سوال مطالعه مروری
درمان جایگزینی آنزیم (enzyme replacement therapy; ERT) با گالسولفاز (یک مدل مصنوعی از آنزیم آریل‌سولفاتاز (arylsulphatase) B) برای درمان موکوپلی‌ساکاریدوز VI؛ (mucopolysaccharidosis type VI; MPS VI) در مقایسه با دیگر درمان‌ها، عدم-مداخله یا درمان با دارونما (placebo)، تا چه اندازه اثربخش و بی‌خطر است؟
پیشینه
موکوپلی‌ساکاریدوز نوع IV (یا MPS VI) اختلال ژنتیکی نادری است که در آن کمبود آنزیم آریل‌سولفاتاز B وجود دارد. این اختلال، شرایطی پیشرونده و محدود کننده زندگی را با طیف وسیعی از نشانه‌ها ایجاد می‌کند که ممکن است شامل تغییرات صورت، کاهش تحرک مفصل، کوتاهی قد و مشکلاتی در چشم‌ها، ریه‌ها و قلب باشد.
پیش از در دسترس قرار گرفتن ERT، فقط درمان نشانه‌های MPS VI امکان‌پذیر بود و نه شرایط زمینه‌ای آن. درمان با ERT که به منظور کاهش تاثیرات بیماری و پیشگیری از بدتر شدن آن انجام می‌شود، سبب می‌شود آنزیم ازدست‌رفته جایگزین شود.
تاریخ جستوجو
شواهد تا این تاریخ به‌روز است: 09 جون 2021.
ویژگی‌های مطالعه
این مرور شامل یک مطالعه با 39 فرد مبتلا به MPS VI در محدوده سنی پنج تا 20 سال است. این مطالعه گالسولفاز را با دارونما (ماده‌ای که حاوی هیچ دارویی نیست) مقایسه کرد و افراد برای دریافت درمان یا درمان دیگر به روش تصادفی انتخاب شدند. مطالعه مذکور به مدت 24 هفته به طول انجامید (با دوره تمدید 24 هفته دیگر که در آن به همه ERT داده شد و آنها نیز این موضوع را می‌دانستند).
نتایج کلیدی
با توجه به اینکه فقط نتایج یک مطالعه کوچک را به دست آورده و ارزیابی کردیم، شواهد برای این درمان محدود است. با توجه به قطعیت بسیار پائین شواهد، مطمئن نیستیم که گالسولفاز باعث بهبود عملکرد حرکتی (یعنی توانایی راه رفتن و بالا رفتن از پله) در افراد مبتلا به MPS VI می‌شود یا خیر. ما دریافتیم که درمان با گالسولفاز ممکن است سطوح مواد شیمیایی مرتبط با MPS VI (سطح گلیکوزآمینوگلیکان) را در تست‌های ادرار کاهش دهد. نتایج در یک مطالعه کوتاه-مدت مشاهده شدند و ممکن است فقط تاثیرات کوتاه-مدت را منعکس کنند. در مورد عوارض جانبی، تفاوتی میان درمان با گالسولفاز و دارونما وجود نداشت.
جهت مطالعه تاثیرات طولانی-مدت مداخله بر قلب و عملکرد ریه‌ها، کیفیت زندگی و بقای بیمار، انجام پژوهش بیشتری لازم است.
قطعیت شواهد
روش‌ها و طراحی مطالعه به صورت واضح توصیف نشده و تاثیر آن بر سوگیری احتمالی نامشخص است. سطح قطعیت شواهد در کارآزمایی‌ها پائین تا بسیار پائین بود.
نتایج این مرور، مبتنی بر یک مطالعه کوچک بود (فاز تصادفی‌سازی شده مطالعه 24-هفته‌ای و پیش از اکستنشن برچسب-باز). ما مطمئن نیستیم که گالسولفاز در درمان افراد مبتلا به MPS VI، در تست راه رفتن 12-دقیقه‌ای یا بالا رفتن از پله در سه-دقیقه، بسیار موثرتر از دارونما بوده یا خیر، زیرا سطح قطعیت شواهد بسیار پائین ارزیابی شد. ما دریافتیم که گالسولفاز ممکن است گلیکوزآمینوگلیکان‌های ادراری را کاهش دهد. هم‌چنین در مورد اینکه تفاوتی از لحاظ عملکرد قلبی یا ریوی، حجم کبد یا طحال، آپنه-هیپوپنه شبانه، قد و وزن، کیفیت زندگی و عوارض جانبی بین گروه‌های درمان وجود دارد یا خیر، نامطمئن هستیم.
انجام مطالعات بیشتری برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر در مورد اثربخشی طولانی-مدت و بی‌خطری (safety) روش ERT با گالسولفاز مورد نیاز است.
موکوپلی‌ساکاریدوز نوع VI یا سندرم ماروتو-لامی (Maroteaux-Lamy) اختلال ژنتیکی نادری است که در اثر کمبود آریل‌سولفاتاز (arylsulphatase) B ایجاد می‌شود. تجمع حاصل از درماتان سولفات (dermatan sulphate) منجر به آسیب لیزوزومی (lysosomal) می‌شود.
