موضوع چیست؟
در حدود 1 مورد از هر 10 بارداری، کودکان حین زایمان با مکونیوم (meconium) مواجه می‌شوند. مکونیوم، اولین مدفوع نوزاد است. اگر کودک پیش از تولد مدفوع دفع کند، مایع آمنیوتیک حاوی مدفوع می‌تواند به ریه‌های او وارد شده و ممکن است سبب اشکال در تنفس و قرار دادن کودک در معرض خطر ابتلا به عفونت و التهاب در ریه‌ها و بدن شود.
چرا این موضوع مهم است؟
عفونت/التهاب ریه‌ها می‌تواند منجر به مشکل تنفسی، کاهش میزان اکسیژن و پنومونی شود. آنتی‌بیوتیک‌ها برای پیشگیری از عفونت در کودکان مواجه شده با مکونیوم در طول زایمان مصرف می‌شوند.
ما چه شواهدی به دست آوردیم؟
در تاریخ جون 2016، به جست‌وجوی مطالعات واجد شرایط در منابع علمی پزشکی پرداختیم. چهار مطالعه را یافتیم که آنتی‌بیوتیک‌ها را در برابر دارونما (placebo) برای کاهش عفونت بین کودکان متولد شده با مایع آمنیوتیک آغشته به مکونیوم مقایسه کرده بودند. دو مطالعه دارای کیفیت خوب و دو مطالعه فاقد برخی جزئیات درباره روش‌های مطالعه بودند. این چهار مطالعه شامل 695 کودک بودند که آنتی‌بیوتیک‌های مختلف دریافت کردند یا در گروه کنترل (بدون آنتی‌بیوتیک) قرار گرفته بودند. محققان انواع گوناگونی از آنتی‌بیوتیک‌ها و مدت‌های درمان را ارزیابی کردند. در مجموع، ما به هیچ تفاوتی در نرخ عفونت یا مرگ‌ومیر بین دو گروه پی نبردیم. کیفیت این شواهد را به دلیل طراحی مطالعه با کیفیت کم و تعداد اندک کودکان وارد شده پائین طبقه‌بندی کردیم.
این یافته‌ها چه معنایی دارند؟
ما به اطمینان و قطعیت نرسیدیم که آنتی‌بیوتیک‌ها تاثیر مهمی بر عفونت در کودکان مواجه شده با مایع آمنیوتیک آغشته به مکونیوم دارند یا خیر. نتایج ما غیر-دقیق هستند و اغلب مطالعات، نیاز به تعیین نقش آنتی‌بیوتیک‌ها در این موقعیت داشتند.
در مرور شواهد موجود، هیچ تفاوتی در نرخ‌های عفونت به دنبال آنتی‌بیوتیک‌درمانی میان نوزادان متولد شده از طریق مایع آمنیوتیک آغشته به مکونیوم و افراد دچار سندرم آسپیراسیون مکونیوم نیافتیم. کیفیت کلی شواهد به دلیل تعداد اندک مطالعات وارد شده پائین بود. نیاز به مطالعاتی با قدرت کافی و کنترل مناسب وجود دارد.
تقریبا 1 مورد از هر 10 بارداری، تحت تاثیر دفع مکونیوم (meconium) در زایمان قرار می‌گیرد که می‌تواند منجر به سندرم آسپیراسیون مکونیوم (meconium aspiration syndrome; MAS) شود. MAS می‌تواند باعث عوارض ریوی و بسیار به ندرت، مرگ‌ومیر شود. آنتی‌بیوتیک‌ها با هدف پیشگیری از عفونت ناشی از آلودگی‌های باکتریایی احتمالی، برای نوزادان در معرض مکونیوم در مایع آمنیوتیک تجویز می‌شوند.
ما این مرور را برای ارزیابی اثربخشی و ایمنی آنتی‌بیوتیک‌ها در این موارد انجام دادیم:
1. پیشگیری از عفونت، موربیدیتی و مورتالیتی بین نوزادان متولد شده از طریق مایع آمنیوتیک آغشته به مکونیوم (meconium-stained amniotic fluid; MSAF) که هنگام تولد بدون نشانه هستند؛ و
2. پیشگیری از عفونت، موربیدیتی و مورتالیتی بین نوزادان متولد شده از طریق MSAF که دارای نشانه‌ها و علائم مرتبط با سندرم آسپیراسیون مکونیوم (MAS) هستند.
