فشار خون بالا (هیپرتانسیون) چیست؟
فشار خون اندازه‌گیری نیرویی است که قلب شما برای پمپاژ خون در سراسر بدن از آن استفاده می‌کند. این فشار معمولا به دو شکل نمایش داده می‌شود: فشاری که قلب شما خون را به بیرون پرتاب می‌کند (فشار سیستولیک)، و فشاری که قلب شما بین ضربان‌ها استراحت می‌کند (فشار دیاستولیک). فشار خون زمانی بالا در نظر گرفته می‌شود که فشار سیستولیک بیش از 140 و/یا فشار دیاستولیک بیش از 90 باشد، که اغلب به صورت «140 روی 90» نوشته شده و در واحد میلی‌متر جیوه (mm Hg) اندازه‌گیری می‌شود. با افزایش سن شما خطر ابتلا به فشار خون بالا افزایش می‌یابد.
فشار خون بالا یکی از دلایل اصلی مرگ‌ومیر زودهنگام و ناتوانی در سراسر جهان است. فشار خون بالا می‌تواند خطر ابتلای افراد را به مشکلات جدی طولانی-مدت سلامت، مانند حمله قلبی یا سکته مغزی افزایش دهد. کاهش فشار خون در افراد مبتلا به هیپرتانسیون، منجر به کاهش تعداد افرادی می‌شود که به بیماری‌های قلب و عروق خونی (بیماری‌های قلبی‌عروقی) مبتلا می‌شوند، در نتیجه به مرگ‌ومیر و مشکلات قلبی‌عروقی کمتری می‌انجامد.
وزن و فشار خون بالا
فشار خون بالا اغلب ناشی از عادات ناسالم در سبک زندگی است، مانند سیگار کشیدن، نوشیدن بیش از حد الکل، داشتن اضافه وزن و عدم ورزش کافی. تمامی دستورالعمل‌های درمانی، حفظ وزن سالم و کاهش وزن را در صورت لزوم توصیه می‌کنند. برخی افراد پیروی را از یک رژیم غذایی برای کاهش وزن انتخاب می‌کنند، به‌عنوان مثال، خوردن چربی کمتر، یا محدود کردن میزان کالری‌هایی که مصرف می‌کنند.
چرا این مرور کاکرین را انجام دادیم؟
ما می‌خواستیم بدانیم که پیروی از یک رژیم غذایی برای کاهش وزن تاثیرات طولانی-مدتی بر فشار خون دارد یا خیر، و اینکه می‌تواند تاثیرات ناخواسته فشار خون بالا را بر سلامت افراد کاهش دهد یا خیر.
ما چه کردیم؟
ما به جست‌وجوی مطالعاتی پرداختیم که تاثیرات رعایت یک رژیم غذایی کاهش وزن را با عدم رعایت رژیم غذایی در افراد مبتلا به فشار خون بالا مقایسه کردند. ما به تاثیرات رژیم غذایی بر فشار خون و وزن بدن علاقه‌مند بودیم. هم‌چنین می‌خواستیم بدانیم که چند نفر دچار تاثیرات ناخواسته شدند، چند نفر به بیماری‌های قلبی‌عروقی مبتلا شدند، و چند نفر فوت کردند.
به دنبال مطالعات تصادفی‌سازی و کنترل شده‌ای بودیم، که در آنها درمان‌ها به‌طور تصادفی به بیماران اختصاص می‌یابند. این نوع مطالعه معمولا معتبرترین شواهد را در مورد تاثیرات یک درمان ارائه می‌دهد.
قابلیت اطمینان شواهدی را که یافتیم، ارزیابی کردیم. عواملی را در نظر گرفتیم، از جمله: چگونگی انجام مطالعات، تعداد افراد وارد شده، و اینکه یافته‌های آنها در سراسر مطالعات سازگار بودند یا خیر.
تاریخ جست‌وجو: شواهدی را که تا اپریل 2020 منتشر شدند، وارد کردیم.
آنچه ما پیدا کردیم
هشت مطالعه را روی 2100 فرد مبتلا به فشار خون بالا (میانگین سنی 45 تا 66 سال) پیدا کردیم. این مطالعات در ایالات متحده آمریکا (4 مطالعه) و اروپا (4 مطالعه) انجام شده، و 6 تا 36 ماه به طول انجامیدند.
