اگزما، نوعی بیماری پوستی همراه با خارش و قرمزی است، که ممکن است 20% از مردم دنیا را در مراحلی از زندگی تحت تأثیر قرار دهد. اگرچه ممکن است این وضعیت با افزایش سن بهبود یابد، هیچ درمان قطعی ندارد. بسیاری از کودکان، با رسیدن به سن دبیرستان این اختلال را پشت سر می‌گذارند. خارش مداوم، زندگی را برای مبتلایان به این وضعیت، در هر سنی که باشند، ناخوشایند می‌کند.
درمان‌های مرسوم دارویی، زندگی را برای این افراد بهتر می‌کنند؛ با این حال، برخی از افراد که بهبودی کافی را در اگزمایشان مشاهده نمی‌کنند یا از عوارض جانبی فرآورده‌های مرسوم دارویی هراس دارند، به جایگزین‌های مکمل موجود برای درمان مرسوم دارویی روی می‌آورند. این مرور، در مورد دو محصول از این دست است: روغن گل مغربی (evening primrose oil; EPO) و روغن گل گاوزبان (borage oil; BO) که به صورت خوراکی مصرف می‌شوند، و تصور می‌شود مزایایی برای اگزما دارند.
ما 27 مطالعه را، با حضور 1596 بزرگسال و کودک، از 12 کشور وارد کردیم. از این تعداد، 19 مطالعه به مقایسه EPO با یک دارونما (placebo) (قرص ساختگی)، و 8 مورد به مقایسه BO با دارونما پرداختند. ما به دنبال شواهدی از بهبودی کلی در اگزما و کیفیت زندگی بودیم. همه 27 مطالعه بهبودی کلی اگزما را ارزیابی کردند، اما فقط 2 مطالعه EPO به اندازه‌گیری بهبود کیفیت زندگی پرداختند. هیچ مزیت آماری قابل توجهی برای EPO یا BO در مقایسه با دارونما مشاهده نشد. به‌طور خلاصه، شواهدی را مبنی بر این که مصرف این محصولات بیش از مصرف دارونما موجب بهبودی اگزما می‌شود، پیدا نکردیم.
شواهدی مبنی بر بروز عوارض جانبی خفیف و موقتی در شرکت‌کنندگان در هر دو گروه دریافت کننده محصول یا دارونما وجود داشت، که عمدتا خفیف، و شامل سردرد موقت و ناراحتی معده یا اسهال بودند. محصولات EPO اثر آنتی‌کوآگولانت (رقیق‌کنندگی خون) دارند. در مورد رقیق کننده خون وارفارین (کومادین؛ ®Coumadin) هشدار داده شده که مصرف EPO می‌تواند خونریزی را افزایش دهد. یک گزارش هشدار می‌دهد که اگر EPO برای مدت زمان طولانی (بیش از یک سال) مصرف شود، به دلیل تجمع آهسته EPO در بافت‌ها، خطر احتمالی التهاب، ترومبوز، و سرکوب سیستم ایمنی وجود دارد. مطالعه بعدی یک مورد تکی را گزارش می‌کند که تصور شد EPO مضراتی داشته است. در این کارآزمایی‌های کوتاه‌مدت، هیچ شواهد بالینی را از چنین آسیبی نیافتیم.
این مرور سیستماتیک، هیچ شواهدی را در مورد تاثیرگذار بودن BO یا EPO در درمان اگزما پیدا نکرد. هر دوی این محصولات و دارونماهای مورد استفاده در این مطالعات، دارای عوارض جانبی خفیف، گذرا و مشابهی عمدتا مربوط به دستگاه گوارش بودند.
کاربردهای عملی
روغن گل گاوزبان خوراکی و روغن گل مغربی خوراکی تاثیری بر اگزما ندارند؛ در کارآزمایی‌ها، میزان بهبودی با این محصولات مشابه دارونما بود. BO خوراکی و EPO خوراکی، درمان‌های موثری برای اگزما نیستند.
در این مطالعات، همراه با دارونماها، EPO و BO دارای عوارض جانبی مشابه، نسبتا شایع ، خفیف، و گذرا هستند که عمدتا به دستگاه گوارش مربوط می‌شوند.
مطالعات کوتاه‌مدت لحاظ شده در این مرور، عوارض جانبی احتمالی ناشی از استفاده طولانی‌مدت EPO یا BO را بررسی نمی‌کنند. یک گزارش مورد (case report)، هشدار داد که اگرEPO برای مدت طولانی (بیش از یک سال) مصرف شود، خطر احتمالی بروز التهاب، ترومبوز و سرکوب سیستم ایمنی وجود دارد؛ مطالعه دیگر نشان داد که EPO ممکن است خونریزی را در افرادی که از داروی کومادین (®Coumadin) (وارفارین) استفاده می‌کنند افزایش دهد.
کاربردهای تحقیقاتی
با اشاره به این که فواصل اطمینان بین درمان فعال و دارونما باریک است، برای حذف هرگونه تفاوت مفید از نظر بالینی، نتیجه گرفتیم که انجام مطالعات بیشتر با محوریت EPO یا BO در درمان اگزما، دشوار خواهد بود.
