زنان باردار به دلیل نیازهای جنین در حال رشد در دوران بارداری در برابر کمبود مواد مغذی آسیب‌پذیر هستند. در کشورهایی با سطح درآمد پائین، بسیاری از زنان رژیم غذایی با محتوای کم ویتامین و مواد معدنی دارند و در عین حال ساعات طولانی، کار فیزیکی انجام می‌دهند. آنها همچنین در معرض عفونت‌های مکرر قرار دارند و این موضوع کمبودهای تغذیه‌ای را تشدید می‌کند. بنابراین، کمبود تغذیه مناسب می‌تواند موجب سلامت ضعیف این زنان و نوزادانشان شود.
مصرف مکمل‌های آهن و اسید فولیک در دوران بارداری به‌طور گسترده‌ای توصیه می‌شود. با این حال، مصرف مکمل‌ها در زنان و تشویق آنها به مصرف، چالشی به ویژه دشوار است. پودرهای حاوی ریزمغذی‌ها شامل آهن، ویتامین A، روی و دیگر ویتامین‌ها و مواد معدنی معمولا در کیسه‌های تک‌دوز بسته‌بندی می‌شوند و می‌توان آنها را روی هر غذای نیمه جامد در منزل یا هر مکان دیگری که قرار است وعده‌های غذایی مصرف شود، پاشید. استفاده از پودرهای حاوی ریزمغذی‌ها برای غنی‌سازی مواد غذایی ممکن است بر مشکل مصرف مکمل‌های ریزمغذی غلبه کند. نشان داده شده که پودرهای حاوی ریزمغذی‌ها در کاهش کم‌خونی و فقر آهن در کودکان خردسال موثر هستند و بنابراین ممکن است برای زنان باردار نیز مفید باشند.
این مرور استفاده از پودرهای حاوی ریزمغذی‌ها را در دوران بارداری در مقایسه با مکمل‌های ریزمغذی یا با عدم استفاده از ریزمغذی‌های اضافی بررسی می‌کند. فقط دو مطالعه را در مجموع شامل 1172 زن یافتیم که در بنگلادش و مکزیک انجام شدند. کیفیت کلی شواهد بسیار پائین ارزیابی شد (به دلیل خطر بالای سوگیری (bias) ناشی از محدودیت‌های روش‌شناسی (methodology))، هیچ شواهدی برای اکثر پیامدهای اولیه و ثانویه این مرور در دسترس نبود.
یک کارآزمایی پودرهای حاوی ریزمغذی‌ها را با مکمل‌های آهن و فولات مقایسه کرد و کارآزمایی دیگر پودرهای حاوی ریزمغذی‌ها را با همان مواد مغذی اما به عنوان مکمل مقایسه کرد. به‌طور کلی، غنی‌سازی مواد غذایی با پودرهای حاوی ریزمغذی‌ها تاثیری مشابه با مکمل‌های ریزمغذی چندگانه بر کم‌خونی در مادران در دوره ترم یا نزدیک ترم ( شواهد با کیفیت بسیار پائین ) یا هموگلوبین مادر (Hb) در دوره ترم یا نزدیک ترم داشت. مطالعه‌ای که پودرهای حاوی ریزمغذی‌ها را با مکمل‌های آهن و اسید فولیک مقایسه کرد، گزارش داد که زنان تمایل بیشتری به مصرف قرص‌های آهن و اسید فولیک نسبت به پودرهای حاوی ریزمغذی‌ها داشتند. تقریبا تمام پیامدهای مهم این مرور در مطالعات واردشده گزارش نشدند. بنابراین، برای ارزیابی مناسب تاثیر استفاده از پودرهای حاوی ریزمغذی‌ها در زنان باردار، دستیابی به شواهد بیشتری برای پیامدهای سلامت مادر و نوزاد مورد نیاز است.
شواهد محدودی نشان می‌دهد که استفاده از پودرهای حاوی ریزمغذی‌ها برای غنی‌سازی مواد غذایی در لحظه مصرف، به عنوان مکمل‌های ریزمغذی چندگانه، تفاوت بارزی را در کم‌خونی مادران ( شواهد با کیفیت بسیار پائین ) و سطح Hb آنها در دوره ترم یا نزدیک ترم ایجاد نمی‌کنند. شواهد محدودی وجود دارد که زنان بیشتر به مصرف قرص‌ها پایبند هستند تا استفاده از پودرهای حاوی ریزمغذی‌ها.
کیفیت کلی شواهد بسیار پائین ارزیابی شد (به دلیل محدودیت‌های روش‌شناسی (methodology))، و هیچ شواهدی برای اکثر پیامدهای اولیه و ثانویه در دسترس نبود. بنابراین، برای ارزیابی مزایا یا آسیب‌های بالقوه استفاده از پودرهای حاوی ریزمغذی‌ها در زنان باردار بر پیامدهای سلامت مادر و نوزاد، شواهد بیشتری مورد نیاز است. کارآزمایی‌های آتی همچنین باید پایبندی به مصرف پودرهای حاوی ریزمغذی‌ها را ارزیابی کنند و برای ارزیابی تاثیرات مصرف آنها بر پیامدهای تولد و موربیدیتی، قدرت کافی داشته باشند.
