دیابت، وضعیتی که منجر به غلظت بالای گلوکز خون میشود، یک بیماری شایع با حدود 2.8 میلیون مبتلا در بریتانیا (تقریبا 3% از جمعیت) است. پانسمان یک درمان پرکاربرد برای مراقبت از زخمهای پا در افراد مبتلا به دیابت به حساب میآید. انواع بسیار مختلفی از پانسمانها وجود دارند که میتوان از آنها استفاده کرد، که از نظر هزینه نیز بسیار متفاوت هستند. این مرور (پنج مطالعه شامل 446 نفر) نشان میدهد که پانسمانهای هیدروژل (hydrogel dressings) ممکن است در بهبود زخمهای پا در افراد مبتلا به دیابت موثرتر از پانسمانهای تماسی اولیه زخم باشند، اگرچه تحقیقات اولیه ممکن است دچار سوگیری (bias) شده باشند. تحقیقات کافی برای مقایسه هیدروژل با انواع پانسمان پیشرفته وجود ندارد تا بتوان در مورد اثربخشی نسبی آنها از نظر بهبودی زخم نتیجهگیری کرد.
شواهدی وجود دارد که پانسمانهای هیدروژل در بهبود زخمهای پای دیابتی (شدت کمتر) موثرتر از پانسمانهای تماسی اولیه زخم هستند، اما به دلیل وجود خطر سوگیری در مطالعات اولیه، این یافته نامشخص است. در حال حاضر، هیچ شواهد پژوهشی وجود ندارد که نشان دهد هیدروژل موثرتر از لارودرمانی یا فاکتورهای رشد مشتق از پلاکت در بهبود زخم پا ناشی از دیابت بوده، و یک برند هیدروژل موثرتر از دیگری در بهبود زخم عمل میکند. هیچ RCTای یافت نشد که پانسمان هیدروژل را با دیگر انواع پانسمان پیشرفته مقایسه کرده باشد.
زخمهای پا در افراد مبتلا به دیابت یک مشکل شایع و جدی برای سلامت جهانی است. پانسمانها بخش کلیدی درمان زخم را تشکیل میدهند، و پزشکان و بیماران انواع بسیار مختلفی را، از جمله پانسمانهای هیدروژل (hydrogel dressing)، برای انتخاب در دسترس دارند. بهمنظور تسهیل در تصمیمگیری در مورد استفاده از پانسمانها، انجام یک بررسی اجمالی و روشن از شواهد موجود ضروری است.
ارزیابی تاثیرات پانسمانهای هیدروژل زخم در مقایسه با پانسمانهای جایگزین یا هیچیک بر بهبود زخمهای پا در افراد مبتلا به دیابت.
برای نخستین بهروزرسانی، در اپریل 2013، بانکهای اطلاعاتی پایگاه ثبت تخصصی گروه زخمها در کاکرین، پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL) ( کتابخانه کاکرین )؛ Ovid MEDLINE؛ Ovid MEDLINE (In-Process & Other Non-Indexed Citations)؛ Ovid EMBASE؛ و EBSCO CINAHL را جستوجو کردیم. هیچ محدودیتی بر اساس زبان نگارش یا تاریخ انتشار مقاله وجود نداشت.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled trials; RCTs) منتشرشده یا منتشرنشده که تاثیرات پانسمان هیدروژل را بر بهبود زخم با پانسمانهای جایگزین زخم یا عدم استفاده از پانسمان در درمان زخم پا در افراد مبتلا به دیابت مقایسه کردند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم، انتخاب مطالعه، ارزیابی خطر سوگیری (bias) و استخراج دادهها را انجام دادند.
پنج مطالعه (446 شرکتکننده) را در این مرور وارد کردیم. متاآنالیز سه مطالعه که پانسمانهای هیدروژل را با پانسمانهای اولیه منقبضکننده زخم مقایسه کردند، بهبودی بسیار بیشتری را با هیدروژل نشان دادند: خطر نسبی (RR): 1.80؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.27 تا 2.56. سه مطالعه ترکیبشده، دورههای پیگیری متفاوتی داشتند (12 هفته، 16 هفته و 20 هفته) و همچنین زخمها را با شدتهای مختلف (درجه 3 و 4؛ درجه 2 و درجه نامشخص) ارزیابی کردند. یک مطالعه، استفاده از پانسمان هیدروژل را با لارودرمانی (larval therapy) مقایسه کرد و هیچ تفاوت آماری معنیداری را در تعداد زخمهای التیامیافته نیافت و مطالعه دیگر، هیچ تفاوتی را میان هیدروژل و فاکتور رشد مشتق از پلاکت در بهبودی زخم که اهمیت آماری داشته باشد، مشاهده نکرد. همچنین تفاوت آماری معنیداری در تعداد زخمهای بهبود یافته میان دو برند مختلف پانسمان هیدروژل وجود نداشت. همه مطالعات وارد شده کوچک و در معرض خطر سوگیری نامشخص بودند و ناهمگونی (heterogeneity) بالینی بین مطالعاتی شامل درجات مختلف زخم وجود داشت. هیچ مطالعه واردشدهای هیدروژل را با دیگر پانسمانهای پیشرفته زخم مقایسه نکرد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.