سوال مطالعه مروری
مروری را پیرامون تاثیرات داروهای گیاهی چینی برای افراد مبتلا به استئوپوروز اولیه انجام دادیم. تعداد 108 مطالعه را با 10,655 نفر شناسایی کردیم.
پیشینه: استئوپوروز (osteoporosis) اولیه چیست و داروهای گیاهی چینی چه هستند؟
استخوان بخش زنده‌ای از بدن شما است. در طول عمر هر فرد، سلول‌های استخوانی جدید رشد کرده و سلول‌های استخوانی قدیمی تجزیه می‌شوند تا جایی برای استخوان جدید و قوی‌تر باز شود. هنگامی که شما به استئوپوروز (پوکی استخوان) مبتلا هستید، استخوان قدیمی سریع‌تر از استخوان جدیدی که می‌تواند جایگزین آن شود، تجزیه می‌شود. با این اتفاق، استخوان‌ها مواد معدنی (مانند کلسیم) را از دست می‌دهند. این باعث می‌شود استخوان‌ها ضعیف‌تر شده و حتی پس از یک آسیب خفیف، مانند یک ضربه کوچک یا زمین خوردن، بشکنند.
داروهای گیاهی چینی محصولاتی هستند که از هر قسمتی از گیاهان دارویی (برگ، ساقه، جوانه، گل یا ریشه) تهیه می‌شوند. گاهی اوقات اجزای غیرگیاهی (برای مثال حشرات، شاخ گوزن، مار، پوسته‌های مختلف و فسیل پودر شده) در ترکیبات آنها گنجانده می‌شوند. اینها را می‌توان به شکل مواد خام گیاهی یا عصاره مواد خام گیاهی در آب یا الکل استفاده کرد. گیاهان را می‌توان به صورت خوراکی در قالب کپسول، قرص یا مایعات، یا به صورت تزریقی مصرف کرد.
داروهای گیاهی چینی به‌طور گسترده‌ای در چین برای درمان استئوپوروز اولیه استفاده می‌شوند، اما مزایا و آسیب‌های آنها به منظور آگاهی از عملکرد بالینی ارزیابی نشده است.
ویژگی‌های مطالعه
پس از جست‌وجو برای یافتن همه مطالعات مرتبط تا ژانویه 2013، تعداد 108 مطالعه را با 10,655 فرد مبتلا به استئوپوروز یافتیم. نود و نه داروی مختلف گیاهی چینی تست شده و با دارونما (placebo) (سه کارآزمایی)، عدم مداخله (پنج کارآزمایی) یا داروهای متداول (61 کارآزمایی)، یا داروهای گیاهی چینی به علاوه داروهای متداول با داروهای متداول (47 کارآزمایی) مقایسه شدند. میانگین طول درمان 5.7 ماه (از 3 تا 12 ماه) بود.
نتایج کلیدی: برای افراد مبتلا به استئوپوروز که داروهای گیاهی چینی مصرف می‌کنند، چه اتفاقی می‌افتد؟
شکستگی‌های جدید
ما مطمئن نیستیم که مصرف داروهای گیاهی چینی احتمال شکستگی جدید استخوان را کاهش می‌دهند. هفت کارآزمایی بروز شکستگی‌ها را ارزیابی کردند. با این حال، این کارآزمایی‌ها کوچک بوده و در روش‌های انجام خود نقص‌هایی داشتند.
کیفیت زندگی
افرادی که از درمان Bushenhuoxue به همراه قرص کربنات کلسیم (calcium carbonate) و آلفاکلسیدول (alfacalcidol) استفاده کردند، در مقایسه با افرادی که داروی گیاهی مصرف نکردند، سطح کیفیت زندگی خود را در مقیاس 0 تا 100 امتیازی پس از سه ماه، 5.30 امتیاز بهتر ارزیابی کردند.
افرادی که از درمان Bushenhuoxue به همراه قرص کربنات کلسیم و آلفاکلسیدول استفاده کردند، کیفیت زندگی خود را در مقیاس 0 تا 100 امتیازی، در حد 56.05 امتیاز ارزیابی کردند.