تخمین‌ها نشان می‌دهند که 32 میلیون زن باردار در سراسر جهان از کم‌خونی رنج می‌برند. به دلیل افزایش تقاضای متابولیک، زنان باردار به‌طور ویژه در برابر کم‌خونی و کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی که منجر به بروز تاثیرات نامطلوب سلامت هم برای مادر و هم برای جنین می‌شود، آسیب‌پذیر هستند. علیرغم مزایای نشان داده‌شده از مصرف مکمل‌های آهن و اسید فولیک یا ریزمغذی‌های چندگانه پیش از بارداری (prenatal)، پایبندی ضعیف به مصرف مکمل‌های روتین، اثربخشی این مداخله را در بسیاری از شرایط و محیط‌ها محدود کرده است. پودرهای حاوی ریزمغذی‌ها برای غنی‌سازی مواد غذایی در لحظه مصرف (point-of-use) عبارتند از کیسه‌های تک‌دوز بسته‌بندی شده حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی که می‌توان آنها را به مواد غذایی آماده اضافه کرد تا خواص مغذی آنها را بهبود بخشید. این روش می‌تواند یک مداخله جایگزین برای مکمل‌های ریزمغذی پره‌ناتال باشد.
ارزیابی تاثیرات غنی‌سازی پره‌ناتال مواد غذایی در منزل (در لحظه مصرف (point-of-use)) با پودرهای حاوی ریزمغذی‌های چندگانه بر سلامت مادر و نوزاد.
پایگاه ثبت کارآزمایی‌های گروه بارداری و زایمان در کاکرین (31 ژانویه 2015) و پلتفرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی ( ICTRP ) (31 ژانویه 2015) را جست‌وجو کردیم. همچنین برای شناسایی مطالعات در حال انجام و منتشرنشده، با سازمان های مرتبط تماس گرفتیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (تصادفی‌سازی مجزا و خوشه‌ای (cluster)) و کارآزمایی‌های شبه-تصادفی‌سازی شده، صرف‌نظر از وضعیت زبان یا انتشار.
مداخله شامل استفاده از پودرهای حاوی ریزمغذی‌ها برای غنی‌سازی مواد غذایی در لحظه مصرف، حاوی حداقل سه ریزمغذی که یکی از آنها آهن بود، برای ارائه به زنان باردار در هر سن بارداری و هر تعداد زایمان (parity). پنج گروه مقایسه در نظر گرفته شدند: عدم انجام مداخله/دارونما (placebo)، مکمل‌های آهن و اسید فولیک، مکمل‌های فقط آهن، مکمل‌های فقط اسید فولیک و ریزمغذی‌های چندگانه در مکمل‌ها.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم به بررسی واجد شرایط بودن مطالعات، استخراج و بررسی صحت (accuracy) داده‌ها، و ارزیابی خطر سوگیری (bias) در مطالعات واردشده پرداختند.
جست‌وجوی ما 12 گزارش (مربوط به شش مطالعه) را شناسایی کرد. دو کارآزمایی خوشه‌ای-تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (شامل 1172 زن) را وارد کردیم - این کارآزمایی‌ها به دلیل محدودیت‌های روش‌شناسی (methodology) در معرض خطر بالای سوگیری (bias) در نظر گرفته شدند. یک کارآزمایی در حال انجام است، و سه مطالعه حذف شدند.
پودرهای حاوی ریزمغذی‌ها برای غنی‌سازی مواد غذایی در لحظه مصرف در برابر مصرف مکمل‌های آهن و اسید فولیک
یک کارآزمایی (شامل 478 زن باردار که در 42 مرکز مراقبت‌های پیش از زایمان حضور داشتند)، مصرف پودرهای حاوی ریزمغذی‌ها حاوی آهن، اسید فولیک، ویتامین C و روی را با مصرف روزانه قرص‌های آهن و اسید فولیک از هفته 14 تا 22 تا هفته 32 بارداری مقایسه کرد. این کارآزمایی، هیچ یک از پیامدهای اولیه این مرور را گزارش نکرد: کم‌خونی مادر در دوره ترم یا نزدیک ترم، فقر آهن مادر، مورتالیتی مادر، عوارض جانبی، کم‌وزنی نوزاد هنگام تولد، تولدهای نارس. این کارآزمایی درباره اکثر پیامدهای ثانویه این مرور نیز گزارشی را ارائه نداد، به استثنای پایبندی مادر به مصرف مکمل‌ها. میزان پایبندی به مصرف پودرهای حاوی ریزمغذی‌ها کمتر از پایبندی به استفاده از مکمل‌های آهن و اسید فولیک بود (خطر نسبی (RR): 0.76؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.66 تا 0.87، یک مطالعه، n = 405).
پودرهای حاوی ریزمغذی‌ها برای غنی‌سازی مواد غذایی در لحظه مصرف در برابر همان ریزمغذی‌های چندگانه در مکمل‌ها
یک مطالعه (شامل 694 زن باردار از 18 جامعه)، پودرهای حاوی ریزمغذی‌ها را حاوی آهن، اسید فولیک، ویتامین C، روی، ید، ویتامین E و ویتامین B 12 با قرص‌های حاوی همان هفت ریزمغذی مقایسه کرد. تفاوتی در کم‌خونی مادر در هفته 37 بارداری وجود نداشت (RR: 0.92؛ 95% CI؛ 0.53 تا 1.59؛ یک مطالعه، n = 470، شواهد با کیفیت بسیار پائین ). این کارآزمایی، هیچ یک از دیگر پیامدهای اولیه این مرور را در رابطه با فقر آهن مادر، مورتالیتی مادر، عوارض جانبی، کم‌وزنی نوزاد هنگام تولد، یا تولد نارس گزارش نکرد. کارآزمایی مذکور گزارشی را در مورد اکثر پیامدهای ثانویه از پیش تعیین‌شده این مرور، به جز یک مورد، ارائه نداد - تفاوت بارزی در سطح هموگلوبین (Hb) مادر یا نزدیک ترم وجود نداشت (تفاوت میانگین (MD): 1.0 گرم/لیتر؛ 95% CI؛ 1.77- تا 3.77، یک مطالعه، n = 470).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.