موضوع چیست؟
سقط جنین خودبه‌خودی در حدود 15% تا 20% از بارداری‌ها را درگیر می‌کند. تهدید به سقط جنین (threatened miscarriage) وقتی اتفاق می‌افتد که یک مادر ممکن است کودکش را در سن کمتر از هفته 20 بارداری از دست بدهد. نشانه‌های موارد تهدید به سقط عبارتند از خونریزی واژینال با یا بدون درد شکمی، در حالی که دهانه رحمی بسته و کودک درون رحم زنده است. پروژسترون (progesterone) هورمونی است که برای آماده کردن رحم برای کاشت تخم بارور شده و ساپرس کردن انقباضات رحمی تا زمان زایمان شناخته می‌شود. داروهایی که اثر پروژسترون را تقلید می‌کنند به عنوان پروژستوژن‌ها (progestogen) شناخته می‌شوند. درمان با پروژستوژن‌ها ممکن است در کاهش نرخ سقط جنین در زنانی موثر باشد که در معرض تهدید به سقط قرار دارند. این مرور کاکرین بررسی می‌کند که پروژستوژن‌ها می‌تواند سقط جنین را برای زنان در معرض تهدید به سقط کاهش دهد یا خیر، و هم‌نین به ایمنی این داروها برای مادر و کودک می‌پردازد.
چرا این موضوع مهم است؟
ما علاقمند به بررسی این موضوع هستیم که پروژستوژن‌ها در درمان موارد تهدید به سقط جنین تا حدی ایمن و موثر هستند که شانس زن را برای داشتن یک بارداری موفقیت‌آمیز و زنده‌زایی افزایش دهند یا خیر.
ما چه شواهدی به دست آوردیم؟
در این مرور منابع علمی، تا آگوست 2017، ما هفت کارآزمایی تصادفی‌سازی شده را شامل 696 زن شناسایی کردیم که استفاده از پروژستوژن‌ها را در درمان موارد تهدید به سقط جنین با دارونما (placebo) یا عدم درمان مقایسه کردند. ما دریافتیم که استفاده از پروژستوژن‌ها احتمالا نرخ سقط جنین خودبه‌خودی را کاهش می‌دهد و این یافته به وسیله شواهد با کیفیت متوسط پشتیبانی می‌شود. پنج کارآزمایی، شامل 588 زن، در مورد اثربخشی پروژستوژن‌های تجویز شده برای موارد تهدید به سقط جنین در کاهش نرخ زایمان نارس گزارش داده و با شواهدی با کیفیت پائین تاثیری اندک یا عدم تاثیر را نشان داده‌اند. دو کارآزمایی با حضور 337 زن، در مورد تاثیر درمان با پروژستوژن‌های تجویز شده برای موارد تهدید به سقط جنین بر نرخ وقوع ناهنجاری‌های مادرزادی در نوزادان گزارش ارائه داده‌اند. شواهد مربوط به ناهنجاری‌های مادرزادی، نامطمئن است، زیرا کیفیت شواهد برای این پیامد بر اساس فقط دو کارآزمایی کوچک با رویدادهای بسیار اندک بوده و از کیفیت بسیار پائین برخوردار بوده است.
این یافته‌ها چه معنایی دارد؟
شواهد نشان می‌دهند که پروژسترون، احتمالا نرخ سقط جنین خودبه‌خودی را کاهش می‌دهد، اما ممکن است تفاوت اندکی یا عدم تفاوت در تعداد زایمان‌های نارس ایجاد کند. شواهد مربوط به ناهنجاری‌های مادرزادی، نامطمئن است زیرا کیفیت شواهد برای این پیامد بر اساس فقط دو کارآزمایی کوچک با رویدادهای بسیار اندک بوده و از کیفیت بسیار پائین برخوردار بوده است.
نتایج این مرور کاکرین نشان می‌دهد که پروژستوژن‌ها احتمالا در درمان موارد تهدید به سقط موثر هستند، اما ممکن است تاثیری اندک یا عدم تاثیر بر نرخ زایمان زودرس داشته باشند. شواهد مربوط به ناهنجاری‌های مادرزادی، نامطمئن است، زیرا کیفیت شواهد برای این پیامد بر اساس فقط دو کارآزمایی کوچک با رویدادهای بسیار اندک بوده و از کیفیت بسیار پائین برخوردار بوده است.
سقط جنین یکی از عوارض شایع در دوران بارداری است. این وضعیت به صورت از دست رفتن خودبه‌خودی بارداری پیش از هفته 20 بارداری تعریف می‌شود. نقش فیزیولوژیکی پروژسترون (progesterone)، آماده‌سازی رحم برای کاشت جنین، تقویت سطح رحمی و سرکوب انقباضات رحمی است در نتیجه ممکن است در پیشگیری از پس زده شدن جنین نیز نقش داشته باشد. ترشح ناکافی پروژسترون در اوایل بارداری با اتیولوژی سقط مرتبط دانسته شده و استفاده از مکمل‌یاری پروژسترون در دوران بارداری به عنوان درمان موارد تهدید به سقط برای پیشگیری از سقط جنین خودبه‌خودی مورد استفاده قرار گرفته است. این یک نسخه به‌روز از مرور کاکرین است که برای اولین بار در سال 2007 منتشر شد، و قبلا در سال 2011 به‌روز شده و به دنبال شواهد برای این عمل بالینی بوده است.
