محمدرضا: یک مطالعه مروری جدید درباره تاثیرات ارائه مداخلات خانواده‌محور در جهت ارتقای بهزیستی و رفاه کودکان بومی در اوایل دوران کودکی توسط مراکز خدمات مراقبت سلامت اولیه، به مجموعه مرورهای گروه Consumers and Communication در کاکرین اضافه شده است. مرکز کاکرین ایران مصاحبه «مایک کلارک» (Mike Clarke)، سردبیر پادکست از کتابخانه کاکرین با نویسنده اصلی این مطالعه، «ناتالی استروبل» (Natalie Strobel) از دانشگاه «ادیت کوان» (Edith Cowan) در «مونت لاولی» (Mount Lawly) استرالیا درباره این مداخلات و تاثيرات آنها را ترجمه و ضبط کرده است که با صدای سیده یاسمین پرور و محمدرضا گودرزیان می‌شنوید.

یاسمین: مداخلات خانواده‌محور (family-centred intervention) روشی برای ارائه مراقبت هستند که هم‌زمان با ارائه مراقبت برنامه‌ریزی‌شده برای کل واحد خانواده، بر نیازهای کودکان تمرکز می‌کنند. این روش تمام اعضای خانواده را به عنوان دریافت‌کنندگان مراقبت می‌شناسد و هدف آن مشارکت خانواده‌ها برای همکاری با مراکز خدمات مراقبت سلامت اولیه است. مراقبت خانواده‌محور می‌تواند به روش‌های مختلفی، از جمله از طریق محیطی، ارتباطی، آموزشی، مشاوره و رویکردهای حمایت خانواده، ارائه شود.

برای انجام این مرور کاکرین، به دنبال مطالعاتی بودیم که در کانادا، استرالیا، نیوزیلند و ایالات متحده آمریکا، مداخلات مراقبت خانواده‌محوری را بررسی کردند که توسط مراکز خدمات ارائه دهنده مراقبت سلامت اولیه به کودکان بومی (و نه مهاجر) کمتر از پنج سال ارائه شده بودند. ما ۱۱ مطالعه را یافتیم که شامل ۱۲۷۰ جفت مادر-کودک و حدود ۲۰۰۰ کودک بودند. اغلب مداخلات خانواده‌محور ارائه ‌شده به کودکان بر جنبه‌های مختلف مراقبت از جمله چاقی دوران کودکی، مشکلات رفتاری، الگوهای منفی فرزندپروری و بیماری حاد تنفسی تمرکز داشتند. هفت مطالعه از آموزش به عنوان روشی برای ارائه مراقبت خانواده‌محور بهره بردند. همه مطالعات، مداخلات مراقبت خانواده‌محور را با مراقبت معمول یا روش مقایسه‌ای حداقلی مقایسه کردند. هفت مطالعه از ایالات متحده آمریکا، دو مطالعه از نیوزیلند و یک مطالعه از کانادا بوده و یک مورد در استرالیا و نیوزیلند انجام شد.

یافته‌های ما نشان دادند که مراقبت خانواده‌محور ممکن است سلامت کلی و بهزیستی کودکان بومی و خانواده‌هایشان را بهبود ببخشد. هم‌چنین سطح آگاهی و دانش فرزندپروری در خانواده‌هایی که در مراقبت خانواده‌محور شرکت کردند اندکی بهبود یابد. اگرچه، به این علت که شرکت‌کنندگان از این که چه مداخله‌ای را دریافت می‌کردند، آگاه بودند و بسیاری از افراد برای گزارش نتایج خود بازنگشتند، نمی‌توانیم نتیجه‌گیری قاطعی درباره تاثيرات این مداخلات داشته باشیم.

ما هم‌چنین به برخی پیامدهای دیگرعلاقه‌مند بودیم ازجمله: سلامت روانی و رفتار احساسی کودکان، سلامت جسمانی و پیامدهای تکاملی آنها، سبک زندگی و رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت در خانواده و سلامت روانی والدین و مراقبین. در مورد این پیامدها در کودکان و خانواده‌هایی که در مراقبت خانواده‌محور شرکت داشتند، پیشرفتی ندیدیم. از سوی دیگر، به دیدگاه ارائه‌دهندگان خدمات سلامت، ارزیابی خانواده از مراقبت و خانواده‌محور بودن فرایندهای مشاوره علاقه‌مند بودیم اما هیچ یک از مطالعات این پیامدها را گزارش نکردند.

درک این نکته مهم است که در مطالعات وارد شده در مرور، لازم بود کودک هدف اصلی ارائه مراقبت خانواده‌محور باشد. در نتیجه بسیاری از پیامدهای ما مرتبط با کودک بودند. با این وجود، توجه به این مسئله مهم است که مراقبت خانواده‌محور، به‌ویژه در زمینه سلامت بومیان، نه فقط شامل ارائه مراقبت برای سلامت کودک، مراقبت پیش از تولد، حمایت خانواده و مراقبت اوایل دوران کودکی می‌شود، بلکه برای بزرگسالان نیز شامل مراقبت سلامت ذهنی و بیماری مزمن است. هدف این جنبه‌های اخیر مراقبت، بهبودی در پیامدهای سلامت بزرگسالان است. هم‌چنین هدف مراقبت خانواده‌محور عبارت است از پیشگیری، کاهش و مداخله در وقایع ناخواسته دوران کودکی و کاهش اثرات طولانی‌مدت بیماری مزمن، افسردگی و تفکر خودکشی بر خانواده‌ها. در واقع، مراکز خدمات سلامت که توسط افراد بومی هر منطقه اداره می‌شوند، نسبت به دیگر برنامه‌های غیرمرتبط با سلامت، ظرفیت بیشتری برای تاثیرگذاری بر مجموعه‌های خارج از مراقبت سلامت اولیه دارند. به این ترتیب، مطالعه مذکور، این زمینه وسیع‌تر برنامه‌های مراقبت خانواده‌محور را که در جوامع ارائه می‌شود، در بر نمی‌گیرد.

با این وجود، شواهدی را یافتیم که نشان می‌دهند مراقبت خانواده‌محور ارائه شده توسط مراکز خدمات مراقبت سلامت اولیه ممکن است برای سلامت کلی و بهزیستی کودکان و خانواده‌هایشان سودمند باشد. شواهد این مرور به مراکز ارائه خدمات مراقبت اولیه کمک خواهد‌کرد با استفاده از جدیدترین و قابل‌اعتمادترین شواهد، بر اساس بهترین مداخلات برای بهبود سلامت و بهزیستی کودکان و خانواده‌های آنها در جمعیت‌های بومی تصمیم‌گیری کنند.

محمدرضا: اگر تمایل دارید درباره این شواهد بیشتر بدانید، متن کامل مرور به صورت آنلاین در دسترس است. اگر به Cochrane Library دات کام بروید و عبارت فارسی «مداخلات خانواده‌محور برای خانواده‌های بومی» یا معادل انگلیسی آن: 'family‐centred interventions for Indigenous families' را جست‌وجو کنید، پیوند این مطالعه مروری را پیدا خواهید کرد.

Podcast translated by Tina Nazari
Podcast edited by Shadi Kolahdoozan
Podcast recorded by Seyedeh Yasamin Parvar and MohammadReza Goodarzian