Wprowadzenie

Choroby sercowo-naczyniowe (CVD) to grupa schorzeń dotyczących serca i naczyń krwionośnych. CVD stanowią globalny problem, a jego natężenie jest różne, w zależności od regionu. Częściowo to zróżnicowanie przypisuje się czynnikom dietetycznym. Czynniki te są istotne, ponieważ można je modyfikować, aby wspomóc zapobieganie chorobom układu krążenia i ich leczenie. W niniejszym przeglądzie oceniano skuteczność zwiększonego spożycia błonnika (w postaci suplementu lub w produktach spożywczych) w zapobieganiu zgonom z przyczyn sercowo-naczyniowych, zgonom z jakiejkolwiek przyczyny i innym zdarzeniom (tzw. punktom końcowym) takim, jak: zawały serca, udary i ból w klatce piersiowej), a także łagodzeniu czynników ryzyka CVD, u zdrowych dorosłych i u osób dorosłych z grupy wysokiego ryzyka wystąpienia CVD.

Charakterystyka badania

Przeszukaliśmy naukowe bazy danych, aby odnaleźć badania z randomizacją (badania kliniczne, w których uczestnicy są przydzielani losowo do jednego z dwóch lub do większej liczby metod postępowania) oceniające skutki spożywania błonnika pokarmowego u zdrowych osób dorosłych lub osób z grupy wysokiego ryzyka wystąpienia CVD. Nie uwzględnialiśmy badań z udziałem osób, u których już rozponano CVD (np. zawał serca lub udar mózgu). Dane są aktualne do stycznia 2015.

Główne wyniki

Kryteria włączenia spełniały 23 badania. Wszystkie badania prowadzono przez krótki czas. Mogło to przeszkodzić w wykryciu wpływu spożycia błonnika na występowanie zdarzeń sercowo-naczyniowych. We wszystkich badaniach oceniano wpływ spożycia błonnika pokarmowego na stężenie lipidów we krwi (lipidy, czyli związki tłuszczowe, włączając cholesterol, we krwi) i(lub) ciśnienie tętnicze. Połączone wyniki tych badań wskazują na korzystny efekt zwiększenia spożycia błonnika: zmniejszenie stężeń cholesterolu całkowitego i cholesterolu LDL (czasami zwanego "złym" cholesterolem) oraz obniżenie rozkurczowego ciśnienia tętniczego. Nie stwierdzono wyraźnej zależności pomiędzy rodzajem spożywanego błonnika (rozpuszczalny lub nierozpuszczalny błonnik) lub postacią w jakiej był spożywany (suplement lub produkty spożywcze) a powyższymi efektami, ale znaleziono niewiele badań dotyczących poszczególnych rodzajów i postaci błonnika, co sprawia że wnioski są niepewne.

Ryzyko błędu systematycznego (powodującego wypaczenie wyników badania - przyp. tłum.) w uwzględnionych badaniach

Ogólnie rzecz biorąc ryzyko błędu nie było jasne. Nieliczne badania były obciążone małym ryzykiem błędu (tzn. wysnucia błędnych wniosków z powodu preferencji uczestników lub badaczy). Część badań była obciążona dużym ryzykiem błędu ze względu na niespełnienie niektórych kryteriów jakości badań. Dlatego wyniki niniejszego przeglądu należy interpretować ostrożnie. Potrzebne są długotrwałe i poprawnie zaprojektowane badania z randomizacją (RCT), aby określić wpływ spożycia błonnika pokarmowego na występowanie zdarzeń sercowo-naczyniowych oraz - w dalszej kolejności - ocenić efekty różnych rodzajów błonnika i postaci w jakiej się go spożywa.