افرادی که از قرص‌های کربنات کلسیم و آلفاکلسیدول استفاده کردند، کیفیت زندگی خود را در مقیاس 0 تا 100 امتیازی، در حد 50.75 امتیاز ارزیابی کردند.
عوارض جانبی جدی یا مرگ‌ومیر
هیچ موردی از عوارض جانبی جدی یا مرگ‌ومیر در این کارآزمایی‌ها رخ نداد.
در اغلب موارد، اطلاعات دقیقی را در مورد عوارض جانبی و عوارض در دست نداریم. این امر به ویژه در مورد عوارض جانبی نادر ولی جدی، صادق بود. عوارض جانبی احتمالی ممکن است شامل معده درد خفیف یا اسهال باشند.
تراکم مواد معدنی استخوان (مقدار و نوع مواد معدنی موجود در استخوان)
مطالعاتی را پیدا کردیم که داروهای گیاهی چینی را با دارونما (درمان جعلی)، عدم درمان و با داروهای متداول مقایسه کردند. هم‌چنین مطالعاتی را یافتیم که داروهای گیاهی چینی به همراه داروهای متداول را با فقط داروهای متداول مقایسه کردند.
سه مطالعه نشان دادند که تراکم مواد معدنی استخوان با مصرف داروهای گیاهی چینی در مقایسه با دارونما (درمان جعلی) اندکی افزایش یافت.
برخی از مطالعات افزایش تراکم مواد معدنی استخوان را با داروهای گیاهی چینی در مقایسه با عدم درمان یا داروهای متداول نشان دادند، در حالی که برخی دیگر افزایشی را نشان ندادند.
هنگامی که داروهای گیاهی چینی به علاوه داروهای متداول با فقط داروهای متداول مقایسه شدند، برخی از مطالعات افزایش تراکم مواد معدنی استخوان را نشان دادند در حالی که برخی دیگر به این نتیجه‌گیری نرسیدند.
کیفیت شواهد
در افراد مبتلا به استئوپوروز:
- داروهای گیاهی چینی ممکن است تراکم مواد معدنی استخوان و کیفیت زندگی را اندکی بهبود بخشند. انجام پژوهش‌های بیشتر احتمالا این تخمین را از تاثیر داروهای گیاهی چینی بر تراکم مواد معدنی استخوان و کیفیت زندگی تغییر خواهد داد.
- ما مطمئن نیستیم که مصرف داروهای گیاهی چینی احتمال شکستگی جدید استخوان را کاهش می‌دهند.
- هیچ کارآزمایی‌ای مرگ‌ومیر یا عوارض جانبی جدی را گزارش نکرد.
یافته‌های کنونی نشان می‌دهند که تاثیر مفید داروهای گیاهی چینی در بهبود BMD هنوز نامطمئن است و انجام مطالعات دقیق‌تر ضروری است.
مدت زمان مدیدی است که داروهای گیاهی چینی برای درمان استئوپوروز (osteoporosis) استفاده می‌شوند. شواهد مربوط به مزایا و آسیب‌های آنها باید در مرورهای سیستماتیک مورد بررسی قرار گیرند.
ارزیابی تاثیرات مفید و مضر مصرف داروهای گیاهی چینی به‌عنوان یک مداخله تجربی عمومی در درمان استئوپوروز اولیه و مقایسه درمان‌های گیاهی با دارونما (placebo)، عدم مداخله و داروهای متداول.
بانک‌های اطلاعاتی الکترونیکی زیر را تا ژانویه 2013 جست‌وجو کردیم: پایگاه ثبت تخصصی حوزه پزشکی مکمل در کاکرین، CENTRAL؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ LILACS؛ JICST-E؛ AMED، بانک اطلاعاتی زیست‌پزشکی چین (Chinese Biomedical Database) و CINAHL.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده از مصرف داروهای گیاهی چینی در مقایسه با دارونما، عدم مداخله یا داروهای متداول گنجانده شدند.
دو نویسنده به‌طور مستقل از هم استخراج داده‌ها و ارزیابی خطر سوگیری (bias) را انجام دادند. اختلاف‌نظرات با بحث و گفت‌وگو حل‌و‌فصل شدند.
