Najważniejsze informacje

Niniejszy przegląd wskazuje na potencjalnie korzystne działanie antydepresantów w porównaniu z placebo (leczeniem pozorowanym) u pacjentów onkologicznych cierpiących na depresję. Niemniej jednak ze względu na niepewność danych naukowych trudno jest sformułować jednoznaczne wnioski. Decyzja o stosowaniu antydepresantów powinna być podejmowana indywidualnie dla każdego pacjenta onkologicznego.

Czego dotyczy problem?

Depresja jest częstym problemem wśród pacjentów onkologicznych. Pojawienie się objawów depresji jest normalną reakcją na tak poważną, zagrażającą życiu chorobę jak nowotwór, a także może być bezpośrednim jej efektem. Trudno jest zatem określić, w którym momencie objawy depresji przekształcają się w chorobę wymagającą leczenia farmakologicznego. Zgodnie z aktualną literaturą naukową nawet łagodne objawy depresji mogą wpływać na przebieg choroby nowotworowej, obniżając jakość życia pacjentów, utrudniając leczenie przeciwnowotworowe, a także potencjalnie zwiększając prawdopodobieństwo śmierci.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy ocenić skuteczność i akceptowalność antydepresantów w leczeniu objawów depresji u pacjentów onkologicznych, niezależnie od lokalizacji i stadium zaawansowania nowotworu.

Co zrobiliśmy?

Przeszukaliśmy medyczne bazy danych w celu znalezienia dobrze zaprojektowanych badań klinicznych porównujących działanie antydepresantów z placebo lub innymi antydepresantami u dorosłych pacjentów onkologicznych cierpiących na depresję.

Co znaleźliśmy?

Dokonaliśmy przeglądu 14 badań oceniających skuteczność antydepresantów u 1364 pacjentów. Odnaleźliśmy dane wskazujące, że antydepresanty mogą zmniejszać objawy depresji u pacjentów onkologicznych po 6-12 tygodniach od rozpoczęcia leczenia. Nie znaleźliśmy jednak wystarczających danych pozwalających na ocenę tolerancji tych leków w porównaniu z placebo. Wyniki badań nie wykazały, aby którykolwiek z antydepresantów był lepszy od pozostałych pod względem działań korzystnych lub efektów niepożądanych.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych?

Nasza pewność co do prezentowanych danych jest bardzo niska, co wynika z braku informacji na temat sposobu zaprojektowania badań, niewielkiej liczby uczestników oraz różnic w cechach i wynikach poszczególnych badań.

Jakie są wnioski?

Pomimo istotnego wpływu depresji na pacjentów onkologicznych liczba dostępnych badań w tym zakresie była bardzo niewielka, a ich jakość niska. Zaobserwowaliśmy mały, potencjalnie korzystny wpływ antydepresantów w leczeniu objawów depresji u pacjentów onkologicznych. Jednakże, niniejsze wyniki opierają się na danych naukowych o bardzo niskiej jakości. W celu lepszego informowania lekarzy i pacjentów konieczne są większe badania, w których zastosowano randomizację w celu przydzielenia pacjentów do różnych metod leczenia. Dostępne dane nie pozwalają obecnie na wyciągnięcie wiarygodnych wniosków na temat skuteczności antydepresantów w leczeniu depresji u pacjentów onkologicznych. Z niniejszego przeglądu wynika, że leczenie objawów depresji u pacjentów onkologicznych powinno przebiegać w podobny sposób, jak w populacji ogólnej.

Jak aktualne są przedstawione dane naukowe?

Dane są aktualne na miesiąc listopad 2022 roku.