Cel przeglądu
Celem niniejszego przeglądu jest ustalenie, czy stosowanie wielu interwencji w okresie poprzedzającym operację raka jelita grubego może przygotować pacjenta poprzez poprawę jego ogólnej sprawności, i tym samym wpłynąć na poprawę wyników po operacji. Badacze Cochrane zebrali i przeanalizowali wszystkie dostępne badania z randomizacją (RCT) na ten temat.
Główne zagadnienia
Tylko 3 badania spełniły kryteria włączenia do niniejszego przeglądu, nie dla wszystkich wyników odnaleziono odpowiednie informacje, a ogólną wiarygodność danych naukowych oceniono na bardzo niską lub umiarkowaną. Potrzeba więcej i większych badań, aby zebrać dowody na ten temat.
Co oceniano w niniejszym przeglądzie?
W celu wyleczenia pacjentów, u których rozpoznano raka jelita grubego we wczesnym stadium często przeprowadza się zabieg operacyjny. Ma on negatywny wpływ na ogólną sprawność pacjenta. Poziom energii spada, pacjenci stają się bardziej zależni w wykonywaniu codziennych czynności, a jakość życia pogarsza się. Ponadto po zabiegu mogą wystąpić komplikacje powodujące dalsze pogorszenie sprawności. Interwencje przedoperacyjne, takie jak programy ćwiczeń fizycznych, porady żywieniowe i przyjmowanie suplementów, a także wsparcie psychiczne, mogą zwiększyć sprawność fizyczną pacjenta przed operacją. Koncepcję tę określa się mianem prerehabilitacji. Skutki zabiegu chirurgicznego są mniejsze, co skutkuje szybszym i lepszym powrotem do zdrowia. Łączenie takich interwencji przedoperacyjnych skutkuje lepszym przygotowaniem do zabiegu, ponieważ każda interwencja może pomóc wzmocnić efekty pozostałych. Autorzy przeglądu chcieli zbadać wpływ takich wielokomponentowych programów przygotowawczych przed operacją u chorych na raka jelita grubego. Autorzy przeglądu skupili się na następujących wynikach: sprawność fizyczna, liczba powikłań po operacji, śmiertelność, jakość życia (oceniana za pomocą kwestionariuszy), długość pobytu w szpitalu, liczba wizyt na oddziale ratunkowym, liczba ponownych przyjęć do szpitala po operacji, bezpieczeństwo programu i przestrzeganie zasad programu. Porównano grupy korzystające z programów prerehabilitacyjnych z grupami, które poza standardową opieką nie otrzymywały żadnego przygotowania przed operacją.
Główne wyniki przeglądu
Autorzy przeglądu znaleźli 3 badania z udziałem 250 chorych na raka jelita grubego bez przerzutów, zakwalifikowanych do operacji. Badania przeprowadzono w Kanadzie. Łącznie 130 uczestników wzięło udział w 4-tygodniowym programie prerehabilitacji, który obejmował ćwiczenia fizyczne, porady żywieniowe i przyjmowanie suplementów żywieniowych, a także techniki mające na celu zmniejszenie niepokoju związanego z nowotworem i jego leczeniem. Kolejnych 120 uczestników przeszło identyczne programy, ale rozpoczęli je dopiero po operacji, kiedy wypisano ich do domu.
Ogólnie rzecz biorąc, autorzy przeglądu nie zaobserwowali poprawy w żadnej z grup. Wiarygodność danych naukowych była bardzo niska lub umiarkowana, głównie ze względu na niewielką liczbę badań i uczestników uwzględnionych w przeglądzie. Kondycja fizyczna może się potencjalnie poprawić u pacjentów biorących udział w programach rehabilitacyjnych przed operacją. Wpływ takiego programu na liczbę powikłań, wizyt na oddziale ratunkowym i ponownych przyjęć do szpitala jest niewielki, a nawet znikomy. Ponieważ dane dotyczące śmiertelności, jakości życia, długości pobytu w szpitalu, bezpieczeństwa programu i przestrzegania zasad programu nie były kompletne lub ich nie przedstawiono, autorzy przeglądu nie przeanalizowali tych wyników. Ze względu na przeważnie niską lub bardzo niską wiarygodność danych naukowych, wyniki tego przeglądu należy interpretować z ostrożnością.
Jak aktualny jest ten przegląd?
Autorzy przeglądu przeszukali badania opublikowane do stycznia 2021 r., a także nieopublikowane, trwające badania do marca 2021 r. W przyszłej aktualizacji tego przeglądu prawdopodobnie ukończonych zostanie wiele trwających badań, które można będzie uwzględnić w celu zebrania większej ilości dowodów na ten temat.
Tłumaczenie: Anna Witkowska; Redakcja: Karolina Moćko