کافئین در محصولات گیاهی مختلف یافت می‌شود و ممکن است در نوشیدنی‌هایی مانند چای، قهوه و برخی از نوشابه‌ها و نوشیدنی‌های انرژی‌زا مصرف شود. کافئین یک محرک است، می‌تواند هوشیاری را بهبود بخشد و در مدت کوتاهی از بروز خستگی پیشگیری کند. اگر پیش از خواب مصرف شود ممکن است خواب را در برخی افراد مختل کند. مصرف معمول آن (کمتر از 500 میلی‌گرم در روز) برای سلامت مضر نیست. کافئین معمولا در داروهای تسکین‌دهنده درد که در داروخانه‌ها بدون نسخه در دسترس هستند، استفاده می‌شود. ماده کمکی (adjuvant) چیزی است که به دارو اضافه می‌شود تا اثر بهتری داشته باشد.
این مرور به بررسی این موضوع پرداخت که کافئین تاثیرات تسکین‌دهنده درد ناشی از چنین داروهایی را بهبود می‌بخشد یا خیر. برای یافتن مطالعات تا آگوست 2014 جست‌وجو کرده و بیست مطالعه (7238 شرکت‌کننده) را شامل چندین مورد وضعیت درد، از جمله سردرد، درد پس از کشیدن دندان، درد پس از جراحی پس از زایمان، و درد دوره قاعدگی، وارد مرور کردیم. مطالعات عموما از کیفیت روش‌شناسی خوبی برخوردار بوده و از طرح‌های استاندارد و عمدتا مقیاس‌های استاندارد اندازه‌گیری درد استفاده کردند. بسیاری از مطالعاتی که شامل درد پس از کشیدن دندان و پس از جراحی بودند، کوچک بوده، و مطالعات کوچک می‌توانند مزایا را بیش از حد تخمین بزنند.
دوز کافئین معادل یک فنجان قهوه که به دوز استاندارد آنالژزیک‌های شایع مانند پاراستامول (paracetamol) یا ایبوپروفن (ibuprofen) اضافه می‌شود، تسکین درد بهتری را ارائه می‌دهد. آنالژزیک به اضافه کافئین تعداد افرادی را که به سطح خوبی از تسکین درد دست یافتند، در مقایسه با آنالژزیک به‌تنهایی به میزان 5% تا 10% افزایش داد (شواهد با کیفیت بالا).
بروز هیچ عارضه جانبی جدی مرتبط با آنالژزیک یا کافئین در این مطالعات گزارش نشد (شواهد با کیفیت پائین). افزودن کافئین به یک آنالژزیک، اگر از دوز توصیه شده بیشتر نشود، بعید است که مضر باشد.
افزودن کافئین (≥ 100 میلی‌گرم) به دوز استاندارد آنالژزیک‌های شایع، افزایش کوچک اما مهمی را در نسبتی از شرکت‌کنندگان ایجاد می‌کند که به سطح خوبی از تسکین درد دست می‌یابند.
این یک نسخه به‌روز شده از مرور اصیل کاکرین است که در شماره 3، سال 2012 منتشر شد. کافئین به آنالژزیک‌های شایع مانند پاراستامول (paracetamol)، ایبوپروفن (ibuprofen) و آسپرین (aspirin) اضافه شده، با این اعتقاد که اثربخشی آنالژزیک را افزایش می‌دهد. شواهد برای حمایت از این باور محدود بوده و اغلب بر اساس مقایسه‌های نامعتبر بنا شده است.
ارزیابی اثربخشی نسبی تک-دوز آنالژزیک به اضافه کافئین در برابر همان دوز از آنالژزیک به‌تنهایی، بدون اعمال محدودیت در آنالژزیک مورد استفاده یا وضعیت درد مورد مطالعه. عوارض جانبی جدی را نیز ارزیابی کردیم.
CENTRAL؛ MEDLINE، و EMBASE را از زمان آغاز به کار تا 28 آگوست 2014؛ Oxford Pain Relief Database را جست‌وجو کردیم، هم‌چنین جست‌وجوهای اینترنتی را انجام داده و با شرکت‌های دارویی شناخته‌شده در این زمینه که کارآزمایی‌هایی را انجام داده ولی منتشر نکرده بودند، تماس گرفتیم.
