پیشینه
سیگار کشیدن یک اپیدمی دنیای مدرن امروزی است، و پیشگیری از سیگار کشیدن توسط جوانان یکی از اولویت‌های کلیدی سلامت محسوب می‌شود، زیرا تجربه کردن سیگار در سنین پائین آغاز می‌شود. یک روش امکان‌پذیر برای دستیابی به این هدف رسانه‌های جمعی است، که پتانسیل دستیابی و تغییر نگرش‌ها، دانش و رفتار بخش بزرگی از جمعیت را دارد.
سوال مطالعه مروری
آیا کمپین رسانه‌های جمعی می‌تواند از شروع سیگار کشیدن در جوانان پیشگیری کند؟
ویژگی‌های مطالعه
هشت مطالعه از 1326 نشریه یافتیم، که 52,746 شرکت‌کننده را دربرداشتند. یکی از این مطالعات برای این نسخه به‌روز شده از مرور جدید است. جست‌وجوی اخیر در جون 2016 انجام شد. تمام مطالعات مربوط به جوانان کمتر از 25 سال بود. هفت مطالعه در ایالات متحده امریکا و یک مطالعه در نروژ انجام شد. روش رسانه‌های جمعی (برای مثال تلویزیون) و ویژگی‌های خاص افرادی که در آن شرکت می‌کنند (برای مثال سن)، و هم‌چنین طول مدت پیگیری، بین مطالعات متفاوت بود.
نتایج کلیدی
سه مورد از هشت مطالعه نشان دادند که مداخله در پیشگیری از سیگار کشیدن جوانان موثر بود. پنج مطالعه باقی‌مانده هیچ تاثیری نیافتند. گرچه در ویژگی‌های بین برنامه‌های موثر و بی‌اثر کمی همپوشانی وجود داشت، کمپین‌های موثر تمایل داشتند که درس‌های مبتنی بر مدرسه (حداقل هشت درس در هر کلاس) و امواج رسانه‌ای (به مدت حداقل چهار هفته در کانال‌های چند-رسانه‌ای بین 167 و 350 موج تلویزیونی و رادیویی) طولانی‌تر (حداقل 3 سال) و شدیدتر (زمان تماس بیشتر) باشند. به نظر می‌رسد اجرای مولفه‌های ترکیبی مبتنی بر مدرسه (به عنوان مثال پوسترهای مدرسه) و استفاده از پیام‌های رسانه‌ای قابل تکرار که توسط کانال‌های متعدد (مانند روزنامه‌ها، رادیو، تلویزیون) ارائه شدند، به موفقیت کمپین‌ها کمک می‌کند.
کیفیت شواهد
کیفیت مطالعات در این مرور، به دلیل مشکلات مربوط به گزارش‌دهی نتایج و مسائل مرتبط با طراحی مطالعه محدود است. مطالعات از نظر طراحی، مداخلاتی که تست شدند، و افرادی که وارد شدند متفاوت بودند. مطالعات نتایج متفاوتی به دست آوردند. به طور خاص، هیچ کدام از این مطالعات کورسازی گروه‌ها را گزارش نکردند و در مورد نحوه انجام کارآزمایی‌هایی که به مداخله یا کنترل اختصاص داده شدند نگرانی‌هایی وجود داشت. بدین ترتیب غیر-ممکن است که بر اساس شواهد موجود در این مرور، نتیجه‌گیری‌های جدی ارائه شود. با توجه به افزایش استفاده از رسانه‌های اجتماعی میان جوانان فقط دو مطالعه در 10 سال گذشته این موارد را در برگرفته است. مطالعات بیشتر و با کیفیت بالا مورد نیاز هستند.
به دلیل ناهمگونی بین مطالعات هم در طراحی و هم در نتایج، و به علت مشکلات روش‌شناسی میان مطالعات وارد شده، اطمینان در مورد تاثیرات کمپین‌های رسانه‌های جمعی بر رفتار سیگار کشیدن در جوانان بسیار کم است. بدین ترتیب غیر-ممکن است که بر اساس شواهد موجود در این مرور، نتیجه‌گیری‌های جدی ارائه شود. مطالعات دقیق روش‌شناسی برای بررسی تاثیر رسانه‌های اجتماعی و اشکال جدید تکنولوژی به عنوان بخشی از کمپین‌های پیشگیری از مصرف دخانیات در جوانان مورد نیاز هستند.
مداخلات رسانه‌های جمعی می‌تواند به عنوان راهی برای ارائه پیام‌های پیشگیرانه سلامت مورد استفاده قرار گیرند. آنها توانایی رسیدن و تغییر دانش، نگرش‌ها و رفتار بخش بزرگی از جامعه را دارند.
ارزیابی تاثیرات مداخلات رسانه‌های جمعی در پیشگیری از سیگار کشیدن در جوانان، و اینکه می‌توان سیگار کشیدن را میان جوانان (زیر 25 سال) کاهش داد، نگرش‌ها، نیت‌ها و دانش سیگاری را بهبود می‌بخشد، خود-کارآمدی/عزت نفس، و ادراکات مربوط به سیگار کشیدن، از جمله انتخاب به دنبال مدل‌های نقش مثبت را بهبود می‌بخشد یا خیر.
