سوال مطالعه مروری
مقایسه اثرات مواد بدون فلز با متال-سرامیک یا سایر مواد تمام فلزی متعارف برای درمان‌های با پروتز با هدف ترمیم دندان‌های به‌شدت آسیب دیده یا جایگزین کردن دندان‌های از دست‌رفته.
پیشینه
درمان با پروتز ثابت یک پروسیجر معمول دندان‌پزشکی است که در آن یک یا چند دندان از دست رفته یا به‌شدت آسیب‌دیده با جایگزین‌های مصنوعی تعویض می‌شوند. مواد مورد استفاده برای ساخت پروتز ممکن است از یک اسکلت فلزی با روکشی از مواد مخصوص زیبایی (سرامیک) یا تماما فلزی ساخته شده باشد یا می‌تواند با ساختارهای غیرفلزی (مواد بدون فلز) مختلف ساخته شود. هنوز در مورد عملکرد بلند‌مدت مواد بدون فلز، در مقایسه با روکش‌های دندان و پل‌های فلزی عدم قطعیت وجود دارد.
ویژگی‌های مطالعه
این مطالعه مروری از مطالعات موجود، توسط نویسندگانی از گروه سلامت دهان در کاکرین انجام شد و این شواهد تا 3 می 2017 موجود است. ما بانک‌های اطلاعاتی علمی را برای کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (مطالعاتی که در آن افراد به‌صورت تصادفی در یکی از دو یا چند گروه درمان قرار داده می‌شوند) جست‌وجو کردیم که انواع مختلف مواد را برای درمان پروتز در افرادی که حداقل یک سال پیگیری شدند، با هم مقایسه کردند.
از 9 کارآزمایی واردشده، سه مورد در آلمان، یکی در سوئد، یکی در اسپانیا، یکی در سوئیس و ایالات متحده آمریکا، یکی در دانمارک، یکی در ایتالیا، و یکی در سوئیس انجام شد. تمام کارآزمایی‌های واردشده به صورت تک مرکزی در کلینیک‌های دندان‌پزشکی دانشگاهی انجام شدند و دارای طراحی مطالعه گروه موازی بودند. تمام کارآزمایی‌های واردشده از حمایت صنعت برخوردار بودند.
نتایج کلیدی
این مطالعه مروری، 9 مطالعه را با 448 شرکت‌کننده وارد کرد که در آن‌ها در مجموع از 224 روکش دندان و 132 پل روی دندان‌های طبیعی، و در کل از 74 روکش دندان و 25 پل روی ایمپلنت‌ها استفاده شد. هر کارآزمایی نوع متفاوتی را از مداخله بررسی کرد. این مطالعات تا مدت 10 سال به طول انجامیدند اما تعداد بسیار کمی از شرکت‌کنندگان را وارد کردند و در معرض خطر نامشخص یا بالای سوگیری (bias) قرار داشتند. براساس این مطالعات، در‌حال حاضر شواهد قابل اعتماد کافی وجود ندارد تا از هر کدام از این مواد که موثرتر باشند، حمایت کند.
کیفیت شواهد
دو کارآزمایی در معرض خطر نامشخص سوگیری و هفت کارآزمایی در معرض خطر بالای سوگیری قرار داشتند. کیفیت کلی شواهد بسیار پایین بود، بنابراین هنگام به‌روز کردن نتایج کارآزمایی‌های واردشده، باید احتیاط شود. تحقیقات بعدی باید با هدف فراهم کردن اطلاعات قابل اطمینان‌تری انجام شوند که بتوانند به پزشکان برای تصمیم‌گیری در مورد مواد مناسب برای درمان پروتز ثابت دندان، در حالی‌که شرایط فردی و ترجیحات بیماران خود را نیز در نظر می‌گیرند، کمک کنند.
شواهد کافی برای حمایت یا رد اثربخشی مواد بدون فلز برای درمان پروتز ثابت دندان در برابر مواد متال-سرامیک یا دیگر انواع مواد ترمیمی استاندارد وجود ندارد. کیفیت کلی شواهد موجود بسیار پایین بود، بنابراین هنگام تعمیم نتایج حاصل از کارآزمایی‌های واردشده، باید بسیار احتیاط شود. تا زمانی‌که شواهد بیش‌تری در دسترس نباشد، پزشکان باید تصمیمات خود را درباره مواد مورد استفاده برای درمان پروتز ثابت دندان بر اساس تجربه بالینی خود ادامه دهند، در حالی‌که شرایط فردی و ترجیحات بیماران خود را نیز در نظر داشته باشند. نیاز فوری به RCTهایی با طراحی درست وجود دارد.
