پیشینه
کبد، صفرا را تولید می‌کند که عملکردهای زیادی را، از جمله دفع مواد زائد فرآوری شده توسط کبد و هضم چربی، بر عهده دارد. صفرا، پیش از رسیدن به روده کوچک، به‌طور موقت در کیسه صفرا (عضویی که زیر کبد در شکم قرار دارد) ذخیره می‌شود. تغلیظ صفرا در کیسه صفرا، سنگ کیسه صفرا (gallstone) نامیده می‌شود. سنگ کیسه صفرا حدود 5% تا 25% از جمعیت بزرگسال کشورهای غربی را درگیر می‌کند. میان 2% و 4% از این افراد در یک سال علامت‌دار می‌شوند. نشانه‌های آن عبارتند از درد مربوط به کیسه صفرا (کولیک صفراوی)، التهاب کیسه صفرا (کوله‌سیستیت)، انسداد جریان صفرا از کبد و کیسه صفرا به روده کوچک و در نتیجه ایجاد زردی (تغییر رنگ مایل به زرد در بدن که معمولا در سفیدی چشم بارز است)، عفونت صفرا (کلانژیت)، و التهاب پانکراس یا لوزالمعده (پانکراتیت)، اندامی که شیره‌های گوارشی را ترشح می‌کند و سلول‌های ترشح کننده انسولین را در خود جای می‌دهد که سطح قند خون را حفظ می‌کنند. برداشتن کیسه صفرا (کوله‌سیستکتومی (cholecystectomy)) در حال حاضر بهترین گزینه درمانی برای بیماران مبتلا به سنگ‌های صفراوی علامت‌دار در نظر گرفته می‌شود. این درمان عموما توسط جراحی سوراخ کلید (key-hole surgery) (کوله‌سیستکتومی به روش لاپاروسکوپی) انجام می‌شود. به‌طور کلی، پیش از انجام جراحی، اطلاعات غیررسمی به بیماران توسط ارائه‌دهندگان مراقبت سلامت درگیر در مراقبت از بیماران (پزشکان، پرستاران، کارمندان بخش، یا دستیاران مراقبت سلامت) ارائه می‌شوند. این اطلاعات احتمالا شامل برخی اطلاعات در مورد نوع بیهوشی، طول مدت مورد انتظار جراحی، پیامد مورد انتظار جراحی از جمله عوارض، مدت زمان بستری در بیمارستان، مراقبت از پانسمان زخم (در صورت وجود)، بازگشت به فعالیت عادی، و بازگشت به کار هستند. این اطلاعات همچنین می‌توانند به صورت رسمی در قالب‌های مختلف از جمله اطلاعات نوشتاری، سخنرانی‌های رسمی، ویدیویی یا ارائه‌های رایانه‌ای ارائه شوند. هدف نویسندگان مرور، تعیین این موضوع بود که ارائه اطلاعات رسمی به بیماران پیش از جراحی ارجح است یا خیر.
ویژگی‌های مطالعه
ما متون علمی را به منظور شناسایی مطالعاتی که اطلاعاتی را در مورد سوال فوق ارائه دادند، جست‌وجو کردیم. نویسندگان اطلاعات را فقط از کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده به دست آوردند، زیرا این نوع کارآزمایی‌ها در صورتی که به خوبی انجام شوند، بهترین اطلاعات را ارائه می‌دهند. دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم کارآزمایی‌ها را شناسایی کرده و داده‌ها را گردآوری کردند. اطلاعات تا مارچ 2013 به‌روز است.
