سوء‌هاضمه عملکردی (FD) یک اختلال گوارشی با گسترش جهانی است. در مدیریت این وضعیت، دستیابی به درمان‌های موثرتر با عوارض جانبی کمتر نسبت به داروهای متداول مورد نیاز است. در دنیای شرق، مدت زمانی طولانی است که طب سوزنی به عنوان یک درمان مثبت برای درمان اختلالات عملکردی گوارشی شناخته شده است. تا به امروز، هیچ شواهد محکمی در مورد اثربخشی و بی‌خطری آن یافت نشده است. شواهد به دست آمده، اهمیت طب سوزنی را در مقایسه با داروها و برتری طب سوزنی را در مقایسه با طب سوزنی ساختگی در درمان FD، به‌طور قاطع تایید نمی‌کند؛ با این حال، کیفیت پائین شواهد به دست آمده اجازه نمی‌دهد نتیجه‌گیری قوی در مورد اثربخشی و بی‌خطری طب سوزنی در درمان FD ارائه شود.
هنوز مشخص نیست که طب سوزنی دستی یا طب سوزنی الکتریکی موثرتر یا بی‌خطرتر از دیگر درمان‌ها برای بیماران مبتلا به FD است یا خیر.
سوء‌هاضمه عملکردی (functional dyspepsia; FD) همیشه یک شکایت شایع در سراسر جهان بوده است. در مدیریت این وضعیت، دستیابی به درمان‌های موثرتر با عوارض جانبی کمتر نسبت به داروهای متداول مورد نیاز است. طب سوزنی (acupuncture)، به عنوان یک روش درمانی سنتی، به‌طور گسترده‌ای برای مدیریت بالینی اختلالات عملکردی دستگاه گوارش در دنیای شرق مورد استفاده قرار گرفته است. طب سوزنی دستی (manual acupuncture) و طب سوزنی الکتریکی (electroacupuncture) به عنوان درمان‌های شناخته شده برای FD شناخته شده‌اند، اما تا به امروز، هیچ شواهد محکمی برای اثبات اثربخشی و بی‌خطری (safety) این مداخلات در درمان این وضعیت یافت نشده است.
این مرور، برای ارزیابی اثربخشی و بی‌خطری طب سوزنی دستی و طب سوزنی الکتریکی در درمان FD انجام شد.
کارآزمایی‌هایی با معیارهای ورود، از طریق جست‌وجوهای الکترونیکی در پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ پایگاه اطلاعات طب مکمل و وابسته (Allied and Complementary Medicine Database; AMED)، Chinese Biology Medicine Disc (CBMdisc)؛ زیرساخت‌های دانش ملی چین (China National Knowledge Infrastructure; CNKI)؛ بانک اطلاعاتی Wanfang، بانک اطلاعاتی VIP، و شش پایگاه ثبت کارآزمایی، شناسایی شدند. جست‌وجوی دستی برای غربالگری فهرست منابع کارآزمایی‌ها و مرورهای بالقوه انجام شد.
اگر محققان کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs)، اثربخشی و بی‌خطری طب سوزنی دستی یا طب سوزنی الکتریکی را برای بیماران مبتلا به FD، تشخیص داده شده بر اساس معیارهای Rome II یا Rome III، در مقایسه با داروها، کنترل خالی، یا طب سوزنی ساختگی گزارش کردند، آنها وارد شدند.
داده‌ها توسط دو نویسنده مرور، به‌طور جداگانه استخراج شدند. محدودیت‌های مطالعه با استفاده از ابزار Cochrane Collabration برای ارزیابی خطر سوگیری (bias)، ارزیابی شدند. از تفاوت‌های میانگین (MDs) و 95% فواصل اطمینان (95% CIs) برای داده‌های پیوسته (continuous data) و از خطرات نسبی (RRs) همراه با 95% CIs برای داده‌های دو حالتی (dichotomous data) استفاده کردیم. از یک مدل اثر ثابت (fixed-effect model) در متاآنالیز استفاده شد، یا یک آنالیز توصیفی انجام شد. کیفیت شواهد در سطح پیامد با استفاده از رویکرد درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) ارزیابی شد.
هفت مطالعه، شامل 542 شرکت‌کننده مبتلا به FD (212 مرد و 330 زن) وارد این مرور شدند. این مطالعات به‌طور کلی دارای خطر سوگیری نامشخص ناشی از توصیف ناکافی پنهانسازی تخصیص (allocation concealment) و خطر بالای سوگیری بر اساس عدم کورسازی (blinding) بودند. هیچ یک از مطالعات، پیامدهای پرسشنامه کیفیت زندگی اختلال عملکردی گوارشی (Functional Digestive Disorder Quality of Life; FDDQL)، مقیاس رضایت از سلامت مرتبط با سوء‌هاضمه (Satisfaction With Dyspepsia Related Health; SODA)، ابزار وضعیت سلامت گوارشی (Digestive Health Status Instrument; DHSI)، یا نرخ موثر/ناکارآمد و عود نشانه‌ها را شش ماه از اتمام درمان طب سوزنی گزارش نکردند.
چهار RCT از مقایسه طب سوزنی در مقابل داروها (سیزاپراید (cisapride)، دومپریدون (domperidone) و ایتوپراید (itopride)) در این مرور وارد شدند. تفاوت آماری معنی‌داری در کاهش نمرات نشانه FD و دفعات حمله FD توسط طب سوزنی دستی، طب سوزنی دستی-الکتریکی، یا طب سوزنی الکتریکی در مقایسه با داروها مشاهده نشد. تمام نتایج تحلیل توصیفی یا کمّی سه کارآزمایی، با مقایسه طب سوزنی در مقابل طب سوزنی ساختگی، نشان دادند که طب سوزنی می‌تواند نمرات نشانه FD و نمرات شاخص ناتوانی گردن (Neck Disability Index; NDI)، پرسشنامه سلامت فرم کوتاه-36 موردی (SF-36)، مقیاس خود-رتبه‌دهی اضطراب (Self-Rating Anxiety Scale; SAS) و مقیاس خود-رتبه‌دهی افسردگی (Self-Rating Depression Scale; SDS) را به اندازه طب سوزنی ساختگی یا بیشتر، بهبود بخشد. با توجه به عوارض جانبی، طب سوزنی نسبت به درمان با سیزاپراید برتری داشت (یک مطالعه؛ همه عوارض خفیف بودند)، اما تفاوت آماری معنی‌داری میان طب سوزنی و طب سوزنی ساختگی گزارش نشد. در مطالعاتی که به بررسی طب سوزنی دستی در مقابل دومپریدون، طب سوزنی دستی-الکتریکی در مقابل دومپریدون، یا طب سوزنی الکتریکی در مقابل ایتوپراید پرداختند، هیچ داده‌ای از عوارض جانبی گزارش نشد.
با این وجود، همه شواهد از کیفیت پائین یا بسیار پائین برخوردار بودند. مجموعه شواهد شناسایی شده هنوز نمی‌تواند به یک نتیجه‌گیری قوی در مورد اثربخشی و بی‌خطری طب سوزنی برای درمان FD بی‌انجامد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.