تعیین میزان اثربخشی و ایمنی پروژستوژن‌ها (progestogens) در درمان موارد تهدید به سقط جنین.
ما پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بارداری و زایمان کاکرین؛ ClinicalTrials.gov؛ پلت‌فرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی (ICTRP) سازمان جهانی بهداشت (8 آگوست 2017) و فهرست منابع کارآزمایی‌های بازیابی شده را جست‌وجو کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی، شبه-تصادفی‌سازی یا تصادفی‌سازی و کنترل شده خوشهای را وارد کردیم که به مقایسه پروژستوژن با دارونما (placebo)، عدم درمان یا هر درمان دیگری برای درمان موارد تهدید به سقط در زنان با بارداری‌های تک‌قلویی پرداخته بودند.
حداقل دو نویسنده مرور، کارآزمایی‌های را برای گنجاندن در مرور بررسی کردند، کیفیت کارآزمایی را ارزیابی و داده‌ها را استخراج و مجموعه شواهد را سطح‌بندی کردند.
هفت کارآزمایی (شامل 696 شرکت‌کننده) را در این نسخه به‌روز از مرور وارد کردیم. کارآزمایی‌های وارد شده در کشورهای مختلف انجام شده بودند، که طیف کاملی از طبقه‌بندی اقتصادی بانک جهانی پوشش می‌داد و قابلیت کاربرد شواهد به دست آمده را از این مرور افزایش می‌دهد. دو کارآزمایی در آلمان و ایتالیا که کشورهای با سطح درآمد بالا هستند انجام شد؛ در حالی که چهار کارآزمایی در کشورهای با سطح درآمد متوسط انجام شد؛ دو کارآزمایی در ایران، یکی در مالزی و چهارمی در ترکیه انجام شد و کارآزمایی هفتم در اردن که یک کشور با سطح درآمد متوسط به پائین است، انجام شد. در هر شش کارآزمایی تمام شرکت‌کنندگان معیارهای ورود را داشتند و از مطالعه هفتم، فقط زیر-گروهی از شرکت‌کنندگان را در متاآنالیز وارد کردیم که معیارهای ورود را داشتند. مجموعه شواهد را برای پیامدهای اصلی با استفاده از سیستم درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) ارزیابی کردیم و کیفیت شواهد در محدوده بسیار پائین تا متوسط قرار گرفت. کاهش سطح شواهد مبتنی بر خطر بالای سوگیری (bias) در شش کارآزمایی از هفت کارآزمایی وارد شده و تعداد کم رویدادها و فواصل اطمینان گسترده برای برخی پیامدها بود.
درمان سقط با پروژستوژن در مقایسه با دارونما یا عدم درمان احتمالا خطر سقط را کاهش می‌دهد (خطر نسبی (RR): 0.64؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.47 تا 0.87؛ 7 کارآزمایی؛ 696 زن؛ شواهد با کیفیت متوسط). درمان با پروژستوژن خوراکی در مقایسه با عدم درمان نیز احتمالا نرخ سقط را کاهش می‌دهد (RR: 0.57؛ 95% CI؛ 0.38 تا 0.85؛ 3 کارآزمایی؛ 408 زن؛ شواهد با کیفیت متوسط). با این حال، درمان با پروژسترون واژینال در مقایسه با دارونما، تاثیری اندک یا عدم تاثیر بر نرخ سقط خواهد داشت (RR: 0.75؛ 95% CI؛ 0.47 تا 1.21؛ 4 کارآزمایی؛ 288 زن؛ شواهد با کیفیت متوسط). تست تداخل زیر-گروه، تفاوتی را بر اساس راه مصرف بین زیر-گروه‌های خوراکی و واژینال پروژسترون نشان نداد.
درمان سقط با استفاده از پروژستوژن‌ها در مقایسه با دارونما یا عدم درمان ممکن است تاثیری اندک یا عدم تاثیر در کاهش نرخ زایمان زودرس داشته باشد (RR: 0.86؛ 95% CI؛ 0.52 تا 1.44؛ 5 کارآزمایی؛ 588 زن؛ شواهد با کیفیت پائین).
ما مطمئن نیستیم که درمان موارد تهدید به سقط با پروژستوژن‌ها در مقایسه با دارونما یا عدم درمان تاثیری بر نرخ ناهنجاری‌های مادرزادی داشته باشد، زیرا کیفیت شواهد بسیار پائین بود (RR: 0.70؛ 95% CI؛ 0.10 تا 4.82؛ 337 نوزاد؛ 2 کارآزمایی؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.