پیشینه
بیماری‌های قلبی‌عروقی (cardiovascular disease; CVD) گروهی از اختلالات هستند که بر قلب و عروق خونی تاثیر گذاشته و علت شماره یک مرگ‌ومیر در سراسر جهان به شمار می‌آیند. شناسایی عوامل خطر قابل اصلاح و یافتن راهبردهایی برای پیشگیری از CVD مهم است. چندین عامل خطر قابل اصلاح اثبات شده برای ابتلا به CVD وجود دارند، یکی از آنها داشتن یک رژیم غذایی ناسالم غنی از شکر است. شکر را می‌توان در دو طبقه‌بندی تقسیم کرد؛ قندهایی که به طور طبیعی در غذا وجود دارند و قندهایی که به غذا افزوده می‌شوند. گفته شده سطح بالای مصرف شکر افزوده باعث وزن‌گیری شده، میزان چربی خون را متاثر ساخته و خطر CVD را افزایش می‌دهد. این مرور، سطوح مختلف شکر افزوده را در رژیم غذایی و تاثیر آنها را بر حوادث قلبی‌عروقی (مانند حمله قلبی یا سکته مغزی)، مرگ‌ومیر و عوامل خطر CVD در بزرگسالان سالم ارزیابی کرد.
ویژگی‌های مطالعه
بانک‌های اطلاعاتی برای شناسایی کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (کارآزمایی‌های بالینی که در آنها شرکت‌کنندگان به‌طور تصادفی به یک درمان تجربی یا درمان کنترل تقسیم می‌شوند) جست‌وجو شدند. کارآزمایی‌هایی که وارد شدند، سطوح مختلف دریافت شکر افزوده و تاثیر آن را بر عوامل خطر CVD در بزرگسالان سالم مقایسه کردند. افراد مبتلا به CVD قبلی یا دیابت در این مرور وارد نشدند.
نتایج کلیدی
بیست‌ویک کارآزمایی با 1110 شرکت‌کننده یافت شد. هیچ یک از کارآزمایی‌ها به حوادث قلبی‌عروقی یا مرگ‌ومیر نپرداختند. کارآزمایی‌ها تاثیر مداخله را بر فشار خون، سطوح چربی و قند خون گزارش کردند. این مرور نشان داد که سطوح پائین مصرف شکر افزوده منجر به کاهش اندکی در سطح فشار خون و چربی خون می‌شود، اما هیچ تاثیری بر قند خون مشاهده نشد. شواهد تا جولای 2021 به‌روز است.
کیفیت شواهد
مطالعات وارد شده در این مرور، شواهدی را با کیفیت پائین ارائه می‌کنند که سطوح پائین شکر افزوده در رژیم غذایی به‌طور غیر-مستقیم خطر ابتلا را به بیماری‌های قلبی‌عروقی کاهش می‌دهند. انجام مطالعات طولانی-مدت‌تر و با کیفیت بالا برای ارزیابی تاثیرات سطوح مختلف مصرف شکر بر عوامل خطر CVD، حوادث قلبی‌عروقی و مرگ‌ومیر مورد نیاز است.
در جست‌وجوهای ما هیچ کارآزمایی‌ای شناسایی نشد که تاثیر شکر افزوده را بر حوادث قلبی‌عروقی یا مورتالیتی به هر علتی بررسی کند. شواهد در مورد تاثیر مصرف کم شکر افزوده بر عوامل خطر CVD نامطمئن است؛ این تاثیر کوچک بود و بنابراین، ارتباط بالینی میان آنها نامطمئن است. راه‌های عملی برای دستیابی به کاهش مصرف شکر افزوده در رژیم غذایی شامل پیروی از توصیه‌های غذایی فعلی است.
کارآزمایی‌های آینده باید زمان پیگیری طولانی‌تری داشته و مورتالیتی به هر علتی و حوادث قلبی‌عروقی را گزارش کنند تا تاثیر مصرف شکر افزوده بر این پیامدها روشن شود. کارآزمایی‌های آتی هم‌چنین باید مداخلات مستقیم‌تری داشته و ترجیحا مستقل از بودجه صنعتی باشند.
پیشنهاد شده که مصرف بالای شکر افزوده بر خطر بیماری قلبی‌عروقی (cardiovascular disease; CVD) تاثیر می‌گذارد. آگاهی از این موضوع می‌تواند به پیشگیری از CVD کمک کند.