در هیچ یک از مطالعات اطلاعات مفیدی در مورد هرگونه تاثیرات ناخواسته ناشی از رعایت رژیم غذایی کاهش دهنده وزن گزارش نشد.
نتایج مرور ما چه هستند؟
در مقایسه با افرادی که از یک رژیم غذایی پیروی نمی‌کنند، رعایت رژیم غذایی کاهش دهنده وزن احتمالا افراد را قادر می‌سازد تا وزن‌شان را کاهش دهند (5 مطالعه، 888 نفر) و ممکن است فشار خون آنها را کاهش داده باشد (3 مطالعه؛ 731 نفر).
شواهد کافی را در مورد اینکه پیروی از رژیم غذایی تاثیری بر تعداد افراد فوت شده یا تعداد مبتلایان به بیماری‌های قلبی‌عروقی دارد یا خیر، پیدا نکردیم. سه مطالعه گزارش دادند که هیچ فردی در طول مطالعه فوت نکرد؛ فقط یک مطالعه بررسی کرد که چند نفر به بیماری قلبی‌عروقی مبتلا شدند.
این نتایج تا چه حد قابل اطمینان هستند؟
ما نسبتا مطمئن هستیم که افراد مبتلا به فشار خون بالا وزن خود را پس از رعایت رژیم غذایی کاهش دهنده وزن، کاهش می‌دهند؛ با این حال، ممکن است در صورت در دسترس قرار گرفتن شواهد بیشتر، این نتایج تغییر کنند. مطمئن نیستیم که رژیم غذایی کاهش دهنده وزن باعث کاهش فشار خون بشود، زیرا این نتایج بر اساس تعداد اندکی از مطالعات به دست آمدند؛ با در دسترس قرار گرفتن شواهد بیشتر، به احتمال زیاد این نتیجه تغییر خواهد کرد.
پیام‌های کلیدی
اگرچه افراد مبتلا به فشار خون بالا پس از پیروی از یک رژیم غذایی کاهش دهنده وزن، در مقایسه با افرادی که رژیم غذایی را رعایت نکردند، وزن کم کرده و فشار خون پائین‌تری داشتند، شواهد قابل اطمینان کافی را برای نتیجه‌گیری قطعی در این مورد پیدا نکردیم. ما مطمئن نیستیم که پیروی از رژیم غذایی کاهش دهنده وزن بتواند بیماری‌های قلبی‌عروقی را کاهش دهد، زیرا مطالعات کافی را در این مورد پیدا نکردیم.
در این به‌روزرسانی دوم، نتیجه‌گیری‌ها بدون تغییر باقی می‌ماند، زیرا هیچ کارآزمایی جدیدی را پیدا نکردیم. در افراد مبتلا به هیپرتانسیون اولیه، رژیم‌های غذایی کاهش دهنده وزن، وزن بدن و فشار خون را کاهش دادند، اما میزان تاثیرات آنها با توجه به کم بودن تعداد شرکت‌کنندگان و مطالعات وارد شده در تجزیه‌وتحلیل‌ها نامطمئن هستند. مشخص نیست کاهش وزن، مورتالیتی و موربیدیتی را کاهش می‌دهد یا خیر. هیچ‌گونه اطلاعات مفیدی در زمینه عوارض جانبی در کارآزمایی‌های مرتبط گزارش نشد.
تمامی دستورالعمل‌های اصلی برای درمان آنتی‌هیپرتنسیو (antihypertensive)، کاهش وزن را توصیه می‌کنند. بنابراین مداخلات رژیم غذایی که هدف‌شان کاهش وزن بدن است، می‌توانند یک مداخله مفید برای کاهش فشار خون و حوادث جانبی قلبی‌عروقی مرتبط با هیپرتانسیون باشند.
اهداف اولیه
ارزیابی تاثیرات طولانی-مدت رژیم‌های غذایی کاهش دهنده وزن در افراد مبتلا به هیپرتانسیون بر مورتالیتی به هر علتی، موربیدیتی قلبی‌عروقی، و حوادث جانبی (شامل کل حوادث جانبی جدی، خروج از مطالعه به علت حوادث جانبی، و کل حوادث جانبی غیر-جدی).
اهدف ثانویه
ارزیابی تاثیرات طولانی-مدت رژیم‌های غذایی کاهش دهنده وزن در افراد مبتلا به هیپرتانسیون بر تغییر فشار خون سیستولیک نسبت به خط پایه، تغییر فشار خون دیاستولیک نسبت به خط پایه، و کاهش وزن بدن.