این مرور، اطلاعاتی را در مورد استفاده طولانی‌مدت از این محصولات ارائه نداد.
اگزما، یک وضعیت التهابی مزمن پوستی است، که معمولا در اوایل کودکی ایجاد می‌شود. بسیاری از کودکان با رسیدن به سن دبیرستان این اختلال را پشت سر می‌گذارند، و اگرچه ممکن است با افزایش سن بهبود یابد، درمان قطعی برای آن وجود ندارد. خارش مداوم، زندگی را برای افراد مبتلا به این وضعیت ناخوشایند می‌کند، صرف‌نظر از این که در چه سنی هستند، بنابراین ممکن است تأثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد. به نظر می‌رسد با انتقال جمعیت از مناطق روستایی به شهرها، شیوع آن در حال افزایش است. برخی از افراد، که بهبودی کافی را مشاهده نمی‌کنند یا از عوارض جانبی محصولات دارویی معمول ترس دارند، آلترناتیوهای مکمل موجود را به جای درمان معمول دارویی امتحان می‌کنند. این مطالعه یک مرور از روغن گل مغربی (evening primrose oil; EPO) و روغن گل گاوزبان (borage oil; BO) است که به صورت خوراکی مصرف می‌شوند؛ تصور می‌شود که این محصولات چون حاوی اسید گاما-لینولنیک (gamma-linolenic acid) هستند، مفید باشند.
ارزیابی تاثیرات روغن مغربی یا روغن گل گاوزبان در درمان نشانه‌های اگزمای آتوپیک.
بانک‌های اطلاعاتی زیر را تا تاریخ آگوست 2012 جست‌وجو کردیم: پایگاه ثبت تخصصی گروه پوست در کاکرین، CENTRAL در کتابخانه کاکرین، MEDLINE (از سال 1946)، EMBASE (از سال 1974)، و AMED (از سال 1985) و LILACS (از سال 1982). ما همچنین پایگاه‌های ثبت آنلاین کارآزمایی‌ها را جست‌وجو کرده و کتاب‌شناختی‌های مطالعات وارد شده را برای یافتن منابع بیشتر از کارآزمایی‌های مرتبط، کنترل کردیم. با محققان کارآزمایی‌ها و شرکت‌های دارویی مکاتبه کردیم تا کارآزمایی‌های منتشر نشده و در حال انجام را شناسایی کنیم. در نوامبر 2011، جست‌وجوی جداگانه‌ای را برای عوارض جانبی روغن گل مغربی و روغن گل گاوزبان انجام دادیم.
تمام کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده و کنترل شده، موازی، یا متقاطع (cross-over)، را که به بررسی مصرف خوراکی روغن گل مغربی یا روغن گل گاوزبان در درمان اگزما پرداختند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم، معیار واجد شرایط بودن را بررسی کرده، خطر سوگیری (bias) را ارزیابی و داده‌ها را استخراج کردند. پیامدهای دو-حالتی را با استفاده از خطرهای نسبی (RR)، و پیامدهای پیوسته را با استفاده از تفاوت میانگین (MD)، ادغام کردیم. در صورت امکان، نتایج مطالعه را با استفاده از متاآنالیز تاثیرات تصادفی ادغام کرده، و ناهمگونی آماری را با استفاده از آزمون Chi² و آزمون آماری I² آزمایش کردیم. نتایج را با استفاده از نمودار انباشت (forest plot) با 95% فاصله اطمینان (CI)، ارائه کردیم.
در مجموع، 27 مطالعه (1596 شرکت‌کننده) واجد معیارهای ورود بودند. 19مطالعه روغن گل مغربی، و 8 مطالعه روغن گل گاوزبان را ارزیابی کردند. برای EPO، متاآنالیز نتایج از 7 مطالعه نشان داد که EPO در مقایسه با گروه دارونما (placebo) نتوانست میزان بهبودی را در نشانه‌های کلی اگزما به طور قابل‌توجهی افزایش دهد، آنطور که شرکت‌کنندگان در یک مقیاس آنالوگ بصری 0 تا 100 گزارش کردند (MD؛ 2.22-؛ 95% CI؛ 10.48- تا 6.04؛ 176 شرکت‌کننده؛ 7 کارآزمایی) و بر اساس مقیاس آنالوگ بصری 0 تا 100 برای پزشکان (MD؛ 3.26-؛ 95% CI؛ 6.96- تا 0.45؛ 289 شرکت‌کننده؛ 8 کارآزمایی).
همچنین، آنطور شرکت‌کنندگان و پزشکان گزارش کردند، درمان با BO در مقایسه با دارونما نتوانست نشانه‌های کلی اگزما را به طور قابل‌توجهی بهبود بخشد، اگرچه ما نتوانستیم یک متاآنالیز انجام دهیم، زیرا مطالعات نتایج را به روش‌های مختلفی گزارش کرده بودند. با توجه به وجود خطر سوگیری، بیشتر مطالعات با خطر پائین سوگیری روبرو بودند؛ 67% از مطالعات وارد شده را برای تولید تصادفی توالی، 44% را برای پنهانسازی تخصیص، 59% را برای کورسازی، و 37% را برای سایر سوگیری‌ها با خطر پائین سوگیری قضاوت کردیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.