مطالعات تصادفی‌سازی شده و دوسو-کور را وارد کردیم که استفاده از تک-دوز آنالژزیک را به اضافه کافئین با همان دوز آنالژزیک به‌تنهایی برای درمان درد حاد مقایسه کردند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم واجد شرایط بودن و کیفیت مطالعات را ارزیابی و داده‌ها را استخراج کردند. هر گونه اختلاف‌نظر یا عدم-قطعیت از طریق بحث با نویسنده سوم مرور حل‌و‌فصل شد. به دنبال هر معیار معتبری برای بررسی اثربخشی آنالژزیک بودیم، به ویژه تعداد شرکت‌کنندگانی که حداقل 50% از حداکثر تسکین درد ممکن را در طول چهار تا شش ساعت تجربه کردند، شرکت‌کنندگانی که ارزیابی کلی خود را از درمان در حد بسیار خوب یا عالی، یا تسکین سردرد را پس از دو ساعت گزارش کردند. داده‌های قابل مقایسه را برای بررسی یک تفاوت آماری معنی‌دار تجمیع کرده، و تعداد افراد مورد نیاز برای درمان (numbers needed to treat; NNT) تا بروز مزیت کافئین را محاسبه کردیم. هم‌چنین به دنبال هر گونه برتری عددی مرتبط با افزودن کافئین و اطلاعاتی در مورد هر گونه عوارض جانبی جدی بودیم.
با نتایج در دسترس برای این نسخه به‌روز شده، هیچ مطالعه جدیدی را شناسایی نکردیم. مرور قبلی شامل 20 مطالعه (7238 شرکت‌کننده) با مقایسه‌های معتبر بود، اما از آنجا که از پیامدهای متفاوتی برای برخی از مطالعات مربوط به سردرد استفاده کردیم، تعداد شرکت‌کنندگان در آنالیز تاثیرات کافئین اکنون 4262 نفر است در حالی که قبلا 5243 نفر بودند. مطالعات عموما از کیفیت روش‌شناسی خوبی برخوردار بوده و از طرح‌های استاندارد و عمدتا مقیاس‌های استاندارد اندازه‌گیری درد استفاده کردند، اگرچه بسیاری از آنهایی که درد پس از جراحی را درمان کردند، کوچک بودند.
اکثر مطالعات از پاراستامول یا ایبوپروفن همراه با 100 تا 130 میلی‌گرم کافئین استفاده کردند، شایع‌ترین شرایط درد مورد مطالعه درد دندان پس از جراحی، درد پس از زایمان و سردرد بود. مصرف کافئین در دوزهای 100 میلی‌گرم یا بیشتر یک مزیت کوچک اما با اهمیت آماری داشت که به وضعیت درد یا نوع آنالژزیک وابسته نبود. حدود 5% تا 10% بیشتر از شرکت‌کنندگان به سطح خوبی از تسکین درد (حداقل 50% حداکثر طی چهار تا شش ساعت) با افزودن کافئین دست می‌یابند، NNT حدود 14 بود (شواهد با کیفیت بالا).
اکثر مقایسه‌ها به صورت جداگانه برتری عددی را با کافئین نشان دادند، اما برتری آماری نداشتند. بروز یک عارضه جانبی جدی با کافئین گزارش شد، اما با هیچ یک از داروهای مورد مطالعه ارتباطی نداشت.
از وجود حدود 25 مطالعه بیشتر با تقریبا 12,500 شرکت‌کننده می‌دانیم که داده‌هایی برای تجزیهوتحلیل آنها در دسترس نبود. تاثیر ضد-درد کمکی کافئین از نظر آماری معنی‌دار بود، اما از نظر بالینی کمتر اهمیت داشت، حتی اگر تمام داده‌های گمشده شناخته‌شده هیچ تاثیری نداشتند؛ گزارش شده که اکثر داده‌های دست‌نیافتنی نتایج مشابهی با این مرور دارند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.