برای این به‌روزرسانی مرور، متخصص اطلاعات گروه هیپرتانسیون در کاکرین برای یافتن کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده به جست‌وجو در بانک‌های اطلاعاتی زیر تا اپریل 2020 پرداخت: پایگاه ثبت تخصصی گروه هیپرتانسیون در کاکرین، CENTRAL (2020؛ شماره 3)؛ Ovid MEDLINE؛ Ovid Embase، و ClinicalTrials.gov. هم‌چنین با نویسندگان مقالات مرتبط برای یافتن کارهای منتشر شده و منتشر نشده بیشتر تماس گرفتیم. جست‌وجوها هیچ‌گونه محدودیتی از نظر زبان مطالعه نداشتند.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده‌ای (randomised controlled trials; RCTs) را وارد کردیم که مداخلات رژیم غذایی کاهش دهنده وزن را با عدم رعایت مداخله رژیم غذایی در بزرگسالان مبتلا به هیپرتانسیون اولیه به مدت حداقل 24 هفته مقایسه کردند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم خطرات سوگیری (bias) را ارزیابی و داده‌ها را استخراج کردند. در جایی که اقتضا می‌کرد و در صورت نبود ناهمگونی قابل توجه بین مطالعات (P > 0.1)، با استفاده از یک متاآنالیز اثر ثابت، مطالعات را تجمیع کردیم. در صورت ناهمگونی متوسط یا بزرگ‌تر که توسط Higgins I2 اندازه‌گیری شد، از مدل اثرات تصادفی استفاده کردیم.
این به‌روزرسانی دوم مرور، هیچ کارآزمایی جدیدی را پیدا نکرد، بنابراین تعداد کارآزمایی‌های وارد شده به همان صورت باقی ماند: هشت RCT در مجموع شامل 2100 شرکت‌کننده مبتلا به فشار خون بالا، با میانگین سنی 45 تا 66 سال. میانگین مدت زمان درمان 6 تا 36 ماه بود. خطرات سوگیری را برای همه کارآزمایی‌ها به جز دو کارآزمایی نامشخص یا در سطح بالا قضاوت کردیم. هیچ مطالعه‌ای مورتالیتی را به عنوان یک پیامد از پیش تعریف شده وارد نکرد. یک RCT تاثیرات رژیم غذایی کاهش دهنده وزن را روی یک نقطه پایانی ترکیبی (combined endpoint) مشتمل بر ضرورت آغاز دوباره درمان‌های آنتی‌هیپرتنسیو و عوارض شدید قلبی‌عروقی ارزیابی کرد. در این RCT، رژیم غذایی کاهش دهنده وزن، نقطه پایانی را در مقایسه با نداشتن رژیم غذایی کاهش داد: نسبت خطر: 0.70 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.57 تا 0.87). هیچ یک از کارآزمایی‌ها حوادث جانبی را مطابق با آنچه در پروتکل ما طراحی شد، بررسی نکردند. قطعیت شواهد برای کاهش فشار خون در شرکت‌کنندگانی که به گروه رژیم غذایی کاهش دهنده وزن اختصاص داده شدند، در مقایسه با کنترل‌ها پائین بود: فشار خون سیستولیک: تفاوت میانگین (MD): 4.5- میلی‌متر جیوه (95% CI؛ 7.2- تا 1.8- میلی‌متر جیوه) (3 مطالعه، 731 شرکت‌کننده)، و فشار خون دیاستولیک: MD؛ 3.2- میلی‌متر جیوه (95% CI؛ 4.8- تا 1.5- میلی‌متر جیوه) (3 مطالعه، 731 شرکت‌کننده). قطعیت شواهد را برای کاهش وزن در گروه‌های رژیم غذایی کاهش دهنده وزن در مقایسه با کنترل‌ها، در سطح بالا قضاوت کردیم: MD؛ 4.0- کیلوگرم (95% CI؛ 4.8- تا 3.2-) (5 کارآزمایی، 880 شرکت‌کننده). دو کارآزمایی از قطع مصرف داروی آنتی‌هیپرتنسیو به عنوان پیامد اولیه‌شان استفاده کردند. اگرچه این پیامد مرتبط را برای مرورمان در نظر نگرفتیم، نتایج این RCTها یافته‌های مربوط به کاهش فشار خون را توسط مداخلات رژیم غذایی کاهش دهنده وزن تقویت می‌کنند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.