درمان با پروتزهای ثابت (روکش‌های دندان، پروتز ثابت دندانی (FDPs)، پروتزهای قوس کامل) شامل استفاده از چندین ماده مختلف برای جایگزینی ساختار از دست‌رفته دندان است. به‌طور سنتی از قاب‌های تمام فلز یا فلزی با روکش سرامیک (فلز-سرامیک (MC)) استفاده شده است. در سال‌های اخیر چندین سیستم مختلف بدون فلز دردسترس پزشکان و بیماران قرار گرفته است. به‌طور کلی، ترمیم‌های بدون فلز باید امکان بازسازی را با رنگ طبیعی دندان برای پزشکان فراهم کرده، و از نقاط ضعف ترمیم‌های MC جلوگیری کنند. مقایسه عملکرد بالینی خدمات درمان‌های پروتز ثابت با مواد مختلف، نامشخص است.
ارزیابی اثرات مواد بدون فلز برای ترمیم پروتز در مقایسه با متال-سرامیک یا دیگر مواد تمام فلز متعارف.
متخصص اطلاعات سلامت دهان در کاکرین، بانک‌های اطلاعاتی زیر را جست‌وجو کرد: پایگاه ثبت کارآزمایی‌های سلامت دهان در کاکرین (در 3 می 2017 جست‌وجو شد)؛ پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین (CENTRAL؛ 2017، شماره 4) در کتابخانه کاکرین (در 3 می 2017 جست‌وجو شد)؛ MEDLINE Ovid (1946 تا 3 می 2017)؛ و Embase Ovid (1980 تا 3 می 2017). پایگاه ثبت کارآزمایی‌های مؤسسات ملی سلامت ایالات متحده (ClinicalTrials.gov) و پلت‌فرم پایگاه ثبت بین‌المللی کارآزمایی‌های بالینی سازمان جهانی بهداشت برای کارآزمایی‌های در حال انجام جست‌وجو شدند (در 3 می 2017 جست‌وجو شد). هنگام جست‌وجو در بانک‌های اطلاعاتی الکترونیکی، هیچ محدودیتی از نظر زبان یا تاریخ انتشار اعمال نشد.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) که در آن عملکرد بالینی ترمیم‌های پروتز ثابت بدون فلز با متال-سرامیک (MC) یا دیگر ترمیم‌های متعارف در بیماران بزرگسالی که نیاز به درمان با پروتز داشتند، مقایسه شدند. RCTهایی که در آن عملکرد بالینی انواع مختلف سیستم‌های بدون فلز با یکدیگر مقایسه شدند نیز در نظر گرفته شدند.
ما از روش‌های استاندارد روش‌شناسی مورد انتظار کاکرین استفاده کردیم. غربالگری مطالعات واجد شرایط، ارزیابی کیفیت روش‌شناسی کارآزمایی‌ها و استخراج داده‌ها به‌صورت مستقل از هم و دو بار انجام شد. با نویسندگان کارآزمایی‌ها برای اطلاعات ازدست‌رفته تماس گرفته شد. نتایج موجود برای پیامدهای مورد نظر که از مرور نظام‌مند مطالعات واردشده به دست آمدند، جدول‌بندی شدند، زیرا آن‌ها نمی‌توانستند در یک متاآنالیز رسمی وارد شوند.
9 کارآزمایی با مجموع 448 شرکت‌کننده وارد شدند. ما دو کارآزمایی را در معرض خطر نامشخص سوگیری و هفت کارآزمایی را در معرض خطر بالای سوگیری قضاوت کردیم. اکثر موارد خطر سوگیری در بیش از 50% از کارآزمایی‌های واردشده، نامشخص یا بالا ارزیابی شدند. تمام کارآزمایی‌ها به جز دو کارآزمایی به بررسی انواع متفاوتی از مداخله پرداختند. کیفیت تمام شواهد به دلیل مشکلات مربوط به خطر سوگیری و عدم دقت نتایج، بسیار پایین رتبه‌بندی شدند که دومی (عدم دقت) به دلیل حجم نمونه بسیار کوچک، میزان پایین رویدادها، 95% فاصله اطمینان شامل منفعت احتمالی برای هر دو گروه آزمون و کنترل، یا ترکیبی از این مشکلات بود. این موضوع به این معنی است که ما در مورد تمام نتایج ارائه شده در این مطالعه مروری بسیار نامطمئن هستیم.
