سوال مطالعه مروری
این مرور به دنبال پاسخ به این سوال بود که آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان LRTIهای ناشی از باکتری
مایکوپلاسما پنومونیه
(
M. pneumoniae
) در کودکان موثر هستند یا خیر.
پیشینه
M. pneumoniae
یک عفونت باکتریایی است، که اغلب مسوول عفونت‌های دستگاه تنفسی تحتانی (lower respiratory tract infections; LRTIs) در کودکان برشمرده می‌شود. عفونت می‌تواند به طرق مختلف تظاهر یافته و شایع‌ترین تظاهرات تنفسی عبارتند از برونشیت حاد، پنومونی یا خس‌خس سینه. این بیماری به‌طور کلی خود محدودشونده (self-limiting) است، با نشانه‌هایی که می‌تواند چندین هفته طول بکشد، اما ممکن است (گاهی) باعث ایجاد پنومونی شدید نیز شود. آنتی‌بیوتیک‌ها اغلب به کودکان مبتلا به LRTI ناشی از
M. pneumoniae
داده می‌شود.
تاریخ جست‌وجو
همه کارآزمایی‌های منتشرشده و در انتظار انتشار را تا جولای 2014 جست‌وجو کردیم.
ویژگی‌های مطالعه
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده‌ای (randomised controlled trials; RCTs) که دو نوع درمان با آنتی‌بیوتیک یا یک آنتی‌بیوتیک را در برابر دارونما (placebo) در کودکان مبتلا به پنومونی مقایسه کردند.
نتایج کلیدی
هفت مطالعه (1912 کودک) را شناسایی کردیم. در هر مطالعه، برخی کودکان مبتلا به
M. pneumoniae
بودند، اما نتوانستیم داده‌های مرتبط با اثربخشی یا عوارض جانبی مربوط به فقط کودکان مبتلا به
M. pneumoniae
را استخراج کنیم.
کیفیت شواهد
به‌طور کلی کیفیت شواهد برای هر یک از پیامدهای اصلی بسیار پائین است زیرا داده‌های کافی برای هر پیامد وجود ندارد. از این رو، در حال حاضر، شواهد کافی وجود ندارد که به‌طور قطعی نشان دهد آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان کودکان مبتلا به LRTI ناشی از
M. pneumoniae
موثر هستند.
شواهد کافی برای دستیابی به نتیجه‌گیری‌های خاص در مورد اثربخشی آنتی‌بیوتیک‌ها برای این بیماری در کودکان وجود ندارد (اگرچه یک کارآزمایی نشان می‌دهد که ماکرولیدها ممکن است در برخی از کودکان مبتلا به LRTI ثانویه ناشی از مایکوپلاسما موثر باشند). مزایای استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها باید با عوارض جانبی احتمالی آنها متعادل شوند. انجام RCTهای با کیفیت بالا و دوسو کور (double-blind) برای ارزیابی اثربخشی و بی‌خطری (safety) آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان LRTI ثانویه ناشی از M. pneumoniae در کودکان مورد نیاز است.
مایکوپلاسما پنومونیه
(
M. pneumoniae
) به‌طور گسترده‌ای به عنوان یک علت مهم عفونت دستگاه تنفسی تحتانی (lower respiratory tract infection; LRTI) اکتسابی از جامعه در کودکان شناخته می‌شود. تظاهرات ریوی آن به صورت معمول تراکئوبرونشیت (tracheobronchitis) یا پنومونی است، اما
M. pneumoniae
در اپیزودهای خس‌خس سینه هم در افراد مبتلا به آسم و هم بدون آسم نیز دخیل است. اگرچه از آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان LRTIها استفاده می‌شود، مرور چندین کتاب مرجع (textbook) اصلی توصیه‌های متناقضی را برای استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها در مدیریت LRTI ناشی از
M. pneumoniae
در کودکان ارائه می‌دهد.
تعیین این که استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان LRTI ثانویه دوران کودکی ناشی از عفونت‌های
M. pneumoniae
اکتسابی از جامعه موثر هستند یا خیر.
CENTRAL (سال 2014، شماره 3)؛ MEDLINE (1966 تا هفته 4 جولای، 2014)؛ EMBASE (1980 تا جولای، 2014) و WHO ICTRP و ClinicalTrials.gov (13 آگوست 2014) را جست‌وجو کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده‌ای (randomised controlled trials; RCTs) که آنتی‌بیوتیک‌هایی را که معمولا برای درمان M. pneumoniae استفاده می‌شوند (یعنی کلاس‌های ماکرولید (macrolide)، تتراسایکلین (tetracycline) یا کینولون (quinolone)) در برابر دارونما (placebo)، یا آنتی‌بیوتیک‌هایی را از هر کلاس دیگر در درمان کودکان زیر 18 سال مبتلا به LRTI ثانویه اکتسابی از جامعه ناشی از M. pneumoniae مقایسه کردند.
نویسندگان مرور به‌طور مستقل از هم، کارآزمایی‌ها را برای ورود انتخاب و کیفیت روش‌شناسی (methodology) آنها را ارزیابی کردند. داده‌های مرتبط را به‌طور جداگانه استخراج و آنالیز کردیم و اختلاف نظرها را با اجماع حل‌وفصل کردیم.
در مجموع 1912 کودک از هفت مطالعه ثبت‌نام شدند. به دلیل عدم توانایی در استخراج داده‌هایی که به کودکان مبتلا به
M. pneumoniae
اشاره داشتند، تفسیر داده‌ها محدود شد. در اکثر مطالعات، تفاوتی از نظر پاسخ بالینی میان کودکانی که برای دریافت آنتی‌بیوتیک ماکرولیدی و کودکانی که برای دریافت آنتی‌بیوتیک غیر ماکرولیدی تصادفی‌سازی شدند، وجود نداشت. در یک مطالعه کنترل‌شده (در مورد کودکان مبتلا به عفونت‌های تنفسی مکرر، که LRTI حاد آنها با
مایکوپلاسما
،
کلامیدیا (Chlamydia)
یا هر دو، با واکنش زنجیره‌ای پلیمراز و/یا سرم‌های جفت‌شده همراه بود) 100% از کودکان تحت درمان با آزیترومایسین (azithromycin) در مقایسه با 77% از کودکانی که با آزیترومایسین درمان نشدند، در یک ماه به رفع بالینی بیماری دست یافتند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.