پیشینه
بیماری‌های قلبی‌عروقی (cardiovascular diseases; CVDs) گروهی از شرایط و بیماری‌هایی هستند که بر قلب و عروق خونی تاثیر گذاشته و بار (burden) زیادی را بر سیستم سلامت در کل دنیا وارد می‌کنند. با این حال، تصور می‌شود که خطر CVD را می‌توان با تغییر تعدادی از رفتارهای قابل اصلاح از جمله افزایش سطح ورزش، و آرامش برای کاهش سطح استرس کم کرد و هر دوی اینها شامل تای چی هستند. این مرور اثربخشی مداخلات تای چی را در بزرگسالان سالم و بزرگسالان در معرض خطر بالای بروز CVD بر کاهش مرگ‌ومیر قلبی‌عروقی، مرگ‌ومیر به هر علتی، نقطه پایانی (endpoint) غیرکشنده (مانند حملات قلبی، سکته مغزی و آنژین صدری) و عوامل خطر CVD ارزیابی کرد.
ویژگی‌‌های مطالعه
بانک‌های اطلاعاتی علمی را برای یافتن کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (randomised controlled trials; RCTs) (کارآزمایی‌های بالینی که در آنها افراد به‌طور تصادفی به یکی از دو یا چند درمان اختصاص داده می‌شوند) جست‌وجو کردیم که تاثیرات تای چی را بر بزرگسالان در معرض خطر بالای ابتلا به CVD بررسی کردند. افراد دارای سابقه قبلی CVD (به عنوان مثال حملات قلبی و سکته مغزی) را وارد مرور نکردیم. شواهد تا دسامبر 2013 به‌روز است.
نتایج کلیدی
ما 13 کارآزمایی را پیدا کردیم، هیچ یک از آنها به اندازه کافی بزرگ یا طولانی نبودند تا تاثیرات تای چی را بر کاهش مرگ‌ومیرهای قلبی‌عروقی یا نقاط پایانی غیرکشنده بررسی کنند. تفاوت‌هایی در طول مدت و سبک تای چی وجود داشت و دوره پیگیری مداخلات از سه تا 12 ماه متغیر بود. به دلیل تعداد کم مطالعات کوتاه‌مدت و تنوع میان آنها، ما نتوانستیم به‌طور قطعی تعیین کنیم که تای چی در کاهش خطر بروز بیماری قلبی‌عروقی در بزرگسالان سالم و بزرگسالان در معرض افزایش خطر CVD مفید بود یا خیر، اگرچه تاثیرات مفیدی برای عوامل خطر CVD در برخی مطالعات دیده شد. هیچ‌کدام از مطالعات واردشده عوارض جانبی را گزارش نکردند. برای تعیین اثربخشی تا چی در پیشگیری از بروز CVD، به انجام کارآزمایی‌های طولانیمدتتر و با کیفیت بالا نیاز است.
کیفیت شواهد
نتایج این مرور باید با احتیاط تفسیر شوند زیرا مطالعات کوچک و کوتاه‌مدت بوده و خطر سوگیری (bias) وجود داشت (خطر دستیابی به نتیجه‌گیری‌های اشتباه به دلیل طرفداری از شرکت‌کنندگان یا محققان وجود داشت).
در حال حاضر هیچ کارآزمایی طولانی‌مدتی وجود ندارد که تای چی را برای پیشگیری اولیه از بروز CVD بررسی کرده باشد. با توجه به شواهد محدود موجود کنونی، نمی‌توان هیچ نتیجه‌ای را در مورد اثربخشی تای چی بر عوامل خطر CVD گرفت. پیشنهاداتی مبنی بر تاثیرات مفید تای چی بر عوامل خطر CVD وجود داشت، اما در همه مطالعات هم‌سو و سازگار نبودند. ناهمگونی قابل توجهی میان مطالعات موجود در این مرور دیده شد و مطالعات کوچک و در معرض خطر سوگیری بودند. نتایج کارآزمایی‌های در حال انجام به پایه شواهد اضافه می‌شوند، اما انجام کارآزمایی‌های طولانیمدتتر و با کیفیت بالا مورد نیاز است.
