Najważniejsze informacje

Nie odnaleźliśmy żadnych wiarygodnych danych naukowych dotyczących korzyści i zagrożeń wynikających ze stosowania glikokortykosteroidów (GKS) w leczeniu dorosłych z zaawansowanym nowotworem i męczliwością uwarunkowaną chorobą nowotworową (ang. cancer-related fatigue , CRF). 

Potrzebne są dalsze, większe, dobrze zaprojektowane badania w celu ustalenia, czy stosowanie GKS jest korzystne, czy też szkodliwe w leczeniu CRF.

Dlaczego ten przegląd jest tak ważny?

Męczliwość jest bardzo powszechnym i uciążliwym objawem, który występuje u pacjentów z zaawansowaną chorobą nowotworową, co znacząco wpływa na jakość ich życia. Leki nazywane glikokortykosteroidami (GKS) stosuje się powszechnie w leczeniu CRF i innych objawów u osób wymagających opieki paliatywnej. Stosowanie GKS może powodować poważne skutki uboczne, zwłaszcza przy długotrwałym stosowaniu, dlatego ważne jest, aby upewnić się, czy są one skuteczne w leczeniu męczliwości towarzyszącej chorobie nowotworowej.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy ustalić, czy GKS są skuteczniejsze od leków nieaktywnych (placebo) lub innych leków łagodzących uczucie zmęczenia pochodzenia nowotworowego. Chcieliśmy się również dowiedzieć, czy stosowanie GKS w leczeniu męczliwości uwarunkowanej zaawansowaną chorobą nowotworową wiąże się z występowaniem działań niepożądanych.

Co zrobiliśmy?

Szukaliśmy badań, w których porównywano:

- GKS z placebo; lub

- GKS z innym aktywnym lekiem u dorosłych chorych na nowotwór. 

Porównaliśmy i podsumowaliśmy wyniki badań oraz oceniliśmy stopień naszego zaufania do dowodów na podstawie takich czynników, jak metody badawcze i wielkość badań.

Czego się dowiedzieliśmy?

Odnaleźliśmy 4 badania, które obejmowały 239 chorych wymagających leczenia CRF. Każde badanie trwało krócej niż 3 tygodnie, a leki stosowano przez ≤14 dni. W 3 badaniach stosowanie GKS porównywano z placebo, a w 1 badaniu GKS porównano z innym aktywnym lekiem (modafinilem). Spośród GKS stosowano metyloprednizolon i deksametazon, w porównywalnie małych dawkach. Wszystkie badania przeprowadzono na małą skalę – obejmowały mniej niż 100 osób. 

Obecnie nie jest pewne, czy stosowanie GKS zmniejsza CRF. Nie jest też jasne, czy u osób stosujących krótkotrwale GKS w leczeniu CRF występuje więcej działań niepożądanych. Jak dotąd nie wiemy, czy jakość życia osób przyjmujących GKS z powodu CRF poprawiła się.

Pacjenci, którzy stosują GKS w leczeniu CRF powinni omówić z lekarzem możliwe skutki uboczne oraz czas trwania leczenia. Według innych badań ich długotrwałe stosowanie może wiązać się z występowaniem skutków ubocznych.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Nie jesteśmy pewni tych danych naukowych, ponieważ przeprowadzono tylko 4 niewielkie badania, w których oceniano wpływ stosowania GKS u chorych z CRF. Istnieje prawdopodobieństwo, że we wszystkich badaniach uwzględnionych w tym przeglądzie mogły wystąpić pewne nieprawidłowości.

Na ile aktualne są przedstawione dane naukowe?

Dane naukowe są aktualne do 18 lipca 2022 r.