یک افزایش معنی‌دار از لحاظ بالینی با نرخ مطلق تفاوت: 29-%؛ (95% CI؛ 16-% تا 42-%)؛ NNTB: 3؛ (95% CI؛ 2 تا 6)؛ RR: 0.47؛ (95% CI؛ 0.39 تا 0.56؛) وجود داشت؛ و افزایش معنی‌دار از لحاظ بالینی در خروج از مطالعه به علت حوادث جانبی در گروه سرتولیزوماب (برای تمام دوزها و همه پیگیری‌ها) با نرخ تفاوت مطلق: 2%؛ (95% CI؛ 0% تا 3%) وجود داشت؛ NNTB: 58؛ (95% CI؛ 28 تا 329)؛ OR پتو: 1.45؛ (95% CI؛ 1.09 تا 1.94)؛ 5236 شرکت‌کننده؛ دوازده مطالعه.
کیفیت شواهد را برای ACR50، بهبودی DAS؛ SAEها و خروج از مطالعه به دلیل حوادث جانبی، بالا و برای HAQ و تغییرات رادیولوژیکی به دلیل نگرانی‌هایی در مورد سوگیری ریزش نمونه (attrition bias)، متوسط تشخیص دادیم. برای همه موارد خروج از مطالعه کیفیت شواهد را به دلیل ناهمگونی، متوسط تشخیص دادیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.