استرس و سبک زندگی بدون تحرک از عوامل تعیین‌کننده اصلی بیماری قلبی‌عروقی (cardiovascular disease; CVD) هستند. از آنجایی که تای چی (tai chi) شامل ورزش است و می‌تواند به کاهش استرس کمک کند، ممکن است در پیشگیری اولیه از بروز CVD موثر باشد.
تعیین اثربخشی انجام تای چی در پیشگیری اولیه از بروز CVD.
بانک‌های اطلاعاتی الکترونیکی زیر را جست‌وجو کردیم: پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین (CENTRAL) (شماره 11، 2013)؛ MEDLINE (Ovid) (1946 تا هفته 3 نوامبر 2013)؛ EMBASE Classic + EMBASE (Ovid) (1947 تا 6 دسامبر 2013)؛ Web of Science (Thomson Reuters) (1970 تا 6 دسامبر 2013)؛ PsycINFO (Ovid) (1806 تا هفته 1 دسامبر، 2013)؛ بانک اطلاعاتی خلاصه‌های مرور اثرات (Database of Abstracts of Reviews of Effects; DARE)؛ بانک اطلاعاتی ارزیابی تکنولوژی سلامت؛ و بانک اطلاعاتی ارزیابی اقتصادی سلامت (شماره 4، 2013). ما همچنین پایگاه اطلاعات طب مکمل و وابسته (Allied and Complementary Medicine Database; AMED) و OpenGrey (از آغاز تا اکتبر 2012) و چندین بانک اطلاعاتی آسیایی را جست‌وجو کردیم. پایگاه ثبت کارآزمایی‌ها و فهرست منابع مطالعات مروری را برای یافتن مطالعات بیشتر جست‌وجو کردیم. هیچ محدودیتی را از نظر زبان نگارش مقاله اعمال نکردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (randomised controlled trials; RCTs) از انجام تای چی که حداقل سه ماه طول کشیده و شامل بزرگسالان سالم یا افرادی بودند که در معرض خطر بالای ابتلا به CVD قرار داشتند. گروه مقایسه عبارت بود از عدم انجام مداخله یا مداخله حداقلی. پیامدهای مطلوب عبارت بودند از حوادث بالینی CVD و عوامل خطرساز بروز CVD. به منظور اجتناب از مخدوش‌شدگی (confounding)، هر کارآزمایی که شامل مداخلات چند عاملی سبک زندگی یا با تمرکز بر کاهش وزن بودند، کنار گذاشته شدند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم کارآزمایی‌ها را برای ورود به مطالعه انتخاب کرده، داده‌ها را خلاصه کرده و خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کردند.
تعداد 13 کارآزمایی کوچک را با مجموع 1520 شرکت‌کننده تصادفی‌سازی شده، و سه کارآزمایی در حال انجام را شناسایی کردیم. همه مطالعات حداقل در یک دامنه با خطر سوگیری نامشخص روبه‌رو بودند، و برخی از مطالعات در معرض خطر سوگیری بالا برای پنهانسازی تخصیص (allocation concealment) (یک مطالعه) و گزارش‌دهی انتخابی (selective reporting) (دو مطالعه) قرار داشتند. طول دوره انجام و سبک تای چی میان کارآزمایی‌ها متفاوت بودند. هفت مطالعه 903 شرکت‌کننده سالم را انتخاب کردند، مطالعات دیگر افراد مبتلا به هیپرتانسیون مرزی یا هیپرتانسیون، افراد مسن در معرض خطر بالای زمین خوردن، و افراد مبتلا به هیپرتانسیون با سندرم کمبود یین کبد و کلیه (liver and kidney yin deficiency syndrome) را به‌کار گرفتند.