با استفاده از بانک‌های اطلاعاتی زیر، جست‌وجوی منابع علمی را انجام دادیم: MEDLINE (از 1966 تا جولای 2016)؛ Embase (از 1980 تا جولای 2016)؛ Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature (CINAHL؛ از 1982 تا جولای 2016)؛ و پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین ( CENTRAL؛ شماره 7، 2016)؛ در کتابخانه کاکرین. هم‌چنین بانک‌های اطلاعاتی کارآزمایی‌های بالینی، خلاصه مقالات کنفرانس‌ها و فهرست منابع مقالات بازیابی شده را جست‌وجو کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و شبه-تصادفی‌سازی و کنترل شده‌ای را وارد کردیم که آنتی‌بیوتیک‌های تجویز شده با هر روشی را در برابر دارونما (placebo) یا عدم درمان برای پیشگیری از عفونت میان نوزادان مواجه شده با MSAF یا آنهایی که دچار MAS شده‌اند، مقایسه کرده بودند. مطالعات کوهورت، مورد-شاهدی و سایر مطالعات غیر-تصادفی‌سازی شده را خارج کرده و هیچ محدودیت زبانی اعمال نکردیم. مطالعات انجام شده بر روی نوزادان ترم و پره‌ترم و مطالعاتی که استفاده از هر نوع آنتی‌بیوتیک آنتی‌باکتریال را بررسی کرده بودند، را وارد کردیم. مطالعاتی را وارد کردیم که هر کدام از پیامد‌های مطلوب را گزارش کرده بودند.
کیفیت روش‌شناسی کارآزمایی‌های وارد شده را از طریق مرور اطلاعات ارائه شده در گزارش‌های مطالعه و کسب شده از راه ارتباط شخصی با نویسندگان مطالعه ارزیابی کردیم. داده‌های مربوط به پیامد‌های مرتبط را استخراج کرده، اندازه تاثیرگذاری را تخمین زدیم و، در جایی که اقتضا می‌کرد، مقادیر را به صورت خطرات نسبی (RRs)، تفاوت‌های خطر (RDs) و تفاوت‌های میانگین (MDs) گزارش کردیم. تجزیه‌و‌تحلیل‌های زیر-گروه را برای درمان MAS و برای پروفیلاکسی (نوزادان بدون نشانه در مواجهه با مکونیوم) انجام دادیم.
چهار مطالعه تصادفی‌سازی و کنترل شده شامل مجموع 695 شرکت‌کننده، واجد شرایط ورود به مطالعه بودند. سه مطالعه، نوزادان دچار MAS و یک مطالعه، نوزادان بدون نشانه در مواجهه با مکونیوم در مایع آمنیوتیک را ارزیابی کرده بودند. این مطالعات، درجات مختلفی از دقت روش‌شناسی را ارائه داده بودند. در دو مطالعه، خطر پائین سوگیری (bias) و در دو مطالعه خطر نامشخص سوگیری وجود داشت. کیفیت شواهد کسب شده از این مطالعات را پائین طبقه‌بندی کردیم. شواهد کلی را به علت تعداد زیاد شرکت‌کنندگانی که در یک کارآزمایی در پیگیری از دست رفتند، حجم نمونه‌های کوچک تمام کارآزمایی‌ها و جزئیات روش‌شناسی ارائه شده نامشخص برای دو کارآزمایی، کاهش دادیم.
پیامد اولیه، خطر سپسیس نوزادی زودهنگام و دیرهنگام بود. آنتی‌بیوتیک‌ها، خطر سپسیس را نه در نوزادان با تشخیص MAS (RR: 1.54؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.27 تا 8.96؛ RD: 0.00؛ 95% CI؛ 0.02- تا 0.03؛ 445 شرکت‌کننده؛ سه مطالعه؛ I² = 0%) و نه در نوزادان بدون نشانه در مواجهه با مکونیوم در مایع آمنیوتیک (RR: 0.76؛ 95% CI؛ 0.25 تا 2.34؛ RD: -0.01؛ 95% CI؛ 0.07- تا 0.04؛ 250 شرکت‌کننده؛ یک مطالعه؛ I² = 0%) کاهش نداده بود. نتایج، نشان دهنده هیچ تفاوت معناداری در مورتالیتی یا مدت بستری در بیمارستان بین گروه‌هایی که آنتی‌بیوتیک دریافت کردند و گروه‌های کنترل نوزادان علامت‌دار و بدون نشانه نبود. یک مطالعه در نوزادان بدون نشانه، کاهش چشمگیری را در مدت ونتیلاسیون مکانیکی برای گروه کنترل در مقایسه با گروه آنتی‌بیوتیک گزارش کرده بود (MD: 0.26؛ 95% CI؛ 0.15 تا 0.37؛ 250 شرکت‌کننده؛ یک مطالعه؛ I² = 0%).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.