Pytanie badawcze

Jakie są dostępne dane naukowe na temat skuteczności stosowania wziewnych antybiotyków w leczeniu zaostrzeń (nasilenia objawów) zakażeń płuc u chorych na mukowiscydozę?

Wprowadzenie

Mukowiscydoza to poważna choroba genetyczna prowadząca do gromadzenia się nieprawidłowo lepkiego śluzu w różnych partiach ciała. Obecność lepkiego śluzu w płucach może prowadzić do nawracających zakażeń. Zaostrzenie sprawia, że objawy są jeszcze cięższe. Stosowanie antybiotyków jest zasadniczym elementem leczenia. Mogą być podawane doustnie, przez igłę do krwi lub jako lek do inhalacji. Chcieliśmy się dowiedzieć, czy antybiotyki wziewne poprawiły ogólny stan zdrowia w porównaniu z innymi metodami. To mogłoby oznaczać, że chorzy na mukowiscydozę mogliby uniknąć zarówno hospitalizacji w celu dożylnego podawania antybiotyków, jak i pewnych efektów ubocznych takiego leczenia. Inhalacja antybiotyków byłaby także łatwiejsza u osób z trudnym dostępem do żył. Jest to uaktualniona wersja przeglądu.

Data wyszukiwania

Ostatnie wyszukiwanie danych naukowych przeprowadzono 7 marca 2022 roku.

Charakterystyka badań

Znaleźliśmy 5 badań klinicznych porównujących różne sposoby podawania antybiotyków podczas leczenia zaostrzeń u łącznie 183 chorych na mukowiscydozę. W 2 badaniach porównywano antybiotyki wziewne z antybiotykami dożylnymi (77 uczestników), a w 3 badaniach porównano łączne stosowanie antybiotyków wziewnych i w zastrzyku z samymi antybiotykami dożylnymi (106 uczestników). We wszystkich badaniach antybiotyki podawane drogą wziewną porównano z tymi samymi antybiotykami podawanymi dożylnie. Liczba uczestników w każdym z badań wynosiła pomiędzy 16 a 62.

Główne wyniki

Same antybiotyki wziewne w porównaniu z samymi antybiotykami dożylnymi

W jednym badaniu (18 uczestników) stwierdzono zauważalną poprawę stylu życia uczestników z obu grup, jednakże w żadnym z badań nie podano informacji o czasie zwolnienia z pracy lub ze szkoły. W obu badaniach mierzono czynność płuc, ale w żadnym z nich nie stwierdzono jakiejkolwiek różnicy pomiędzy leczonymi grupami. W jednym badaniu (18 uczestników) stwierdzono niewystępowanie różnicy w zapotrzebowaniu na dodatkowe antybiotyki, a w drugim (59 uczestników) podano informację o czasie do następnego zaostrzenia - nie było różnicy między wziewnymi a dożylnymi antybiotykami dla żadnego z tych efektów zdrowotnych. Tylko w jednym badaniu (18 uczestników) oceniano zdarzenia niepożądane i wykonywano badanie mikrobiologiczne plwociny, lecz nie wykryto różnicy między zastosowanymi metodami leczenia dla żadnego z tych efektów zdrowotnych.

‎‎‎Łączne stosowanie antybiotyków w formie inhalacji i w zastrzyku w porównaniu z samymi antybiotykami dożylnymi

W jednym z badań wykazano, że prawdopodobnie nie ma różnicy pod względem jakości życia między powyższymi terapiami. We wszystkich badaniach podano informacje na temat czynności płuc, lecz nie stwierdzono żadnej różnicy między grupami. W jednym z badań wykazano niewielką lub żadną różnicę pod względem czasu, jaki upłynął do kolejnego zaostrzenia. W żadnym z badań nie odnotowano potrzeby stosowania dodatkowych antybiotyków, jednak w jednym badaniu (28 uczestników) nie stwierdzono różnicy między grupami pod względem liczby przyjęć do szpitala. W obu badaniach nie stwierdzono różnic pod względem zdarzeń niepożądanych, a w jednym (62 uczestników) stwierdzono brak różnicy jeśli chodzi o pojawienie się szczepów opornych na antybiotyki.

Wiarygodność danych naukowych

Oceniliśmy pewność co do wiarygodności zebranych danych naukowych jako bardzo niską lub niską. Nasze obawy co do wiarygodności danych wynikały z tego, że w żadnym z badań nie wskazano, w jaki sposób rozpoznawano mukowiscydozę, ani jak definiowano zaostrzenie choroby. Nie można było utrzymać w tajemnicy przed uczestnikami badań, w której grupie badanej się znajdują, ponieważ porównano różne drogi podawania antybiotyków i uważamy, że to mogło wpłynąć na niektóre wyniki. Nie byliśmy pewni, czy uczestnicy rzeczywiście zostali przypisani do różnych grup w sposób całkowicie losowy i nie wiemy, jak to mogło wpłynąć na wyniki.