هیچ مطالعه‌ای در مورد مورتالیتی قلبی‌عروقی، مورتالیتی به هر علتی (all-cause mortality) یا حوادث غیرکشنده گزارشی را ارائه نکردند زیرا اکثر مطالعات کوتاه‌مدت بودند (همه مطالعات دوره پیگیری یک سال یا کمتر داشتند). همچنین ناهمگونی (heterogeneity) قابل توجهی میان مطالعات وجود داشت، به این معنی که امکان ترکیب مطالعات از نظر آماری برای بررسی خطر قلبی‌عروقی وجود نداشت (آماره I 2 برای فشار خون سیستولیک (SBP): 96%؛ برای فشار خون دیاستولیک (DBP): 96%؛ برای کلسترول تام: 96%، برای لیپوپروتئین-کلسترول با چگالی پائین (LDL-C): 95%، لیپوپروتئین-کلسترول با چگالی بالا (HDL-C): 98%، تری‌گلیسیرید: 75%). نه کارآزمایی فشار خون را اندازه‌گیری کردند، که شش کارآزمایی تکی، کاهش SBP را نشان دادند (دامنه کاهش از 22.0- میلی‌متر جیوه (95% فاصله اطمینان (CI): 26.3- تا 17.7-) تا 11.5- میلی‌متر جیوه (95% CI؛ 21.5- تا 1.46-))، دو کارآزمایی شواهد بارزی را از وجود تفاوت پیدا نکردند (با این حال، CIها گسترده بوده و افزایش یا کاهش SBP را نمی‌توان رد کرد)، و یک کارآزمایی افزایش SBP را با تای چی نشان داد (افزایش 5.2 میلی‌متر جیوه؛ 95% CI؛ 3.73 تا 6.67 ). الگوی مشابهی برای DBP مشاهده شد: سه کارآزمایی کاهش در DBP را نشان دادند (کاهش در محدوده 12.2- میلی‌متر جیوه (95% CI؛ 15.8- تا 8.7-) تا 4.43- میلی‌متر جیوه (95% CI؛ 7.14- تا 1.72-)) و سه کارآزمایی هیچ شواهد بارزی را از تفاوت پیدا نکردند، با این حال دوباره با CIهای گسترده. سه کارآزمایی سطوح لیپید را گزارش کرده و دو مورد کاهش کلسترول تام، LDL-C و تری گلیسیریدها را نشان دادند (کاهش کلسترول تام از 1.30- میلی‌مول/لیتر (95% CI؛ 1.57- تا 1.03-) تا 0.50- میلی‌مول/لیتر (95% CI؛ 0.74- تا 0.26-)؛ کاهش LDL-C از 0.76- میلی‌مول/لیتر (95% CI؛ 0.93- تا 0.59-) تا 0.59- میلی‌مول/لیتر (95% CI؛ 0.80- تا 0.38-)؛ کاهش تری‌گلیسیرید در محدوده 0.46- میلی‌مول/لیتر (95% CI؛ 0.62- تا 0.30-) تا 0.37- میلی‌مول/لیتر (95% CI؛ 0.67- تا 0.07-)) و HDL-C با مداخله افزایش یافت (افزایش HDL-C از 0.61 میلی‌مول/لیتر (95% CI؛ 0.51 تا 0.71 تا 0.16 میلی‌مول/لیتر (95% CI؛ 0.02 تا 0.30))، در حالی که مطالعه سوم هیچ شواهد بارزی را مبنی بر تفاوت میان گروه‌ها در سطوح لیپید پیدا نکرد. کیفیت زندگی در یک کارآزمایی اندازه‌گیری شد: تای چی سطح کیفیت زندگی را در سه ماه بهبود بخشید. هیچ یک از کارآزمایی‌های واردشده، عوارض جانبی، وقوع دیابت نوع 2 یا هزینه‌ها را گزارش نکردند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.