ارزیابی تاثیرات مصرف بالای شکر افزوده در برابر مصرف کم آن در پیشگیری اولیه از CVD در جمعیت عمومی.
پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های بالینی کاکرین (CENTRAL) در کتابخانه کاکرین؛ MEDLINE؛ Embase؛ Conference Proceedings Citation Index-Science (CPCI‐S) را در 2 جولای 2021 جست‌وجو کردیم. هم‌چنین جست‌وجویی را در ClinicalTrials.gov و پلت‌فرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی (ICTRP) سازمان جهانی بهداشت برای یافتن کارآزمایی‌های در حال انجام یا منتشر نشده انجام دادیم. این جست‌وجو همراه با کنترل منابع، جست‌وجو در استنادات و برقراری تماس با نویسندگان مطالعه برای شناسایی مطالعات بیشتر انجام شد. هیچ محدودیتی را از نظر زبان، یا وضعیت انتشار مقاله اعمال نکردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) را، از جمله کارآزمایی‌های متقاطع وارد کردیم، که سطوح مختلف مصرف شکر افزوده را مقایسه کردند. معیارهای خروج از مطالعه عبارت بودند از: شرکت‌کنندگان زیر 18 سال؛ دیابت ملیتوس (نوع 1 و 2)؛ و CVD قبلی. پیامدهای اولیه، بروز حوادث قلبی‌عروقی (بیماری عروق کرونر، کاروتید، مغزی و شریانی محیطی) و مورتالیتی به هر علتی بودند. پیامدهای ثانویه شامل تغییرات در فشار خون سیستولیک و دیاستولیک، کلسترول تام، کلسترول LDL، کلسترول HDL، تری‌گلیسیرید، گلوکز ناشتای پلاسما و عوارض جانبی (نشانه‌های گوارشی و اختلال در سلامت دندان) می‌شدند.
از روش‌های استاندارد روش‌شناسی مورد نظر کاکرین استفاده کردیم.
تعداد 21 RCT (1110 شرکت‌کننده) را وارد کردیم که تاثیرات سطوح مختلف مصرف شکر افزوده را با میانگین مدت 14 هفته بررسی کردند. شرکت‌کنندگان مطالعه عموما سالم توصیف شدند و میانگین سنی آنها بین 22 و 57 سال متغیر بود.
در هیچ مطالعه‌ای، حوادث قلبی‌عروقی یا مورتالیتی به هر علتی گزارش نشد. تاثیر مصرف کم شکر افزوده بر سطوح کلسترول تام (MD: 0.11؛ 95% CI؛ 0.01 تا 0.21؛ I² = 0%؛ 16 مطالعه؛ 763 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین) و تری‌گلیسیرید (MD: 0.10؛ 95% CI؛ 0.03 تا 0.17؛ I² = 3%؛ 14 مطالعه؛ 725 شرکت‌کننده) در حداقل میزان خود قرار داشت، اما شواهدی دال بر تاثیر این مداخله بر کلسترول LDL و کلسترول HDL به دست نیامد. تاثیر مداخله بر فشار خون دیاستولیک (MD: 1.52؛ 95% CI؛ 0.67 تا 2.37؛ I² = 0%؛ 13 مطالعه؛ 873 شرکت‌کننده) و فشار خون سیستولیک (MD: 1.44؛ 95% CI؛ 0.08 تا 2.80؛ I² = 27%؛ 14 مطالعه؛ 873 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین) نیز حداقل بود، اما شواهدی مبنی بر تاثیر آن بر گلوکز پلاسمای ناشتا گزارش نشد.
فقط یک مطالعه سلامت دندان را گزارش کرد، هیچ عارضه‌ای رخ نداد. هیچ کارآزمایی دیگری عوارض جانبی (اختلال در سلامت دندان یا نشانه‌های گوارشی) را گزارش نکرد.
همه نتایج بر اساس روش درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE)، دارای شواهدی با کیفیت پائین ارزیابی شدند. خطر سوگیری (bias) عموما نامشخص بود، پنج مطالعه با خطر پائین سوگیری کلی طبقه‌بندی شدند (خطر پائین در حداقل چهار حوزه، بدون احتساب سایر سوگیری‌ها).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.