ما پایگاه ثبت تخصصی گروه اعتیاد به دخانیات در کاکرین، را با جست‌وجوهای اضافی در MEDLINE و Embase در جون 2016 جست‌وجو کردیم. این یک نسخه به‌روز از مروری است که اولین بار در سال 1998 منتشر شد.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده، کارآزمایی‌های کنترل شده بدون تصادفی‌سازی و مطالعات سری-زمانی منقطع شده که تاثیر کمپین‌های رسانه‌های جمعی را (به عنوان کانال‌های ارتباطی نظیر تلویزیون، رادیو، روزنامه‌ها، رسانه‌های اجتماعی، بیلبوردها، پوسترها، جزوات یا کتابچه‌ها را برای دستیابی به تعداد زیادی از افراد و افرادی که وابسته به تماس فرد با فرد نیستند) بر تاثیر رفتار سیگار کشیدن (به صورت عینی یا خود-گزارشی) جوانان زیر 25 سال ارزیابی کردند. ما رفتار سیگار کشیدن را به صورت کشیدن یا نکشیدن سیگار یا سایر دخانیات، یا هر دو، و تعداد دفعات مصرف دخانیات تعریف می‌کنیم. مقایسه کننده‌های واجد شرایط عبارت بودند از آموزش یا عدم مداخله.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم اطلاعات مربوط به ویژگی‌ها و محتوای مداخلات رسانه‌ای، شرکت‌کنندگان، پیامدها، روش‌های مطالعه و خطرات سوگیری (bias) را استخراج کردند. مطالعات را با استفاده از سنتز کیفی روایت‌گونه (narrative) ترکیب کردیم. خطر سوگیری هر مطالعه را با استفاده از ابزار «خطر سوگیری» کاکرین، در کنار حوزه‌های اضافی برای محاسبه ماهیت مداخله ارزیابی کردیم. کیفیت شواهدی را که در پیامدها مشارکت داشتند، با استفاده از روش درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) ارزیابی کردیم.
هشت مطالعه واجد شرایط را شناسایی کردیم که اطلاعات مربوط به کمپین‌های سیگار کشیدن در رسانه‌های جمعی را گزارش می‌کردند، یکی از آنها برای این نسخه به‌روز جدید است. هفت مورد از این مطالعات، از طرح کارآزمایی کنترل شده و یک مطالعه از تجزیهوتحلیل سری-زمانی منقطع شده استفاده کردند. خطرات سوگیری در تمام مطالعات وارد شده بالا بود و ناهمگونی قابل توجهی در طراحی مطالعه، مداخله و جمعیت مورد ارزیابی وجود داشت. از سه مطالعه (17,385 = n)، یک مطالعه مداخله رسانه جمعی را با عدم مداخله مقایسه کرد و دو مطالعه مداخلات رسانه جمعی را به عنوان مکملی برای مداخلات مدرسه ارزیابی کردند، و دریافتند که مداخلات رسانه جمعی رفتار سیگار کشیدن جوانان را کاهش داد. پنج مطالعه باقی مانده (72,740 = n) تاثیر قابل توجهی را بر رفتار سیگار کشیدن تشخیص ندادند. این مطالعات شامل سه مطالعه بودند که به مقایسه مداخله رسانه‌های جمعی با عدم مداخله پرداختند، یک مطالعه به ارزیابی مداخله رسانه‌های جمعی به عنوان مکمل مداخله مبتنی بر مدرسه پرداخت، و یک مطالعه سری-زمانی منقطع شده مربوط به مداخله رسانه‌های اجتماعی بود. این سه کمپین که تاثیر قابل توجهی یافتند مبنای تئوریکی خود را توضیح دادند، از پژوهش شکل دهنده در طراحی پیام‌های کمپین، و از انتشار پیام با شدت معقول در طول دوره‌های زمانی گسترده استفاده کردند. با این حال، برخی از کمپین‌هایی که تاثیری را شناسایی نکردند نیز این ویژگی‌ها را نشان دادند. کمپین‌های موثر مایل به مدت زمان طولانی‌تر (حداقل 3 سال) و شدت بیشتر (زمان تماس بیشتر) برای درس‌های مبتنی بر مدرسه (حداقل هشت درس در هر کلاس) و فضای رسانه‌ای (به مدت حداقل چهار هفته در کانال‌های چند-رسانه‌ای بین 167 و 350 موج تلویزیونی و رادیویی) بودند. به نظر می‌رسد اجرای مولفه‌های ترکیبی مبتنی بر مدرسه (به عنوان مثال پوسترهای مدرسه) و استفاده از پیام‌های رسانه‌ای قابل تکرار که توسط کانال‌های متعدد (مانند روزنامه‌ها، رادیو، تلویزیون) ارائه شدند، به موفقیت کمپین‌ها کمک می‌کند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.