نشانه‌های بالینی مربوط به دیسپلازی اسکلتی هستند (یعنی کوتاهی قد و بیماری دژنراتیو مفصلی). نشانه‌های دیگر شامل بیماری قلبی، اختلال در عملکرد ریوی، عوارض چشمی، بزرگی کبد و طحال (hepatosplenomegaly)، سینوزیت، اوتیت، از دست دادن شنوایی و آپنه خواب (وقفه تنفسی) هستند. اختلال یا آسیب ذهنی عموما وجود ندارد. نشانه‌های بالینی معمولا تا دو یا سه سالگی ظاهر می‌شوند؛ با این حال، در موارد پیشرونده تدریجی ممکن است این نشانه‌ها تا زمان بلوغ آشکار نشوند.
درمان جایگزینی آنزیم (enzyme replacement therapy; ERT) با گالسولفاز (galsulfase) روش جدیدی است برای درمان MPS VI.
ارزیابی اثربخشی و بی‌خطری (safety) درمان MPS VI با روش ERT با گالسولفاز در مقایسه با دیگر مداخلات، دارونما (placebo) یا عدم-مداخله.
جست‌وجوهای الکترونیکی در پایگاه ثبت کارآزمایی‌های اختلالات مادرزادی متابولیسم در گروه فیبروز سیستیک و اختلالات ژنتیکی در کاکرین انجام شدند. تاریخ آخرین جستوجو: 09 جون 2021.
جست‌وجوهای بیشتر در بانک‌های اطلاعاتی زیر نیز انجام شدند: CENTRAL؛ MEDLINE؛ LILACS؛ مجلات مربوط به بیماری‌های متابولیک، پلت‌فرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی سازمان جهانی بهداشت و ClinicalTrials.gov. تاریخ آخرین جستوجو: 20 آگوست 2021.
مطالعات بالینی تصادفی‌سازی و شبه-تصادفی‌سازی و کنترل شده راجع به ERT با گالسولفاز در مقایسه با دیگر مداخلات یا دارونما.
دو نویسنده به‌طور مستقل از هم مطالعات را غربالگری کرده، خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کرده، داده‌ها را استخراج و قطعیت شواهد را با استفاده از سیستم درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) بررسی کردند.
یک مطالعه شامل 39 شرکت‌کننده بود که ERT با گالسولفاز (آریل‌سولفاتاز B نوترکیب انسانی) یا دارونما دریافت کردند. این مطالعه کوچک، به طور کلی با خطر سوگیری نامشخص در رابطه با طراحی و اجرای مطالعه در نظر گرفته شد، چون نویسندگان چگونگی اجرای تخصیص نوع درمان و پنهان‌سازی را گزارش نکردند.
با توجه به قطعیت بسیار پائین شواهد، مطمئن نیستیم که در 24 هفته، تفاوتی بین گروه‌ها در ارتباط با تست راه رفتن 12-دقیقه‌ای تفاوت میانگین (MD)؛ 92.00 متر (95% فاصله اطمینان (CI)؛ 11.00 تا 172.00)، یا برای تست بالا رفتن سه-دقیقه‌ای از پله‌ها MD؛ 5.70 (95% CI؛ 0.10- تا 11.50) وجود داشت یا خیر.
در رابطه با تست‌های تنفسی، با توجه به قطعیت بسیار پائین شواهد، مطمئن نیستیم که گالسولفاز در مقایسه با دارونما، در ظرفیت حیاتی اجباری بر حسب لیتر (FVC (L)) (تغییر مطلق در خط پایه)، تفاوتی ایجاد می‌کند یا خیر. عملکرد قلب در هیچ یک از مطالعات وارد شده گزارش نشد. ما دریافتیم که گالسولفاز در مقایسه با دارونما، ممکن است سطح گلیکوزآمینوگلیکان ادراری را در 24 هفته کاهش دهد، MD؛ 227.00- (95% CI؛ 264.00- تا 190.00-) (شواهد با قطعیت پائین).
ما مطمئن نیستیم که بین گروه گالسولفاز و دارونما در رابطه با عوارض جانبی تفاوتی وجود دارد یا خیر (شواهد با قطعیت بسیار پائین)
.
به‌طور کلی، دوز گالسولفاز به خوبی تحمل شد و تفاوتی بین گروه‌ها وجود نداشت. این عوارض عبارتند از عوارض جانبی مربوط به دارو، عوارض جانبی جدی و شدید، عوارض حین اینفیوژن، عوارض جانبی مرتبط با دارو حین اینفیوژن، و مرگ‌ومیرها. بیشتر واکنش‌های مربوط به اینفیوژن در گروه گالسولفاز مشاهده شد که با توقف یا کاهش نرخ اینفیوژن یا تجویز داروهای آنتی‌هیستامین یا کورتیکواستروئیدها کنترل شدند. هیچ موردی از مرگ‌ومیر در طول مطالعه رخ نداد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.