نتایج کلیدی
چهار کارآزمایی را پیدا کردیم که شامل 431 بیمار تحت کوله‌سیستکتومی لاپاروسکوپیک انتخابی بودند و آموزش رسمی بیمار (215 شرکت‌کننده) یا مراقبت استاندارد (216 شرکت‌کننده) را دریافت کردند. انتخاب اینکه بیمار آموزش رسمی را دریافت کند یا مراقبت استاندارد، با روشی مشابه پرتاب سکه به منظور ایجاد گروه‌های قابل مقایسه از بیماران، تعیین شد. آموزش بیمار شامل ارائه اطلاعات صرفا با صحبت کردن با بیمار اما به شکل رسمی‌تر یا با استفاده از روش‌های مختلف ارائه بود. همه کارآزمایی‌ها خطر بالای سوگیری (bias) (نقص در طراحی مطالعه که می‌تواند منجر به نتیجه‌گیری اشتباه شود) بودند. فقط یک کارآزمایی شامل 212 شرکت‌کننده، مرگ‌ومیر پس از جراحی را گزارش کرد. در هر گروه از این کارآزمایی، هیچ مرگ‌ومیری رخ نداد. شواهد بارزی مبنی بر تاثیر مداخله بر نمرات درد در 9 تا 24 ساعت، میزان اطلاعات بیمار، رضایت بیمار، یا اضطراب بیمار در ارتباط با آموزش وجود نداشت. هیچ یک از کارآزمایی‌ها عوارض جراحی، کیفیت زندگی، درصدی از بیماران که به عنوان کوله‌سیستکتومی لاپاروسکوپیک در همان روز مرخص می‌شوند، طول مدت بستری در بیمارستان، بازگشت به محل کار، یا تعداد مراجعه‌های برنامه‌ریزی نشده به پزشک را گزارش نکردند.
در مجموع 173 شرکت‌کننده در یک کارآزمایی با خطر بالای سوگیری که تحت کوله‌سیستکتومی لاپاروسکوپیک انتخابی قرار گرفتند، تحت آموزش بیمار با تکرار (بیمارانی که اطلاعات ارائه‌شده را تکرار می‌کنند) (92 شرکت‌کننده) یا آموزش بیمار بدون تکرار (81 شرکت‌کننده) قرار گرفتند. تنها پیامد گزارش‌شده در این کارآزمایی، میزان آگاهی بیمار بود. نتایجی را که برای بررسی تاثیر مداخله بر میزان اطلاعات بیمار میان گروه‌های آموزش بیمار با تکرار و آموزش بیمار بدون تکرار دریافتیم، نامشخص بوده، و نتوانستیم مزایای احتمالی ارائه آموزش یا کنترل را رد کنیم.
به دلیل کیفیت بسیار پائین شواهد فعلی، مطمئن نیستیم که ارائه آموزش رسمی به بیمار که علاوه بر اطلاعات استاندارد ارائه‌شده توسط پزشکان ارائه می‌شود، برای بیماران مفید است یا خیر. به انجام کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده بیشتری که طراحی خوبی داشته باشند، نیاز است.
کیفیت شواهد
کیفیت کلی شواهد بسیار پائین بود.
با توجه به کیفیت بسیار پائین شواهد فعلی، اثرات آموزش رسمی به بیمار ارائه شده علاوه بر اطلاعات استاندارد ارائه‌شده توسط پزشکان به بیماران در مقایسه با مراقبت‌های استاندارد نامشخص است. به انجام کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده بیشتری که به خوبی طراحی شده باشند، نیاز است.
به‌طور کلی، پیش از انجام جراحی، اطلاعات غیررسمی به بیماران توسط ارائه‌دهندگان مراقبت سلامت درگیر در مراقبت از بیماران (پزشکان، پرستاران، کارمندان بخش، یا دستیاران مراقبت سلامت) ارائه می‌شوند. این اطلاعات می‌توانند به صورت رسمی نیز در قالب‌های مختلف از جمله اطلاعات نوشتاری، سخنرانی‌های رسمی، یا اطلاعات ضبط شده سمعی و بصری ارائه شوند.
مقایسه مزایا و مضرات آموزش رسمی بیمار پیش از جراحی برای بیماران تحت کوله‌سیستکتومی به روش لاپاروسکوپی (laparoscopic cholecystectomy).
پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین (CENTRAL) (شماره 2، 2013)؛ MEDLINE؛ EMBASE، و Science Citation Index Expanded را تا مارچ 2013 جست‌وجو کردیم.
