بیماری شریانی محیطی (peripheral arterial disease; PAD) ناشی از رسوبات چربی روی دیواره شریانها (یا آترواسکلروز (atherosclerosis)) است که منجر به باریک شدن شریانها (تنگی (stenosis)) و انسداد در عروق خونی اصلی تامینکننده اندام تحتانی میشود. PAD میتواند باعث ناراحتی یا درد در ساق پا هنگام راه رفتن شود. افراد مبتلا به PAD با افزایش خطر مرگومیر، بیماری قلبی و عروق مغزی قرار داشته و اغلب برای مدیریت خطر قلبی خود، باید درمان بگیرند. آنها دچار محدودیتهای عملکردی قابل توجهی در فعالیتهای روزانهشان شده و شدیدترین آسیبدیدگان در معرض خطر از دست دادن اندام قرار دارند. بسیاری از افراد مبتلا به PAD هیچ نشانهای ندارند. فقط برخی افراد هنگام راه رفتن در قسمت پائینی پاها احساس ناراحتی یا درد دارند، بنابراین PAD اغلب تشخیص داده نمیشود. یکی از راههای ممکن برای شناسایی این بیماری، غربالگری جمعیت در معرض افزایش خطر ابتلا به PAD است. تعیین اثربخشی غربالگری در پیشگیری از بیماریهای قلبی و عروقی مغزی یا پیشرفت بیشتر PAD، مهم است.
این مرور هیچ شواهدی را از کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده در زمینه غربالگری PAD پیدا نکرد. انجام تحقیقاتی با کیفیت بالا برای کمک به ارائهدهندگان مراقبتهای سلامت لازم است تا تصمیم بگیرند که غربالگری برای PAD در افراد بدون نشانه و تشخیص داده نشده، از نظر کاهش مرگومیر به هر علتی، حوادث قلبی عروقی (به عنوان مثال انفارکتوس میوکارد و سکته مغزی)، عوارض ناشی از PAD (لنگش متناوب، قطع عضو، کاهش مسافت پیادهروی) و بهبود کیفیت زندگی، موثر است یا خیر.
متاسفانه، هیچ دادهای از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده در مورد غربالگری PAD در دسترس نیست. بنابراین، قادر به تعیین تاثیرات غربالگری PAD به منظور هدایت تصمیمگیری توسط ارائهدهندگان مراقبتهای سلامت و برنامهریزان نیستیم. انجام کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده و با کیفیت بالایی مورد نیاز است که اثربخشی غربالگری PAD را در افراد بدون نشانه و تشخیص داده نشده از نظر کاهش مورتالیتی به هر علتی، حوادث قلبیعروقی (مانند انفارکتوس میوکارد و سکته مغزی)، عوارض ناشی از PAD (لنگش متناوب، قطع عضو، کاهش فاصله راه رفتن) و بهبود کیفیت زندگی، ارزیابی کنند.
در جمعیت عمومی، تا 10% از افراد جوانتر از 70 سال و 15% تا 20% از افراد بالای 70 سال به بیماری شریانی محیطی (peripheral arterial disease; PAD) مبتلا هستند. شیوع تخمینی PAD علامتدار و بدون نشانه در گروه سنی بالای 50 سال، 13% است. با این حال، PAD بدون نشانه میتواند تا 75% از بیماران مبتلا به PAD را تشکیل دهد و فقط 10% از بیماران مبتلا به PAD، دچار لنگش متناوب (intermittent claudication) معمول هستند. افراد مبتلا به PAD در معرض افزایش خطر مرگ، بیماری قلبی و عروق مغزی هستند و توصیه میشود برای مدیریت خطر قلبی خود، تحت درمان قرار گیرند. آنها از محدودیتهای عملکردی قابل توجهی در فعالیتهای روزانه خود رنج میبرند و شدیدترین آسیبدیدگان در معرض خطر از دست دادن اندام قرار دارند. بسیاری از افراد مبتلا به PAD هیچ نشانهای ندارند. فقط برخی افراد هنگام راه رفتن در قسمت پائینی پاها احساس ناراحتی یا درد دارند، بنابراین PAD اغلب تشخیص داده نمیشود. با توجه به بروز بالای PAD بدون نشانه و تشخیص داده نشده، تعیین اثربخشی یک مداخله غربالگری در پیشگیری از بروز پیامدهای نامطلوب قلبی عروقی، چه کشنده و چه غیرکشنده، مهم است.
تعیین اثربخشی غربالگری PAD در افراد بدون نشانه و تشخیص داده نشده از نظر کاهش مورتالیتی به هر علتی (all-cause mortality)، حوادث قلبیعروقی (به عنوان مثال انفارکتوس میوکارد و سکته مغزی)، عوارض ناشی از PAD (لنگش متناوب، قطع عضو یا آمپوتاسیون، کاهش فاصله راه رفتن) و بهبودی در کیفیت زندگی.
هماهنگکننده جستوجو در کارآزماییهای گروه بیماریهای عروق محیطی در کاکرین به جستوجو در پایگاه ثبت تخصصی (آخرین جستوجو در نوامبر 2013) و CENTRAL (شماره 10؛ سال 2013) پرداخت.
همه کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled trials; RCTs) منتشرشده و منتشرنشده از غربالگری PAD، بدون اعمال محدودیت در زبان نگارش مقاله، مورد بررسی قرار گرفتند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم مطالعات را برای ورود بالقوه در مرور ارزیابی کردند. ما اینطور برنامهریزی کردیم که برای گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها مطابق با دستورالعمل کتابچه راهنمای کاکرین برای مرورهای سیستماتیک مداخلات (Cochrane Handbook for Systematic Reviews of Interventions) عمل کنیم.
هیچ RCTای شناسایی نشد که معیارهای ورود را داشته باشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.