رفتن به محتوای اصلی

آدنوئیدکتومی برای درمان بیماری‌های راجعه یا مزمن گوش میانی در کودکان

عفونت‌های حاد و مزمن گوش میانی (اوتیت میانی حاد و اوتیت میانی مزمن همراه با افیوژن یا «گوش چسبنده» (glue ear)) در کودکان بسیار شایع هستند. آدنوئیدکتومی (adenoidectomy) یک پروسیجر جراحی برای برداشتن آدنوئیدها است و اغلب در این کودکان انجام می‌شود زیرا تصور می‌شود که از بروز این مشکلات پیشگیری می‌کند.

مرور فعلی که شامل 14 مطالعه و 2712 کودک است، نشان می‌دهد که آدنوئیدکتومی در خلاص شدن از شر مایع گوش میانی («چسب») موثر است اما تاثیر قابل توجهی بر اوتیت میانی حاد یا شنوایی کودک ندارد.

پیشینه

آدنوئیدکتومی (adenoidectomy)، عمل خارج کردن آدنوئیدها از طریق جراحی، نوعی جراحی شایع ENT (گوش و حلق و بینی) در کودکان مبتلا به اوتیت میانی (otitis media) در سراسر جهان است. پیش‌از این، هیچ مرور سیستماتیکی در مورد اثربخشی آدنوئیدکتومی در این گروه خاص انجام نشده است.

اهداف

ارزیابی اثربخشی آدنوئیدکتومی در مقایسه با مدیریت غیرجراحی یا استفاده از لوله‌های تیمپانوستومی (tympanostomy) در کودکان مبتلا به اوتیت میانی.

روش‌های جست‌وجو

پایگاه ثبت کارآزمایی‌های گروه اختلالات گوش و حلق و بینی در کاکرین؛ پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین (CENTRAL)؛ PubMed؛ EMBASE؛ CINAHL؛ Web of Science؛ BIOSIS Previews؛ Cambridge Scientific Abstracts؛ mRCT و منابع دیگر را برای یافتن کارآزمایی‌های منتشرشده و منتشرنشده جست‌وجو کردیم. تاریخ آخرین جست‌وجو 30 مارچ 2009 بود.

معیارهای انتخاب

کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده‌ای که به ارزیابی تاثیر آدنوئیدکتومی، با یا بدون لوله‌های تیمپانوستومی، در مقایسه با مدیریت غیرجراحی یا لوله‌های تیمپانوستومی به‌تنهایی در کودکان مبتلا به اوتیت میانی پرداختند. پیامد اولیه مطالعات، نسبتی از زمان ابتلا به اوتیت میانی همراه با افیوژن (otitis media with effusion; OME) بود. پیامدهای ثانویه عبارت بودند از میانگین تعداد اپیزودها، میانگین تعداد روزها به ازای هر اپیزود و به ازای هر سال، و نسبت کودکان مبتلا به اوتیت میانی حاد (acute otitis media; AOM) یا اوتیت میانی همراه با افیوژن (OME) و هم‌چنین میانگین سطح شنوایی. معیارهای پیامد سوم شامل آتروفی پرده صماخ (tympanic membrane)، تیمپانواسکلروز (tympanosclerosis)، انقباض پارس تنسا (pars tensa) و پارس فلاسید (pars flaccid) و کلستئاتوم (cholesteatoma) بودند.

گردآوری و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها

دو نویسنده به‌طور مستقل از هم کیفیت کارآزمایی را ارزیابی کرده و به استخراج داده‌ها پرداختند.

نتایج اصلی

چهارده کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (2712 کودک) که اثربخشی آدنوئیدکتومی را در کودکان مبتلا به اوتیت میانی بررسی کردند، بررسی شدند. بیشتر این کارآزمایی‌ها برای ادغام و تجمیع در یک متاآنالیز، بیش‌ازحد ناهمگون بودند. میزان از دست رفتن بیماران در دوره پیگیری پس‌از دو سال از 0% تا 63% متغیر بود.

آدنوئیدکتومی همراه با لوله تیمپانوستومی یک‌طرفه در مقایسه با لوله تیمپانوستومی یک‌طرفه به‌تنهایی، تاثیر مفیدی بر رفع OME (تفاوت خطر (risk difference; RD) برابر با 22% (95% CI؛ 12% تا 32%) و 29% (95% CI؛ 19% تا 39%) به ترتیب برای گوش عمل‌نشده در شش و 12 ماه (3 کارآزمایی)) و تاثیر بسیار کمی (کمتر از 5 dB) بر شنوایی دارد. نتایج مطالعات آدنوئیدکتومی با یا بدون میرنگوتومی (myringotomy) در مقایسه با درمان غیرجراحی یا میرنگوتومی به‌تنهایی، و مطالعات آدنوئیدکتومی همراه با لوله‌های تیمپانوستومی دوطرفه در مقایسه با لوله‌های تیمپانوستومی دوطرفه به‌تنهایی، تاثیر مفید کمی را از آدنوئیدکتومی بر رفع افیوژن نیز نشان دادند. نتایج اخیر به دلیل ناهمگونی (heterogeneity) زیاد کارآزمایی‌ها، قابل تجمیع نبودند.

در مورد AOM، نتایج هیچ‌یک از کارآزمایی‌هایی که شامل این پیامد بودند، تاثیر مفید و معنی‌داری را از آدنوئیدکتومی نشان ندادند. این کارآزمایی‌ها برای ادغام و تجمیع در یک متاآنالیز، ناهمگونی زیادی داشتند.

تاثیرات آدنوئیدکتومی بر تغییرات پرده صماخ یا کلستئاتوم بررسی نشد.

نتیجه‌گیری‌های نویسندگان

این مرور نشان می‌دهد که آدنوئیدکتومی از نظر رفع افیوژن گوش میانی در کودکان مبتلا به OME، مزیت قابل توجهی دارد. بااین‌حال، مزیت آن برای شنوایی اندک است و تاثیرات آن بر تغییرات پرده صماخ مشخص نیست. خطرات جراحی باید در برابر این مزایای بالقوه سنجیده شوند.

فقدان مزیت قابل توجه آدنوئیدکتومی در AOM نشان می‌دهد که جراحی روتین برای این اندیکاسیون ضروری نیست.

یادداشت‌های ترجمه

این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.

استناد
van den Aardweg MTA, Schilder AGM, Herkert E, Boonacker CWB, Rovers MM. Adenoidectomy for otitis media in children. Cochrane Database of Systematic Reviews 2010, Issue 1. Art. No.: CD007810. DOI: 10.1002/14651858.CD007810.pub2.