یک کارآزمایی، روکش‌های تکی بدون فلز (full contour zirconia) را با روکش‌های تکی با قالب طلا در 224 شرکت‌کننده مقایسه کرد و شواهد کافی را مبنی بر تفاوت در میزان شکست پس از یک سال مشاهده نکرد، اما درباره منفعت روکش طلا پس از پنج سال، شواهد کمی وجود داشت. شواهد کافی درباره تفاوت در عوارض روکش در هیچ یک از زمان‌های ارزیابی، وجود نداشت.
یک کارآزمایی، FDPهای بدون فلز سه واحدی (lithium disilicate) را با FDPهای متال-سرامیک سه واحدی در 37 شرکت‌کننده مقایسه کرد. شواهد کافی برای نشان دادن تفاوت در شکست پل دندانی در یک سال و شش سال وجود نداشت، اما شواهدی از منفعت برای گروه lithium disilicate ازنظر عوارض پل دندانی در شش سال وجود داشت. یک کارآزمایی، FDPهای زیرکونیا-سرامیک (zirconia-ceramic) را با FDPهای متال-سرامیک در 34 شرکت‌کننده مورد بررسی قرار داد اما برای نشان دادن تفاوت در شکست پل دندانی (مثلا، عدم شکست در هر یک از گروه درمانی)، عوارض پل دندانی یا ارزیابی زیبایی بیماران در هر زمان ارزیابی تا سه سال بعد از آن، شواهد کافی را پیدا نکرد.
یک کارآزمایی، FDPهای کانتی‌لور (cantilever) بدون فلز را با FDPهای کانتی‌لور متال-سرامیک در 21 شرکت‌کننده مقایسه کرد. برای نشان دادن تفاوت در هر پیامد اولیه شواهد کافی وجود نداشت: شکست پل دندانی (مثلا، عدم شکست در هر یک از گروه درمان)، عوارض پل دندانی یا ارزیابی زیبایی بیماران در هر زمان ارزیابی تا سه سال بعد از آن.
یک کارآزمایی، روکش‌های تکی نگهداشته شده همراه با پیچ با حمایت ایمپلنت بدون فلز (زیرکونیای روکش شده با سرامیک فلدسپاتی (feldspathic)) را با روکش‌های تکی نگهداشته شده با پیچ همراه با حمایت ایمپلنت متال-سرامیک در 20 شرکت‌کننده مقایسه کرد. برای نشان دادن تفاوت در هر پیامد اولیه شواهد کافی وجود نداشت: شکست روکش (مثلا عدم شکست در هر گروه درمانی)، عوارض روکش، یا ارزیابی رضایت/زیبایی بیماران در هر زمان ارزیابی تا دو سال بعد از آن.
دو کارآزمایی، پایه‌های ایمپلنت بدون فلز (زیرکونیا) را با پایه‌های ایمپلنت فلزی که هر دو از روکش‌های تکی در 50 شرکت‌کننده حمایت کردند، با هم مقایسه کردند. شواهد کافی در مورد تفاوت در شکست پایه‌ها در یک سال، وجود نداشت.
یک کارآزمایی، FDPهای مورد حمایت ایمپلنت بدون فلز را که از دو نوع مختلف سرامیک زیرکونیا در 18 شرکت‌کننده ساخته شده بود، مقایسه کرد. شواهد کافی مبنی بر تفاوت در شکست در هر زمان ارزیابی تا 10 سال بعد از آن (مثلا عدم شکست در هر گروه درمان) وجود نداشت. از لحاظ عوارض جانبی (ورقه‌ورقه شدن (chipping))، شواهدی از منفعت برای گروه آلومینای سفت شده با زیرکونیا وجود داشت.
یک کارآزمایی، FDPهای مورد حمایت دندان بدون فلز را که با دو روش مختلف روکش کردن (فشرده در مقابل لایه‌ای) ساخته شدند، در 40 شرکت‌کننده مقایسه کرد. شواهد کافی در مورد تفاوت در شکست (مثلا عدم شکست در هر گروه درمان) یا عوارض در هر زمان از ارزیابی تا سه سال بعد از آن وجود نداشت.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.