ما فقط کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده را، بدون در نظر گرفتن وضعیت انتشار و زبان نگارش وارد کردیم.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم داده‌ها را استخراج کردند. ما برنامه‌ریزی کردیم تا خطر نسبی (RR) را با 95% فاصله اطمینان (CI) برای پیامدهای دو حالتی (dichotomous outcome) و تفاوت میانگین (MD) یا تفاوت میانگین استانداردشده (SMD) را با 95% CI برای پیامدهای پیوسته (continuous outcome) بر اساس آنالیز‌های قصد درمان (intention-to-treat; ITT) در زمانی که داده‌ها در دسترس بودند، محاسبه کنیم.
در مجموع 431 شرکت‌کننده که تحت کوله‌سیستکتومی لاپاروسکوپیک انتخابی قرار گرفتند، در چهار کارآزمایی به‌طور تصادفی به گروه دریافت آموزش رسمی بیمار (215 شرکت‌کننده) در مقابل مراقبت استاندارد (216 شرکت‌کننده) تقسیم شدند. آموزش به بیمار شامل آموزش شفاهی، برنامه DVD چند رسانه‌ای، برنامه چند رسانه‌ای مبتنی بر رایانه، و ارائه پاورپوینت (PowerPoint) در چهار کارآزمایی بود. همه کارآزمایی‌ها خطر بالای سوگیری (bias) داشتند. یک کارآزمایی شامل 212 بیمار مرگ‌ومیر یا مورتالیتی را گزارش کرد. هیچ موردی از مرگ‌ومیر در هیچ یک از گروه‌ها رخ نداد. هیچ یک از کارآزمایی‌ها عوارض یا موربیدیتی مربوط به جراحی، کیفیت زندگی، نسبتی از بیماران که به عنوان کوله‌سیستکتومی لاپاروسکوپیک در همان روز مرخص شدند، طول مدت بستری در بیمارستان، بازگشت به محل کار، یا تعداد ملاقات‌های برنامه‌ریزی نشده با پزشک را گزارش نکردند. جزئیات کافی برای محاسبه تفاوت میانگین و 95% CI برای تعیین وجود تفاوت در نمرات درد در 9 تا 24 ساعت به دست نیامد (1 کارآزمایی؛ 93 بیمار)؛ و شواهد بارزی را از تاثیر مداخله بر میزان اطلاعات بیمار (3 کارآزمایی؛ 338 شرکت‌کننده؛ SMD: 0.19؛ 95% CI؛ 0.02- تا 0.41؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین)، رضایت بیمار (2 کارآزمایی؛ 305 بیمار؛ SMD: 0.48؛ 95% CI؛ 0.42- تا 1.37؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین)، یا اضطراب بیمار (1 کارآزمایی؛ 76 شرکت‌کننده؛ SMD: -0.37؛ 95% CI؛ 0.82- تا 0.09؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) میان دو گروه شناسایی نکردیم.
در مجموع 173 شرکت‌کننده که تحت کوله‌سیستکتومی لاپاروسکوپیک انتخابی قرار گرفتند، در یک کارآزمایی با خطر بالای سوگیری، به‌طور تصادفی به دریافت رضایت الکترونیکی با تکرار آنها (بیمارانی که اطلاعات ارائه‌شده را تکرار می‌کنند) (92 شرکت‌کننده) در مقابل رضایت الکترونیکی بدون تکرار (81 شرکت‌کننده) اختصاص یافتند. تنها پیامد گزارش‌شده در این کارآزمایی، میزان آگاهی بیمار بود. تعیین تاثیر مداخله بر میزان اطلاعات بیمار میان گروه‌های آموزش بیمار با تکرار آنها در مقابل آموزش بیمار بدون تکرار، غیردقیق و بر اساس 1 کارآزمایی با حضور 173 شرکت‌کننده بود؛ SMD: 0.07؛ 95% CI؛ 0.22- تا 0.37؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.