یک‌صد و هشت کارآزمایی تصادفی‌سازی شده با مشارکت 10,655 شرکت‌کننده در این مرور گنجانده شدند. نود و نه داروی مختلف گیاهی چینی تست شده و با دارونما (سه کارآزمایی)، عدم مداخله (پنج کارآزمایی) یا داروهای متداول (61 کارآزمایی)، یا داروهای گیاهی چینی به علاوه طب غربی با طب غربی (47 کارآزمایی) مقایسه شدند. خطر سوگیری در تمام مطالعات برای اکثر حوزه‌ها، عمدتا به دلیل گزارش ناکافی از طراحی مطالعه، نامشخص بود. اگرچه خطر گزارش‌دهی انتخابی (selective reporting) را برای همه مطالعات نامشخص ارزیابی کردیم، فقط چند مطالعه داده‌های عددی را برای پیامدهای کلیدی ارائه کردند.
هفت کارآزمایی بروز شکستگی را گزارش کردند، اما حجم نمونه کوچکی داشتند، با سوگیری‌های مختلفی مواجه بودند و داروهای گیاهی چینی مختلفی را تست کردند. این کارآزمایی‌ها کپسول‌های Kanggusong را در برابر دارونما، گرانول Kanggusong را در برابر کالترات (Caltrate) یا ایپریفلاون (ipriflavone) به علاوه کالترات، کپسول Yigu را به علاوه کلسیم در برابر دارونما به علاوه کلسیم، کپسول Xianlinggubao را به علاوه کالترات در برابر دارونما به علاوه کالترات، گرانول Bushen Zhuanggu را به علاوه کالترات در برابر گرانول دارونما به علاوه کالترات، سوپ Kanggusong را به علاوه کالترات در برابر قرص‌های کالترات و Zhuangguqiangjin و قرص Shujinbogu را به علاوه آمپول کلسی‌تونین در برابر آمپول کلسی‌تونین مقایسه کردند. نتایج به دست آمده متناقض بودند.
یک کارآزمایی نشان داد که درمان با Bushenhuoxue به علاوه قرص کربنات کلسیم (calcium carbonate) و آلفاکلسیدول (alfacalcidol) تاثیر بهتری بر نمره کیفیت زندگی (مقیاس 0 تا 100، نمرات بالاتر بهتر است) نسبت به قرص‌های کربنات کلسیم و آلفاکلسیدول داشتند (تفاوت میانگین (MD): 5.30؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 3.67 تا 6.93).
داروهای گیاهی چینی (جوشانده میگو (Migu)، عصاره Bushen Yigu، کپسول‌های Kanggusong) در مقایسه با دارونما در سه کارآزمایی جداگانه، افزایش تراکم مواد معدنی استخوان (bone mineral density; BMD) را نشان دادند که از اهمیت آماری برخوردار بود (برای مثال کپسول‌های Kanggusong؛ MD؛ 0.06 گرم/سانتی‌متر مکعب (cm 3 )؛ 95% CI؛ 0.02 تا 0.10). در مقایسه با عدم مداخله در پنج کارآزمایی، فقط دو مورد نشان دادند که تاثیر داروهای گیاهی چینی بر افزایش BMD دارای اهمیت آماری بود (برای مثال Shigu yin؛ MD؛ 0.08 گرم/cm 3 ؛ 95% CI؛ 0.03 تا 0.13). در مقایسه با داروهای متداول در 61 کارآزمایی، 23 مورد نشان دادند که تاثیر داروهای گیاهی چینی بر افزایش BMD اهمیت آماری داشت. در 48 کارآزمایی که به ارزیابی داروهای گیاهی چینی به همراه داروهای غربی در برابر فقط داروهای غربی پرداختند، 26 کارآزمایی تاثیرات بهتری را از درمان ترکیبی بر افزایش BMD نشان دادند.
هیچ کارآزمایی‌ای مرگ‌ومیر یا عوارض جانبی جدی ناشی از داروهای گیاهی چینی را گزارش نکرد، در حالی که برخی کارآزمایی‌ها عوارض جانبی خفیف را مانند تهوع، اسهال و غیره گزارش کردند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.