Najważniejsze informacje

- Nie mogliśmy odpowiedzieć na pytanie, czy leki przeciwpsychotyczne są bezpieczne i skuteczne w przypadku zaburzeń ze spektrum schizofrenii z objawami katatonicznymi, ponieważ znaleźliśmy tylko jedno badanie obejmujące niewielką liczbę osób i krótki czas trwania leczenia, co sprawia, że mamy bardzo niskie zaufanie do wyników.  

- W jedynym uwzględnionym badaniu stwierdzono, że zarówno lek przeciwpsychotyczny (risperidon), jak i terapia elektrowstrząsowa mogą poprawiać objawy katatoniczne i pozytywne psychozy, ale terapia elektrowstrząsowa może być lepsza przez pierwsze trzy tygodnie u osób, które nie zareagowały na lek lorazepam. Nie stwierdziliśmy żadnych nietypowych lub niebezpiecznych skutków ubocznych żadnego z tych zabiegów. 

- Potrzebne są większe, dobrze zaprojektowane badania, aby lepiej oszacować korzyści i potencjalne negatywne konsekwencje związane ze stosowaniem leków przeciwpsychotycznych w porównaniu z innymi metodami leczenia u osób z objawami katatonii w zaburzeniach ze spektrum schizofrenii.

Czym są zaburzenia ze spektrum schizofrenii i objawy katatoniczne?

Schizofrenia i pokrewne zaburzenia ze spektrum są ciężkimi zaburzeniami psychicznymi, które objawiają się szerokim zakresem objawów psychotycznych, takich jak fałszywe wyobrażenia, słyszenie głosów i problemy z myśleniem. Niektóre osoby mają również objawy katatoniczne, takie jak niezdolność do poruszania się lub mówienia lub powtarzające się ruchy, nad którymi mają niewielką kontrolę. Osoby z objawami katatonii mogą być niezdolne do interakcji lub komunikacji z innymi. 

Jak leczy się zaburzenia ze spektrum schizofrenii i objawy katatoniczne?

Leki przeciwpsychotyczne są standardowym leczeniem, które łagodzi wiele objawów psychotycznych zaburzeń ze spektrum schizofrenii (takich jak fałszywe wyobrażenia lub słyszenie głosów), ale są mniej skuteczne w przypadku innych objawów (takich jak wycofanie społeczne lub problemy z koncentracją uwagi). Niektóre dane naukowe sugerują, że leki przeciwpsychotyczne mogą nie być tak skuteczne u osób z zaburzeniami ze spektrum schizofrenii, u których występują również objawy katatoniczne. Objawy katatoniczne mogą również narażać takie osoby na skutki uboczne leków przeciwpsychotycznych. Same objawy katatoniczne są zwykle leczone lekami uspokajającymi lub terapią elektrowstrząsową (leczenie, w którym za pomocą elektrod na głowie wywołuje się krótkie drgawki poprzez zastosowanie bodźca elektrycznego). 

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy dowiedzieć się, czy jakikolwiek pojedynczy lek przeciwpsychotyczny działa lepiej niż inne leki przeciwpsychotyczne, inne środki farmakologiczne, terapia elektrowstrząsowa, inne terapie stymulacji mózgu lub placebo (leczenie nieaktywne lub neutralne) w leczeniu objawów psychotycznych i katatonicznych u osób z zaburzeniami ze spektrum schizofrenii z objawami katatonicznymi.

Co zrobiliśmy?

Szukaliśmy badań, w których oceniano dowolny lek przeciwpsychotyczny w porównaniu z innymi lekami przeciwpsychotycznymi, innymi środkami farmakologicznymi, terapią elektrowstrząsową, innymi terapiami stymulacji mózgu lub placebo u osób z zaburzeniami ze spektrum schizofrenii z objawami katatonicznymi. Porównaliśmy i podsumowaliśmy wyniki badań oraz oceniliśmy stopień zaufania do wyników, opierając się na czynnikach takich jak metodologia badań i ich wielkość.

Czego się dowiedzieliśmy?

Znaleźliśmy jedno badanie z udziałem 14 osób z zaburzeniami ze spektrum schizofrenii z objawami katatonicznymi, które trwało trzy tygodnie i w którym porównano lek przeciwpsychotyczny (risperidon) z terapią elektrowstrząsową. Badanie odbyło się w Indiach i otrzymało wsparcie od Narodowego Instytutu Zdrowia Psychicznego i Nauk Neurologicznych w Bangalore. Autorzy badania stwierdzili, że zarówno risperidon, jak i terapia elektrowstrząsowa poprawiły objawy psychozy i katatonii, ale terapia elektrowstrząsowa była lepsza przez pierwsze trzy tygodnie leczenia. Nie wystąpiły żadne nietypowe lub niebezpieczne skutki uboczne leczenia. Chociaż obie te metody leczenia mogą zmniejszać objawy psychotyczne i katatoniczne, nie mamy pewności co do wyników ze względu na małą liczbę uczestników badania i krótki czas jego trwania. W rezultacie nie możemy stwierdzić, że jakikolwiek lek przeciwpsychotyczny jest mniej lub bardziej bezpieczny i skuteczny w porównaniu z innymi metodami leczenia. Potrzebne są lepsze badania nad korzyściami i bezpieczeństwem stosowania leków przeciwpsychotycznych w celu poprawy leczenia zaburzeń ze spektrum schizofrenii z objawami katatonicznymi. 

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Z uwagi na brak wystarczającej liczby badań nie jesteśmy pewni wyników. Jedno włączone badanie było bardzo małe z krótkim okresem obserwacji, a dane naukowe nie obejmowały wszystkich wyników, którymi byliśmy zainteresowani.

Jak aktualne są przedstawione dane naukowe?

Dane są aktualne do września 2021 roku.